Powstanie Warszawskie dzień po dniu: 16 sierpnia. Stalin odcina się od „warszawskiej awantury”

80 lat temu, 16 sierpnia, Stalin odcina się od „warszawskiej awantury”. Powstańcom udaje się zdobyć pozycje na ul. Stawki, lecz wycofują się pod naporem wroga. Na ul. Przejazd giną poeci pchor. Zdzisław Leon Stroiński ps. „Chmura” i strzelec Tadeusz Gajcy ps. „Topór”. Umiera kompozytor i oficer AK Roman Padlewski.

Stalin informuje Churchilla i Mikołajczyka, że Kreml odcina się od „warszawskiej awantury”.

Mjr Mieczysław Chyżyński ps. „Pełka” kieruje obroną PWPW. Żelbetonowy gmach wytwórni obsadzony niemal 600 powstańcami skutecznie blokuje niemieckie natarcia na Starówkę od strony Żoliborza. Jest jednak nieustanie ostrzeliwany z lądu i powietrza.

Na ul. Stawki Batalion „Czata 49” kontratakuje, jednak pod naporem wroga wycofuje się. W walce poległ instruktor harcerski, szef Głównej Kwatery Szarych Szeregów „Pasieki” (1943–1944) i uczestnik walk we wrześniu 1939 r., kpt Eugeniusz Stasiecki ps. „Piotr Pomian”.

Pod gruzami kamienicy Weldta przy ul. Przejazd 3/5/7 giną dwaj poeci „pokolenia Kolumbów” i powstańcy AK – pchor. Zdzisław Leon Stroiński ps. „Chmura” i strzelec Tadeusz Gajcy ps. „Topór”.

„Pa­mię­tasz, po­le­gły przy­ja­cie­lu? – krzyk i pło­mień gasł w dło­niach roz­war­tych – nocą wzno­si­ły się strza­ły ostat­nie jak srebr­ne bań­ki po­wie­trza z ust to­ną­cych. Nie­bo pły­nę­ło wte­dy głę­bo­kie i spo­koj­ne, a go­tyc­kie źdźbła tra­wy po­chy­la­ły się bli­sko, co­raz bli­żej, już w oczach. I umrzeć było tak ła­two – tyl­ko dniem w dym i słoń­ce się po­chy­lić, tyl­ko nocą gwiaz­dy co­raz chłod­niej­sze dło­nią z czo­ła od­gar­nąć (…) Z ama­ran­to­wych pła­tów dru­ku, nie­spo­koj­nych jak cho­rą­giew, znów krzyk i ci­sza ście­ka na uli­cę, na któ­rej ka­mień i as­falt już tyl­ko – Więc umie­rać jest trud­no. Bo pod wy­so­kim skle­pie­niem sal­wy ży­cie jest pro­ste jak śmierć” – pisał w wierszu „Życie” Stroiński.

Niemcy zajmują budynek klasztoru Kanoniczek przy Pl.Teatralnym.

Powstańcy „Golskiego” uszkadzają jeden z czołgów atakujących Politechnikę i ul. Polną.

Na skutek ran postrzałowych odniesionych podczas próby unieszkodliwienia „Goliatha” umiera muzyk (skrzypek), krytyk muzyczny por. AK Roman Padlewski ps. „Skorupka”.Jako kompozytor zadebiutował w 1933 r. Kwartetem smyczkowym nr 1. Jego utwory wykonywano w trakcie Tygodnia Muzyki Polskiej w Poznaniu. Dyrygował chórem im. Karola Szymanowskiego. (PAP)

autor: Maciej Replewicz

mr/ aszw/