Dobre sąsiedztwo Polski i Niemiec nie było i nie jest oczywistością; udało nam się je wspólnie osiągnąć, słuchając siebie nawzajem; głęboko wierzymy, że polsko-niemiecka współpraca będzie rozkwitała – mówili w czwartek w Warszawie prezydenci Polski i Niemiec Andrzej Duda i Frank-Walter Steinmeier.
Prezydent Niemiec w czwartek składa oficjalną wizytę w Polsce, która ma związek z 30. rocznicą podpisania Traktatu między Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy.
Podczas wspólnej konferencji prasowej prezydentów Andrzej Duda wskazał, że spotkanie odbywa się dokładnie w 30-rocznicę podpisania tego traktatu, który – jak mówił – miał przełomowy charakter w naszej historii i został podpisany w niezwykle przełomowym czasie.
Duda podkreślał, że rozmowa dotyczyła m.in. ostatnich 30 lat w kontekście zmian, które w tym czasie nastąpiły i „jak niezwykły jest to czas na przestrzeni całokształtu ponad tysiącletnich relacji polsko-niemiecki”. W tym kontekście Duda przyznał, że de facto między Polską a Niemcami nie ma granicy i można swobodnie się przemieszczać pomiędzy krajami, a także, że wiele polskich firm jest w Niemczech, a niemieckich w Polsce.
Prezydent stwierdził, że gdyby polsko-niemiecka współpraca – zarówno na polu gospodarczym, jak i społecznym – miałaby zostać rozerwana, to oznaczałoby to niewyobrażalny kryzys dla obydwu państw. „Można śmiało powiedzieć, że jesteśmy dzisiaj w wyniku tych 30 lat zapleceni w tym najbardziej pozytywnym tego słowa znaczeniu i obydwaj z panem prezydentem głęboko wierzymy, że ta współpraca będzie na przestrzeni najbliższych lat rozkwitała, powodując dobrobyt społeczeństw obu naszych krajów” – mówił. „Wierzymy w to, że ten czas kolejnego trzydziestolecia traktatu, który rozpoczyna się, będzie dla Polski i Niemiec czasem dobrym” – dodał.
Jak przekazał, rozmowa dotyczyła także „niezrealizowanych elementów traktatu”, m.in. polskiego szkolnictwa w Niemczech i zagwarantowania na nie funduszy po stronie niemieckiej. Poinformował, że tematem rozmowy była również rozbudowa Domu Polskiego w Bochum. „Są już odpowiednie deklaracje ze strony rządowej, mamy nadzieję, że to jest dosłownie najbliższy czas, kiedy ta kwestia zostanie dopełniona” – dodał.
„Mówiliśmy także o symbolicznej, ale bardzo ważnej sprawie pomnika polskich ofiar II wojny światowej w ważnym miejscu w Berlinie” – powiedział prezydent RP. Wyraził przekonanie, że obaj prezydenci będą mogli „ten pomnik w niedalekiej przyszłości odsłonić”. „Myślę że będzie to bardzo ważne dla pogłębiania dla tego co nazywamy procesem dobrego sąsiedztwa, co oparte jest także na wzajemnym przebaczeniu zapoczątkowanym przez polskich i niemieckich biskupów” – powiedział.
„Mam wrażenie, że Polska i Niemcy są jak dwa sąsiadujące gospodarstwa rolne, których właściciele mają od czasu do czasu jakieś kwestie sporne, ale generalnie byliby gotowi pożenić nawzajem swoje dzieci” – ocenił Duda.
Steinmeier przypomniał, że 30 lat temu Polska i Niemcy „wraz z traktatem o dobrym sąsiedztwie i przyjaznej współpracy otworzyły nowy rozdział w często burzliwej i trudnej historii pomiędzy krajami”. „To był nowy rozdział nadziei” – podkreślił prezydent Niemiec.
Zapewnił też, że w stosunkach polsko-niemieckich „nie trzeba niczego upiększać”. „Sąsiedztwo polsko-niemieckie należy do wielkich osiągnięć w historii sukcesów Europy w ciągu ostatnich 30 lat” – ocenił. „Tę europejską historię sukcesu chcemy wszędzie opowiadać w Europie” – dodał.
Ocenił, że tego „dobrego sąsiedztwa” są „świadomi wszyscy, którzy są świadomi przeszłości niemiecko-polskiej”. „To dobre sąsiedztwo absolutnie nie było i nie jest oczywistością. Udało nam się wspólnie je osiągnąć ponieważ słuchaliśmy siebie nawzajem” – powiedział.
Według niego „otwarcie na siebie” w stosunkach polko-niemieckich jest kluczowe, żeby znajdować wspólne rozwiązania. „Krytykę (w tych relacjach – PAP) traktujemy poważnie i będziemy zabiegać o rozsądne rozwiązania” – zapewnił prezydent Steinmeier.
Powiedział, że poinformował Andrzeja Dudę o przyznaniu „dodatkowego wsparcia” finansowego dla Domu Polskiego w niemieckim Bochum. „Ten remont zostanie zapewniony” – powiedział.
„Mam wielką nadzieję, że również co do innych kwestii znajdziemy rozwiązania” – oświadczył. Wskazywał, że koncepcja miejsca pamięci ofiar II wojny światowej w Berlinie jest dziś opracowywana. „Eksperci, którzy opracowują tę koncepcję, proponują takie upamiętnienie, które jest jednocześnie pomnikiem, ale także miejscem spotkań. Więc cieszę się, że ta relacja jest bardziej namacalna” – powiedział Steinmeier do prezydenta Dudy.
Prezydenci Polski i Niemiec byli pytani o kwestię nauczania języka polskiego i niemieckiego dla mniejszości w obu krajach.
„Rząd RFN nie ma kompetencji, jeśli chodzi o politykę edukacyjną, szkolną. To leży w kwestii landów” – powiedział Steinmeier. W jego opinii, „można jednak więcej zrobić w tej kwestii”. „Było widać, że atrakcyjność nauczania języka polskiego jest większa, liczba uczniów uczących się języka polskiego wzrosła” – dodał.
Prezydent Niemiec zapewnił, że będzie nadal zabiegał o to, aby więcej uczniów korzystało z oferty nauki języka polskiego. Wyraził też nadzieję, że będzie więcej takich ofert w niemieckich szkołach.
Steinmeier zaznaczył, że „napawają go niepokojem decyzje o zmniejszeniu liczby godzin lekcyjnych języka niemieckiego dla mniejszości niemieckiej w Polsce z pięciu do trzech”. W jego opinii, „to znaczne skrócenie oferty”.
Z kolei prezydent Duda przekazał, że „mniejszość niemiecka w Polsce ma swoje szkolnictwo, na które Polska wydaje 50 mln euro rocznie”. Poinformował, że 50 tys. uczniów korzysta z tego specjalnego programu dla mniejszości niemieckiej w Polsce.
Duda przypomniał, że ta kwestia znajduje się w kompetencji Ministerstwa Edukacji i Nauki, ze współdziałaniem samorządów.
Prezydent Polski zwrócił uwagę na problem „braku prawnego statutu mniejszości dla Polaków w Niemczech”. „Polacy mieszkający w Niemczech nie mają w sensie prawnym statutu mniejszości (…). Ubiegamy się jako polskie władze, aby odzyskały status mniejszości” – mówił Duda.
Zapowiedział, że powstanie specjalny fundusz dla szkół społecznych polonijnych w wysokości 5 mln euro rocznie, który będzie wspierał naukę dla dzieci pochodzenia polskiego. „Mamy nadzieję, że zostanie to zrealizowane” – oświadczył Andrzej Duda.(PAP)
autorka Aleksandra Rebelińska