Coraz częściej biblioteki zaczynają pełnić funkcję mediatek. To, nad czym warto pracować, to zwiększenie świadomości osób niezainteresowanych tradycyjną książką, że takie miejsca istnieją, dotyczy to zwłaszcza dzieci i młodzieży – mówi PAP dr Agnieszka Konior z Zakładu Zarządzania Kulturą Instytutu Kultury UJ.
„Biblioteki na przestrzeni ostatnich 20 lat zmieniły się w podobny sposób jak muzea. Dzisiaj to już nie tylko miejsca, w których wypożycza się książki, ale multifunkcjonalne centra kultury, w których można pouczyć się, wziąć udział w spotkaniu autorskim, grze miejskiej opartej na motywach książki, obejrzeć wystawę, uczestniczyć w warsztatach rękodzielniczych czy po prostu spotkać się ze znajomymi. I tak jak w muzeach w kąt odeszły filcowe kapcie, tak w bibliotekach nie trzeba już mówić szeptem i chodzić na palcach” – podkreśliła w rozmowie z PAP dr Agnieszka Konior.
Zwróciła uwagę, że biblioteki w ostatnich latach „zdecydowanie zmieniły swój charakter, ich siedziby zmodernizowano, a księgozbiór poszerzono o nowości wydawnicze”. „Co ważne, to zjawisko nie dotyczy tylko bibliotek w dużych miastach, ale także tych w mniejszych ośrodkach, w których często biblioteka jest jedyną instytucją w całej gminie. To z jednej strony zasługa środków finansowych na działania infrastrukturalne i popularyzatorskie, przeznaczanych na ten cel już od kilkunastu lat przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a z drugiej strony bibliotekarzy z pasją, którzy pracują w tych instytucjach i nieustannie podnoszą swoje kompetencje. Coraz częściej o bibliotekach mówi się jako o +trzecim miejscu+, nawiązując do koncepcji Raya Oldenburga, czyli przestrzeniach, gdzie z jednej strony możemy odpocząć od pracy, a z drugiej od obowiązków domowych” – wskazała.
Pytana o to, w jakim kierunku w perspektywie 10-20 lat mogą ewoluować biblioteki, odpowiedziała: „Myślę, że modernizacja siedzib i poszerzanie oferty dla czytelników, ale też osób, które chcą po prostu miło spędzić czas, będzie dalej postępowało. Oczywiście wciąż istnieją miejsca +z poprzedniej epoki+, ale sądzę, że ich zmiana też dosięgnie”.
W ocenie dr Konior „bardzo ważnym wyzwaniem w kontekście rozwoju bibliotek będą w przyszłości kwestie ekologiczne”. „Z punktu widzenia czytelnika wspaniale jest mieć w domu własną biblioteczkę, ale z punktu widzenia planety jest to nieco mniej korzystne. Dlatego warto korzystać z biblioteki, w szczególności wypożyczając z niej e-booki i audiobooki, bo takie w ich ofercie także się znajdują” – zachęcała.
Zauważyła, że „kolejnym ważnym wyzwaniem dla bibliotek może być edukacja czytelników w kontekście dostępu do informacji”. „Internet otworzył przed nami niesamowite możliwości, ale możemy czuć się nieco zagubieni w tej przestrzeni nadmiaru. Biblioteki powinny stać się przestrzeniami edukacji o tym, w jaki sposób korzystać ze źródeł, jak do nich docierać i jak weryfikować podane tam fakty; w dzisiejszym świecie jest to wyjątkowo istotne” – powiedziała.
Zdaniem dr Konior istotne będzie również „zwiększenie dostępności architektonicznej budynków (co związane jest z wdrażaniem zapisów ustawy o dostępności dla osób ze szczególnymi potrzebami) oraz stworzenie dla nich dostępnej oferty”.
„Przykładami może być możliwość wypożyczenia +czytaka+, czyli odtwarzacza cyfrowego książek mówionych, lub zakup książek z dużą czcionką, skierowanych do osób słabowidzących (w tym seniorów). W związku z tym, że jesteśmy społeczeństwem starzejącym się, stanowi to bardzo ważne wyzwanie dla bibliotek. Jeśli mowa już o dostępności, to musi dotyczyć ona także mniejszości zamieszkujących nasz kraj – sporym wyzwaniem będzie na pewno uzupełnienie księgozbiorów o pozycje w języku ukraińskim, bo przecież język jest częścią dziedzictwa danego społeczeństwa, ale dzięki zaangażowaniu różnych osób i instytucji takie działania są już podejmowane” – zaznaczyła.
Menedżerka kultury z UJ pytana o biblioteki multimedialne (tzw. mediateki), oceniła, że będą one coraz bardziej popularne. „Zresztą ten trend widoczny jest już teraz. W mediatekach możemy znaleźć zarówno tradycyjne książki, jak i audiobooki, e-booki, komiksy czy nawet gry planszowe, więc ich oferta jest bardzo szeroka i każdy może znaleźć z nich coś dla siebie”.
„Warto też dodać, że coraz częściej biblioteki zaczynają pełnić funkcję mediatek. To, nad czym warto pracować, to zwiększenie świadomości osób niezainteresowanych tradycyjną książką, że takie miejsca istnieją, dotyczy to zwłaszcza dzieci i młodzieży” – wskazała. (PAP)
autor: Katarzyna Krzykowska
ksi/ skp/