To właściwy czas, aby zacząć głośno mówić o „solidarity windfall tax” w krajach czerpiących ponadprzeciętne zyski ze sprzedaży surowców energetycznych na wsparcie Ukrainy – oceniła w stanowisku przekazanym PAP minister finansów Magdalena Rzeczkowska.
Podczas sobotniego Q&A z młodzieżą premier Mateusz Morawiecki tłumaczył, że alternatywą dla polskiego górnictwa jest np. import gazu z Norwegii, który jest niezwykle kosztowny, a kraj ten czerpie nadmierne zyski, wręcz „żeruje” na sytuacji „po wywołanej przez Putina wojnie”. „Oni powinni się tym błyskawicznie podzielić” – ocenił szef rządu.
„To właściwy czas, aby zacząć głośno mówić o +solidarity windfall tax+ w krajach czerpiących ponadprzeciętne zyski ze sprzedaży surowców energetycznych na wsparcie Ukrainy, o czym wspomniał wczoraj Premier Mateusz Morawiecki. Pojawiają się takie sygnały, że część norweskiej klasy politycznej ideę takową uważa za słuszną” – powiedziała Rzeczkowska, cytowana w informacji resortu finansów.
„Przekładając logikę opodatkowywania nadmiarowych zysków koncernów energetycznych na potrzeby sfinansowania działań osłonowych w poszczególnych krajach, na arenę międzynarodową, można pokusić się o stwierdzenie, że w obliczu napaści Rosji na Ukrainę kraje czerpiące wysokie dochody ze sprzedaży gazu, czy ropy naftowej, w ramach szeroko pojętej solidarności międzynarodowej z wyniszczaną Ukrainą, mogłyby część środków z +nadmiarowych zysków+ przekazać na wsparcie i odbudowę gospodarki naszego wschodniego sąsiada” – zauważyła szefowa MF.
„Tym bardziej, że np. w analizie OECD odnośnie wpływu konfliktu na Ukrainie na gospodarkę światową znalazła się rekomendacja wskazująca windfall tax nakładane na koncerny energetyczne, jako jedno z możliwych źródeł sfinansowania wsparcia gospodarstw domowych, które najbardziej zostaną dotknięte przez podwyżki cen energii” – dodała.
Ministerstwo finansów przypomina, że agresja Rosji na Ukrainę – poza zniszczeniami wojennymi i dramatem milionów ludzi – spowodowała drastyczny wzrost cen surowców. W efekcie wiele firm sektora energetycznego odnotowuje historyczne wyniki przychodów ze sprzedaży surowców.
MF wskazuje, że przykładowo Norwegia, wg informacji podawanych przez portal euroactiv.com, powołujący się na wyliczenia analityków z Nordea Banku, tylko w tym roku może zwiększyć przychody ze sprzedaży gazu oraz ropy naftowej o 150 mld euro.
Ministerstwo zaznacza, że windfall tax nie jest nowym pomysłem. Z powodzeniem funkcjonuje już w Europie.
„W obliczu +nadmiarowych zysków koncernów energetycznych+ wywołanych napaścią Rosji na Ukrainę Włochy zdecydowały się na wprowadzenie windfall tax w wysokości 25 proc. Środki pozyskane w ten sposób mają posłużyć sfinansowaniu działań osłonowych oraz wesprzeć działania związane z uniezależnieniem się Włoch od dostaw z Rosji” – czytamy w oświadczeniu MF.
Windfall tax zostały też opodatkowane przedsiębiorstwa w Wielkiej Brytanii, które wcześniej zostały sprywatyzowane. MF zaznacza, że w ocenie opinii publicznej, cena, za jaką prywatni właściciele nabyli państwowe przedsiębiorstwa byłą zbyt niska i w roku 1997 rząd Tony Blaira zdecydował się na wprowadzenie takiego podatku. Pieniądze pozyskane w ten sposób zostały przeznaczone m.in. na inwestycje publiczne w edukację.
Zdaniem ministerstwa finansów dynamiczny wzrost cen surowców energetycznych stanowi istotne wyzwanie dla gospodarstw domowych oraz przedsiębiorstw. Z tego względu wiele krajów, w tym Polska, zdecydowało się na wsparcie obywateli oraz firm bezpośrednio (poprzez transfery), bądź pośrednio (poprzez obniżki podatków). (PAP)
Autor: Luiza Łuniewska