Rząd przyjął projekt ustawy regulującej w polskim prawie kwestie bezprawnego zatrzymania lub uprowadzenia dziecka za granicę, o których mówi konwencja haska z 1980 roku. Autor projektu, Ministerstwo Sprawiedliwości przekonuje, że nowe przepisy przyczynią się do lepszej ochrony polskich dzieci.
Przyjęty przez rząd projekt ma poprawić skuteczność wykonywania orzeczeń sądowych dotyczących powrotu dziecka za granicę lub odmawiających takiego powrotu.
Projekt przewiduje między innymi przyspieszenie postępowań dzięki powierzeniu rozpoznania tego rodzaju spraw w pierwszej instancji 11 specjalistycznym Sądom Okręgowym. Sąd Apelacyjny będzie znajdował się w Warszawie. Ustawa wprowadzi zakaz wydania dziecka za granicę do czasu prawomocnego rozstrzygnięcia przez sąd jego sprawy z wykorzystaniem pełnej drogi odwoławczej. Wprowadzi także przymus adwokacki, czyli obowiązkową obecność obrońcy podczas spraw dotyczących wydania dziecka. Ponadto nowe przepisy umożliwią Prokuratorowi Generalnemu, Rzecznikowi Praw Obywatelskich i Rzecznikowi Praw Dziecka składanie skargi kasacyjnej do Sądu Najwyższego w sprawach bezprawnego uprowadzenia lub zatrzymania dziecka regulowanych konwencją haską.
Projekt wprowadza też możliwość przeszukania na polecenie sądu pomieszczeń przez towarzyszącą kuratorowi policję, a także umożliwia przetwarzanie danych określonej kategorii osób przez policję w celu ustalenia miejsca pobytu uprowadzonego dziecka. Obie zmiany mają usprawnić wykonywanie orzeczeń o odebraniu dziecka. Projekt reguluje też tryb uzyskiwania danych o potencjalnej rodzinie zastępczej i określa zasady pieczy zastępczej poprzez nowelizację ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej.
Podczas konferencji prasowej przed posiedzeniem rządu minister Zbigniew Ziobro tłumaczył, że w dojrzałych państwach zachodnich takich jak Niemcy, czy Szwecja, które mają długą tradycję członkostwa w Unii Europejskiej, cała machina państwa stała za swoimi obywatelami. Tymczasem w przypadku Polski, państwo – zdaniem ministra – najczęściej odwracało się do nich tyłem. „Najgorsze, że byli to najmłodsi obywatele wymagający największego wsparcia, ochrony i opieki” – mówił szef resortu sprawiedliwości. Ta ustawa ma to zmienić. Minister sprawiedliwości wierzy, że „wzmocni ona pozycję polskich dzieci i ich rodzin za granicą”.
Nowe prawo weszłoby w życie po 6 miesiącach od dnia ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Ministerstwo Sprawiedliwości notowało dotychczas rocznie ponad 100 spraw, dotyczących bezprawnego zatrzymania lub uprowadzenia dziecka za granicę. W 2014 roku było ich 164, w 2016 – 190, a od początku 2017 wpłynęło już ponad 160 nowych spraw. Przyrost jest o 30 procent większy niż w latach ubiegłych, co pokazuje skalę narastającego problemu.
Informacyjna Agencja Radiowa (IAR)/wcześniejsze & RCI/jl/dw