Tak wiele mówi się o dobrodziejstwie kobiecego mleka. W Szczecinie nie musimy już nikogo przekonywać. Mamy namacalne dowody, że to mleko czyni cuda.
– Otwarty w naszym szpitalu w maju ubiegłego roku Banku Mleka Kobiecego (BMK) był strzałem w dziesiątkę – zaczyna Bogna Bartkiewicz ze szpitala na Pomorzanach. – Z pewnością odpowiada na potrzeby żywieniowe i zdrowotne wcześniaków, które z różnych przyczyn nie mogą być karmione mlekiem ich własnych mam.
Dlaczego tak się dzieje?
Czasem są to problemy tymczasowe, krótkotrwałe – przedwczesny poród, a zatem nie do końca jeszcze przygotowany do laktacji organizm kobiety i stres związany z przedwczesnym przyjściem dziecka na świat. – Tymczasem wcześniak jeszcze bardziej potrzebuje pokarmu naturalnego, który jest dla niego nie tylko pokarmem, ale i lekiem – dodaje Bogna Bartkiewicz. – Czasem karmienie piersią uniemożliwia przebyta lub wciąż trwająca choroba matki albo branie niektórych leków. Wtedy też ratunkiem dla jej dziecka jest podanie mu mleka innej kobiety, z Banku Mleka Kobiecego.
Mleko jak lekarstwo
Mleko kobiece to idealny pokarm dla malucha. Oprócz niezbędnych do prawidłowego rozwoju białek, tłuszczów i węglowodanów zawiera zdrowe bakterie, zdrowy cholesterol, który w mleku modyfikowanym występuje w znikomych ilościach (o ile w ogóle), a jest niezbędny dla szybko rozwijającego się mózgu dziecka. – Nie można zapominać o wszystkich czynnikach przeciwinfekcyjnych – m.in. żywych komórkach krwi, hormonach, nukleotydach, które mają działanie przeciwwirusowe, przeciwgrzybiczne, przeciwzapalne, regulują procesy energetyczne, wzmacniają także działanie szczepień. I na koniec – witaminy – A, D, E, mikroelementy i sole mineralne – wymienia Bartkiewicz.
– Wcześniaki ze względu na swoją niedojrzałość są narażone na różne choroby, a zwłaszcza na ciężkie zakażenia (w tym sepsa, martwicze zapalenie jelit – NEC). Dzieci te mają trudności w trawieniu i przyswajaniu składników pokarmu, szczególnie obcogatunkowych, co może prowadzić do zaburzeń odżywienia – tłumaczy dr hab. n. med. Beata Łoniewska, prof. PUM, lekarz kierujący Kliniką Patologii Noworodka SPSK-2, przy której działa Bank. – W tej sytuacji najlepszym pożywieniem dla wcześniaka jest mleko kobiece. Taki sposób żywienia wcześniaka znacznie zmniejsza ryzyko wystąpienia typowych dla niedojrzałego noworodka chorób, takich jak: retinopatia wcześniacza czy dysplazja oskrzelowo-płucna.
Jest mniej chorób u dzieci
Bank Mleka Kobiecego na szczecińskich Pomorzanach to 10. taka placówka w naszym kraju. Do tej pory dawczyniami mleka w Szczecinie zostało 11 kobiet. Kolejne 3 obecnie dzielą się z innymi dziećmi swym pokarmem. Pierwszy transport najcenniejszego dla noworodków pokarmu – w sumie ponad 2 litry mleka od dwóch honorowych dawczyń – został dostarczony na początku czerwca 2018 r., czyli w ciągu niecałych 2 tygodni od otwarcia BMK. Do tej pory do banku-laboratorium trafiło 100 465 ml mleka, podane zostało 99 maluszkom urodzonym szpitalu na Pomorzanach. – Pierwszym z nich był wcześniak urodzony w 34. tygodniu ciąży. Najmniejszy z naszych podopiecznych ważył 630 gramów – zauważa Bogna Bartkiewicz.
– Od uruchomienia Banku Mleka Kobiecego w naszym szpitalu wszystkie dzieci przedwcześnie urodzone są karmione mlekiem własnej mamy lub mlekiem z Banku – mówi dr Łoniewska – Obserwujemy zdecydowanie lepszą tolerancję żywienia podawanego do żołądka, u żadnego wcześniaka nie wystąpiły poważne problemy jelitowe. Martwicze zapalenie jelit w 2018 roku rozpoznaliśmy tylko u jednego wcześniaka urodzonego przed rozpoczęciem działania BMK, podczas gdy w 2017 roku u 6, a w 2016 – u 5 dzieci. Zmniejszyła się również liczba wcześniaków, które zachorowały na posocznicę z 28 w 2017 roku do 20 w 2018 roku.
Mamy wiedzą, że to ratunek
Z miesiąca na miesiąc liczba dzieci, którym podane zostało mleko z BMK rosła (w grudniu było to aż 19 maluszków). – Czym to jest spowodowane? Poniekąd z pewnością tym, że dzieci wcześniaczych rodziło się więcej. Ale też i świadomość mam rośnie – zauważa Bogna Bartkiewicz. – Chyba już zdążyły się zaznajomić z istnieniem i funkcjonowaniem Banku Mleka Kobiecego. Wiedzą, że proponujemy ich dzieciom to, co ratuje ich zdrowie i życie. Każda z nich musi wyrazić pisemną zgodę na podanie ich dziecku pokarmu z BMK. Jedno z dzieci było karmione nim cały miesiąc. – Zdarzają się sytuacje, że mamy będąc jeszcze w ciąży dzwonią z pytaniem, czy w sytuacji, gdyby nie miały własnego pokarmu, będą mogły liczyć na naszą pomoc – opowiada mgr Aleksandra Goryniak-Mikołajczyk, biotechnolog z Banku Mleka Kobiecego SPSK-2. – Tego nie możemy zagwarantować. Zawsze zachęcamy mamy do pracy nad uruchomieniem laktacji u niej. To jest priorytet. I tu zawsze wsparciem są nasze położne laktacyjne. Jeśli to nie zadziała z pomocą przychodzi Bank Mleka Kobiecego.
Najważniejszym ogniwem w funkcjonowaniu BMK są oczywiście dawczynie mleka. Im należą się ogromne podziękowania. Pierwsze mamy, które chciały zostać honorowymi dawczyniami mleka zgłaszały się do Kliniki Patologii Noworodka Samodzielnego Publicznego Szpitala Klinicznego nr 2 w Szczecinie jeszcze przez otwarciem Banku. – Z każdą kandydatką przeprowadzany jest wywiad, wykonywane są jej badania (krwi oraz próbki jej mleka). Po otrzymaniu pozytywnych wyników badań, dawczyni otrzymuje zestaw do ściągania pokarmu i może rozpocząć ściąganie i oddawanie swojego mleka, którego ma w nadmiarze – podkreśla Bogna Bartkiewicz. – Kiedyś zgłosiła się do nas pani chętna do podzielenia się swym mlekiem – opowiada Aleksandra Goryniak-Mikołajczyk. – Kiedy zapytałam o adres okazało się, że mieszka 50 km pod Krakowem. Musiałyśmy niestety odmówić. Bank nie przyjmuje także mleka, które zostało wcześniej samodzielnie zamrożone przez mamę. Chętnie nawiążemy z taką potencjalną dawczynią współpracę, ale każdy pokarm musi przejść pełną procedurę kwalifikacji – badania i pasteryzacji, a sama dawczyni musi zostać przebadana.
Zostań dawczynią
Na mleko kobiece w BMK jest nieprzerwane zapotrzebowanie. Honorową dawczynią mleka kobiecego może zostać kobieta, która jest w okresie laktacji, sama karmi swoje dziecko i chce się podzielić nadmiarem pokarmu. Należy zgłosić się do Banku Mleka Kobiecego w SPSK-2 (tel. 91 466 14 46, [email protected]). Dawstwo mleka jest honorowe i anonimowe.
AIP