Strona internetowa stworzona przez Mila, technologiczny instytut badawczy w Montrealu, pokazuje w realistyczny sposób, jak dowolne miejsce na świecie może wyglądać podczas powodzi czy pożaru. Wystarczy wpisać adres.
Na stronie Thisclimatedoesntexist.com (ten klimat nie istnieje) dla wybranego adresu, np. własnego domu, są generowane obrazy w trzech wersjach: powodzi, pożaru i smogu.
Victor Schmidt, współtwórca projektu, mówił w kanadyjskich mediach, że celem strony nie jest prognozowanie zmian klimatu, chodzi natomiast o unaocznienie, jakie osobiste skutki dla każdego zainteresowanego i jego społeczności mogą mieć zmiany klimatu, jeśli nie zostaną podjęte działania powstrzymujące te zmiany.
Z kolei profesor Uniwersytetu Montrealskiego Yoshua Bengio, który jest założycielem Mila i autorem pomysłu, podkreślał w wypowiedziach dla mediów, że „większość ludzi rozumie, że jest problem, ale mają ważniejsze rzeczy w swoim życiu”.
„Choć nie jesteśmy naukowcami, zajmującymi się klimatem, zrobiliśmy wszystko co możliwe, by zebrać wiarygodne informacje od partnerów takich Climate Action Network. Jesteśmy naukowcami specjalizującymi się w dziedzinie komputerów i chcemy użyć AI do tego, by świat uczynić lepszym miejscem” – napisali o sobie twórcy projektu.
Podkreślili, że błędy poznawcze ludzkich ocen utrudniają podjęcie działań „w związku z tym, że zmiany klimatu to abstrakcyjne zjawisko i może być problem z jego postrzeganiem jako bezpośredniego zagrożenia dla nas samych”. Jak dodali, to prowadzi do psychologicznego dystansowania się od problemu.
Twórcy strony cytują też badania na temat tego, że większość ludzi widzi zmiany klimatu jako coś, co dotyczy dalekich im osób, na odległych terenach i w długim czasie. Natomiast pokazywanie ludziom obrazów skutków zmian klimatu, takich jak zatopione miasta czy palące się lasy, „może zmniejszyć ten psychologiczny dystans, jeśli miejsca te są znajome oglądającemu”.
„Ludzie są zwierzętami, które używają wzroku, z silną emocjonalną reakcją na graficzny kontent, silniejszą niż na inne formy przekazu. Ludzki system wzroku i rejony mózgu odpowiedzialne na emocje są strukturalnie powiązane” – podkreślono.
Do tworzenia obrazów używane są GAN (Generative Adversarial Networks – generatywne sieci współzawodniczące), opracowane początkowo w Montrealu w 2014 r. GAN to technologia wykorzystująca teorię gier, w której sieci neuronowe współzawodniczą w wielu zadaniach i w ten sposób podnoszą umiejętności. GAN są używane np. w aplikacjach w telefonach komórkowych, które pozwalają dodawać do zdjęć przedmioty, których na oryginale nie było czy też przetwarzać zdjęcia ludzi.
Kanadyjscy twórcy strony nie ograniczają się do pokazywania groźnych skutków zmian klimatu w miejscach, która każdy dobrze zna, bo, jak podkreślają, w dłuższym terminie nagromadzenie takich obrazów prowadzi do poczucia bezradności. Odwołując się do badań naukowych wskazują natomiast, że jednoczesne przekazywanie informacji o możliwych rozwiązaniach, takich chociażby jak zdjęcia zakładanych ogrodów czy paneli słonecznych daje ludziom poczucie sprawczości.
Thisclimatedoesntexist.com była tworzona od marca 2019 r. i została udostępniona w ostatnich dniach przez Mila, Montreal Institute for Learning Algorithms, instytut badawczy działający w Montrealu, założony przez profesora Uniwersytetu Montrealskiego Yoshuę Bengio, uważanego za jednego z najważniejszych teoretyków i twórców sztucznej inteligencji (AI). Bengio jest znany ze swoich prac nt. maszynowego uczenia się, w 2018 r. razem z Geoffreyem Hintonem i Yannem LeCunem był laureatem „komputerowego Nobla”, czyli Nagrody Turinga.
Z Toronto Anna Lach (PAP)
lach/ mal/