Rynek pracy, transport, kultura, turystyka i zobowiązania administracyjno-podatkowe – to obszary, które ma objąć osłoną tak zwana tarcza antykryzysowa. Założenia programu mającego łagodzić skutki epidemii koronawirusa przedstawiła w Sejmie minister rozwoju Jadwiga Emilewicz. Na dzisiejszym częściowo zdalnym posiedzeniu izby posłowie mają głosować nad rządowym pakietem pomocy dla przedsiębiorców i pracowników.
Jadwiga Emilewicz zapowiedziała, że rząd utworzy specjalny Fundusz COVID-19, który będzie zasilał inne fundusze rządowe. Ma on zapewnić elastyczność w walce ze skutkami epidemii koronawirusa. Dysponentem Funduszu będzie prezes rady ministrów. Środki z niego – jak mówiła minister – „będą mogły być dystrybuowane do innych funduszy – do Funduszu Świadczeń Gwarantowanych, Funduszu Pracy, tam gdzie w danym momencie będą potrzebne”. Minister zapewniła, że nie zabraknie środków na dostarczanie pomocy tym wszystkim, którzy spełniają dzisiaj kryteria by tą pomocą zostać objęci.
Przedstawiając pakiet tworzący tak zwaną tarczę antykryzysową, minister powiedziała, że niesie ona ze sobą szereg ułatwień biurokratycznych – między innymi wydłużanie wielu terminów administracyjnych. Wydłużona będzie także ważność zaświadczeń – między innymi orzeczenia o niepełnosprawności, czy o niezdolności do pracy, ważność badań medycyny pracy, zezwoleń na wykonywanie przewozów regularnych. Samorządy będą miały możliwość odroczenia poboru podatków od nieruchomości.
Według zapowiedzi minister wprowadzone zostaną rozluźnienia w zakresie wymogów, które wynikają z prawa zamówień publicznych. Chodzi o kary za opóźnienia w realizacji umów. Minister poinformowała, że ponieważ wiele inwestycji nie będzie mogło być dokończone w terminach wynikających z umów, zniesione zostaną kary ustawowe wynikające z nieterminowej realizacją zleceń bądź usług.
Jadwiga Emilewicz zapowiedziała też odroczenie bądź zniesienie części nałożonych na przedsiębiorców obowiązków, które miały wejść w życie w tym roku. „Przesuwamy czas wejścia w życie JPK VAT, które miało wejść w życie od 1 kwietnia na koniec lipca” – mówiła minister. Inne zmiany to przesunięcie wejście w życie Bazy Danych o Odpadach, przesunięcie na koniec roku nowych obowiązków administracyjnych dla wszystkich przedsiębiorców przesuwamy, wprowadzenie elastycznych form zmiany planów finansowych w instytucjach, które mierzą się dzisiaj z problemami związanymi z rozprzestrzenianiem się wirusa takimi jak Agencja Rezerw Materiałowych czy KOWR. Instytucje te będą mogły w sposób swobodny zmieniać plany finansowe.
Szefowa resortu rozwoju dodała, że Komisja Finansów Publicznych nie będzie musiała notyfikować zmian w planach finansowych, dokonywanych przez te instytucje.
Tarcza obejmie osłoną poszczególne rynki i branże.
Dla firm transportowych rozwiązania przewidują wsparcie poprzez utworzenie w Agencji Rezerw Materiałowych specjalnego funduszu finansującego spłacanie rat leasingowych. Jadwiga Emilewicz przypomniała, że Polska oferuje najwięcej usług transportowych w całej Europie. Zwróciła uwagę, że większość z 278 tysięcy naszych ciężarówek jest leasingowana. „Dzisiaj spłata rat leasingowych jest ogromnym wyzwaniem dla tych firm, dlatego utworzony zostaje specjalny fundusz wysokości miliardów siedemset milionów złotych, z którego będą finansowane przez 15 miesięcy raty leasingowe dla firm, które dzisiaj cierpią z powodu koronawirusa” – poinformowała minister.
Drugi proponowany instrument zakłada utworzenie nowego funduszu w ramach systemu instytucji rozwoju. Chodzi o fundusz, „który będzie dokapitalizowany kwotą 7 miliardów złotych i w który polski Fundusz Rozwoju będzie mógł sposób elastyczny wchodzić udziałowo, podnosić kapitały na warunkach innych niż te tradycyjne znane z prawa bankowego”. Ocena ryzyka podmiotu ma być tam „znacznie inna” – będzie uwzględniała sytuację, w jakiej znajdują się firmy w związku z rozprzestrzenianiem się koronawirus.
Jeśli chodzi o rynek pracy, w ramach tarczy antykryzysowej przewidywane jest między innymi przedłużenie pozwolenia na pobytów cudzoziemców pracujących w Polsce. Jest ich na polskim rynku – jak przypomniała minister – ponad 2 miliony i stanowią „ważną jego tkankę”. Jadwiga Emilewicz zapowiedziała, że w sposób automatyczny przedłużeniu ulegają ich wizy i pozwolenia na pobyt, pozwolenia na pracę do czasu trwania stanu epidemii oraz 60 dni po jego zakończeniu.
Minister dodała, że wprowadzone zostaną rozwiązania dla osób, które wynajmują powierzchnie w sklepach wielkopowierzchniowych, galeriach, czy obiektach handlowych. Na mocy proponowanych rozwiązań wynikających z sytuacji spowodowanej pandemią, najemcy będą zwolnieni z obowiązku płatność czynszu. „Dodajemy dodatkowo takie elementy, które sprawią że po zakończeniu tego stanu w sposób automatyczny będą wygasać podpisane dzisiaj umowy i najmujący będą podpisywać nowe umowy. Na ich mocy pierwsze miesiące będą obłożone niższym czynszem niż przed czasem wirusa” – oświadczyła Jadwiga Emilewicz.
Szefowa resortu rozwoju powiedziała, że program zakłada zmiany w rozwiązaniach dotyczących pomocy de minimis. Wyjaśniła, że „dotychczas ten instrument był ograniczony do 60 procent – czyli Bank Gospodarstwa Krajowego gwarantował pożyczkę do wysokości 60 procent jej wielkości”. „My podnosimy te gwarancję do 80 procent i zwiększamy wolumen, z którego może firma skorzystać z 200 do 800 tysięcy euro” – poinformowała minister. Dodała, że dystrybutorem tych pożyczek są banki komercyjne. Jak mówiła Jadwiga Emilewicz, „znają one ten mechanizm, dlatego w przyszłym tygodniu będą one dostępne na rynku”. Minister dodała, że w związku z tym przedsiębiorca nie musi spełniać bardzo wysokich wymogów wynikających z prawa bankowego.
Program osłonowy zakłada także wsparcie sektora kultury. Minister Kultury i Dziedzictwa Narodowego będzie dysponował funduszem pozwalającym mu podtrzymać aktywność pola kultury ograniczoną z powodów epidemiologicznych.
Państwo wesprze także branżę turystyczną, która jako pierwsza zaczęła odczuwać skutki pandemii koronawirusa. Minister zwróciła uwagę, że po 15 marca organizatorzy odwołali wiele wycieczek i imprez turystycznych. Przypomniała, że normalnie w takiej sytuacji możemy ubiegać się o zwrot kosztów do 14 dni od anulowania wydarzenia. „My wydłużamy ten termin do 180 dni” – poinformowała minister.
Jadwiga Emilewicz dodała, że za odwołane wydarzenia turystyczne będzie można otrzymać zwrot gotówki lub „voucher na poczet nowego, kolejnego, innego wydarzenia”. Jak tłumaczyła minister chodzi o bon, który będzie można wykorzystać na nowe usługi turystyczne. Rozwiązanie to rządzący chcą zaprezentować i przedyskutować z parlamentarzystami w najbliższych tygodniach.
Projekt tak zwanej tarczy antykryzysowej przewiduje działania osłonowe i wsparcie państwa w wysokości ponad 212 miliardów złotych.
Tarcza antykryzysowa to pięć filarów: wsparcie służby zdrowia, bezpieczeństwo systemu finansowego, wsparcie dla przedsiębiorców i inwestycji publicznych, a także – co dla rządu jest priorytetem – utrzymanie miejsc pracy.
IAR/Informacyjna Agencja Radiowa/wcześn./d jl/w dyd