Zgodnie z amerykańską Ustawą Imigracyjną, aby uzyskać status imigranta (pobyt stały) potencjalny imigrant nie może być zaklasyfikowany do kategorii osób tzw. „niepożądanych” – inadmissible, w oparciu o względy bezpieczeństwa, przeszłość karną, elementy zdrowotne lub gdy potencjalny emigrant będzie „ciężarem publicznym” -public charge. Ten ostatni element stał się ostatnio bardzo głośny w związku z Rozporządzeniem administracji prezydenta Trumpa z dnia 14 sierpnia 2019 roku o wprowadzeniu dodatkowych restrykcji w procesie ubiegania się o pobyt stały, a właśnie mających na celu ograniczenie lub wręcz wyeliminowanie przez emigrantów korzystania z pomocy publicznej.
Administracja wychodzi z założenia i podkreśla, że osoba imigrująca do USA powinna liczyć na siebie a nie państwo. Odwołuje się do dawno utrwalonych założeń emigracji, które były wkomponowane w amerykańską tradycję imigracyjną – stanie na własnych nogach, jak i bycie samodzielnym przeświecało od dawna. Nowe rozporządzenie ma wejść w życie dopiero 15 października 2019 roku, ale już wywołała burzę w USA jak i poza granicami.
Zanim przejdziemy, do zapisów nowego rozporządzenia, warto zapoznać się z obecnym stanem tego zagadnienia oraz wymogami ustawy imigracyjnej. Już Ustawa Imigracyjna (INA) z roku 1952 wprowadziła zapis, który dawał uprawnienia konsulowi (w przypadku wydawania wizy imigracyjnej zagranicą) lub oficerowi imigracyjnemu (w przypadku legalizacji w USA), do odmowy w przypadkach, gdy w ich ocenie imigrant mógł się stać ciężarem publicznym. Czynnikami które były brane pod uwagę to: wiek, stan zdrowia, status rodzinny, stan majątkowy oraz wykształcenie i zawód.
Następnie, Ustawa imigracyjna z roku 1996 (IIRAIRA) wprowadziła wiele znaczących zmian w ubieganiu się o statut imigranta w sponsorowaniu rodzinnym, w tym przede wszystkim wykazania, że osoba imigrująca nie będzie się ubiegać o jakiekolwiek świadczenia publiczne. Jedną z nowości wprowadzonych Ustawą dotyczące tego elementu było wprowadzenia dodatkowego oświadczenia od sponsora, tzw. gwarancji finansowej tj. „Affidavit of Support”, będącego ważnym i koniecznym wymogi sponsorowania rodzinnego. Ustawa określiła minimalne dochodu wymaganego od sponsora. Zależą one od wielkości rodziny sponsora jak i sponsorowanego.
Zarówno w procesie legalizacji (tj. „adjustment of status”) jak procesem przed konsulem, Ustawa wymaga od sponsora złożenia gwarancji finansowej na sponsorowanego imigranta i członków jego rodziny, oraz wykazania się minimalnym dochodem (lub majątkiem) wymaganym przez przepisy imigracyjne. Gwarantem takim musi być osoba składająca petycję imigracyjną, a w sytuacjach w których taki Dodatkowym (zastępczym) sponsorem może być każda osoba (nie koniecznie spokrewniona) które jest stałym rezydentem lub obywatelem USA i wskazuje minimalne wymogi finansowe.
W tym miejscu podkreślę, że dotyczy to jedynie sponsorowania rodzinnego (z wyjątkiem petycji na podstawie, przemocy w rodzinie, petycji składanych przez wdowy/wdowców, oraz osoby, które mogły się wykazać przepracowaniem i opłacaniem składak Social Security przez co najmniej 10 lat.
Affidavit of Support to dokument, w którym gwarant (z reguły osoba sponsorująca) zapewnia rząd USA, że sponsorowany imigrant nie będzie ubiegać się o pomoc federalną w postaci świadczeń takich jak: Medicaid, Medicare, welfare, etc., przez okres co najmniej 10 lat od przyznania pobytu lub do chwili uzyskania obywatelstwa USA (czyli co najmniej pięć lat). Przepisy te, w sposób jaki są sformułowane, nie oznaczają, jednakże obecnie, że imigrant, nie może się ubiegać o tego typu świadczenia publiczne, generalnie może i w praktyce są one przyznawane. Jednakże, w związku ze złożeniem Affidavit of Support, rząd federalny może wystąpić z roszczeniem do gwaranta o zwrot kosztów świadczeń uzyskanych przez imigranta. Podkreślam taki wymóg stanowi Ustawa i takie zobowiązanie przyjmuje na siebie gwarant. Tak więc każdy gwarant musi liczyć się z konsekwencjami płynącymi z podpisanej gwarancji. Kwestia ubiegania się lub nie, jak również praktyka egzekwowania tych przepisów i roszczeń w stosunku do osób pobierających świadczenia federalne istniała jedynie w kodeksie, a nie w praktycznym stosowaniu. Wspomniane na wstępie Rozporządzenia z dnia 14 sierpnia 2019 ma, między innymi, zamiar to zmienić. O tym w następnej części.
Adwokta Jerzy Sokół