Unijny Trybunał Sprawiedliwości ogłosił, że polski Sąd Najwyższy powinien zbadać niezależność Izby Dyscyplinarnej. Sędziowie z Luksemburga odpowiedzieli na pytania Sądu Najwyższego, który wyrażał wątpliwości co do niezawisłości Izby Dyscyplinarnej. Dodali, że Sąd powinien ustalić, czy Izba może rozpoznawać spory dotyczące przechodzenia sędziów w stan spoczynku.
Orzeczenie w takim brzmieniu jest ostrożniejsze w porównaniu z czerwcową opinią rzecznika generalnego Trybunału Sprawiedliwości, który stwierdził, że Izba Dyscyplinarna nie spełnia wymogów niezawisłości, bo Krajowa Rada Sądownictwa, która ją powołuje, jest upolityczniona. Sędziowie Trybunału Sprawiedliwości pozostawili więc Sądowi Najwyższemu ocenę niezależności Izby, zakreślając jednocześnie niektóre kryteria. W swoim orzeczeniu podkreślili również, że nie można uznać za niezawisły sąd, jeśli są wątpliwości co do jego powołania. Zwłaszcza, jak napisali sędziowie z Luksemburga, jeśli są wątpliwości co do niezależności od wpływów władzy ustawodawczej i wykonawczej.
Sędziowie z Luksemburga napisali ponadto, że jeśli Sąd Najwyższy uzna, że nie ma gwarancji co do niezależności Izby Dyscyplinarnej, to może przestać kierować do niej sprawy dotyczące stanu spoczynku sędziów. W werdykcie czytamy, że nie może być tak, iż spory dotyczące stosowania unijnego prawa mogą należeć do wyłącznej kompetencji sądu, który nie jest uznawany za „niezawisły i bezstronny”.
To orzeczenie to wykładnia unijnego prawa i nie wiąże się bezpośrednio z koniecznością zmiany w ustawie. Ale unijny Trybunał Sprawiedliwości rozpatruje jeszcze skargę Komisji Europejskiej na Polskę w sprawie systemu dyscyplinarnego sędziów. Bruksela uważa, że podważa on niezawisłość sędziów, bo nie zapewnia gwarancji pozwalających na ich ochronę przed kontrolą polityczną. Polska zapewnia o gwarancjach niezależności sędziowskiej. Trybunał Sprawiedliwości rozstrzygnie, kto ma rację w tym sporze. Orzeczenia należy się spodziewać w przyszłym roku.
*
Szef kancelarii premiera Michał Dworczyk powiedział, że wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej może zostać poddany ocenie polskiego wymiaru sprawiedliwości.
Michał Dworczyk powiedział w radiowej Trójce przed ogłoszeniem werdyktu, że zdarzało się tak, iż wyroki TSUE wykraczały poza traktaty unijne. Werdykt może więc trafić do Trybunału Konstytucyjnego. Michał Dworczyk powiedział, że jeżeli będą poważne wątpliwości dotyczące zgodności tego wyroku z Traktatem Unijnym i polską konstytucją, to może on zostać poddany analizie zgodności z konstytucją, której dokonuje Trybunał Konstytucyjny.
Rzecznik unijnego Trybunału uznał kilka miesięcy temu, że Izba Dyscyplinarna Sądu Najwyższego nie spełnia unijnych wymogów niezawisłości sędziowskiej.
Informacyjna Agencja Radiowa (IAR)/wcześn./PR3/dwi/Siekaj
IAR/Beata Płomecka/Bruksela/Siekaj