W stolicy rozpoczęły się uroczystości 76. rocznicy wybuchu Powstania Warszawskiego. Ich pierwszym punktem było złożenie kwiatów przy tablicy upamiętniającej podpisanie przez pułkownika Antoniego Chruściela „Montera” rozkazu rozpoczęcia Powstania. Kwiaty złożono na ulicy Filtrowej, przy dawnej siedzibie konspiracyjnej Okręgu Warszawskiego AK.
Jan Józef Kasprzyk, szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych, powiedział, że pamięć o Powstaniu Warszawskim jest fundamentem, na którym wznosimy naszą tożsamość. Podkreślił, że mimo trudnych warunków spowodowanych epidemią uczestnicy uroczystości zbierają się, by oddać hołd powstańcom, bo to buduje wspólnotę.
„Powstanie Warszawskie jest jednym z najważniejszych elementów kształtujących i budujących nasz polski kod kulturowy. Bez Powstania Warszawskiego nie można zrozumieć współczesnych dziejów Polski” – mówił Jan Józef Kasprzyk.
Przy pomniku „Mokotów Walczący 1944” oddano hołd cywilom i powstańcom poległym w tej dzielnicy. Jej mieszkańcy wspominali wybuch i przebieg powstańczego zrywu warszawiaków. Mokotów to jedna z dzielnic najbardziej doświadczonych w powstaniu. Przy pomniku upamiętniającym toczone tam walki złożono wieńce, zapalono znicze i wspólnie odśpiewano „Marsz Mokotowa” – hymn walczącej dzielnicy.
Pomnik „Mokotów Walczący 1944” zlokalizowany jest w parku im. gen. Gustawa Orlicz-Dreszera. Podczas Powstania Warszawskiego funkcjonował tam tymczasowy cmentarz poległych żołnierzy i ludności cywilnej.
Składając kwiaty przed pomnikiem ofiar likwidacji Szpitala Wolskiego prezydent Andrzej Duda powiedział, że miejsce to jest świadectwem wielkiego cierpienia mieszkańców Woli, ale również wielkiego bohaterstwa i oddania pacjentom szpitala. Pomnik upamiętnia zamordowanie personelu i pacjentów Szpitala Wolskiego, a także Szpitala Świętego Łazarza. 5 sierpnia 1944 roku dokonały tego oddziały SS w odpowiedzi na wybuch powstania.
Prezydent powiedział, że lekarze wykazali się bohaterską odwagą, bo wiedzieli, czym może zakończyć się pozostanie przy chorych. O bohaterskiej postawie personelu szpitala świadczy fakt, że nie opuścili setek chorych nawet po otrzymaniu ostrzeżenia najpierw od powstańców, a potem od samych Niemców.
Według prezydenta Powstanie Warszawskie było wyrazem woli odzyskania niepodległego państwa.
„Powstanie było wielką tragedią, ale jednocześnie pięknym pokazem bohaterstwa mieszkańców Warszawy. Miasto stanęło przeciw niemieckiemu najeźdźcy i ci słabo uzbrojeni młodzi ludzie zdecydowali się walczyć, bo chcieli wolności, chcieli odetchnąć, chcieli powrotu do normalności” – powiedział prezydent Duda dodając, że warto pamiętać o bohaterstwie 63 dni Powstania Warszawskiego.
Przed godziną 17 prezydent złoży wieniec na grobie generała Antoniego Chruściela „Montera”, dowódcy Okręgu Warszawskiego AK.
Kwiaty pod tablicą pamiątkową, poświęconą prezydentowi Lechowi Kaczyńskiemu, i pod dzwonem generała Antoniego Chruściela „Montera”, dowódcy Powstania złożył premier Mateusz Morawiecki. Zaznaczył, że celem Powstania Warszawskiego było odzyskanie wolności, a w sierpniu 1944 roku w Warszawie trudno było sobie wyobrazić inną decyzję, niż rozpoczęcie walki z okupantem. Zauważył, że mieszkańcy stolicy, a w szczególności młodzież nie wyobrażali sobie bezczynnego czekania na rozstrzygnięcie losów miasta.
Powstańczy zryw upamiętnili także wicepremier i minister aktywów państwowych Jacek Sasin oraz minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak. Złożyli oni kwiaty przed pomnikiem upamiętniającym dowódców obrony elektrowni na Powiślu.
Wicepremier Jacek Sasin podkreślił, że pamięć o przeszłości jest ważna dla budowania tożsamości. „Świat się zmienia, zmienia się Europa, następuje globalizacja, ale to nie znaczy, że mamy zatracić naszą tożsamość. Tę tożsamość buduje pamięć o Powstaniu Warszawskim, ale budują także takie wydarzenia, jak to w którym dziś uczestniczymy” – mówił wicepremier Jacek Sasin. Według niego powstanie, które wybuchło w Warszawie było zbiorowym poświęceniem, na które składały się czyny pojedynczych ludzi i mniejszych grup.
Minister obrony narodowej Mariusz Błaszczak powiedział, że powstańcy bez wahania włączali się do walki o wolność. Jego zdaniem był to efekt systemu wychowawczego, który wpoił młodym ludziom patriotyzm i miłość ojczyzny.
„Nie było żadnego znaku zapytania w 1944 roku dla mieszkańców Warszawy, żeby stanąć do walki o ojczyznę, o wolność. Tak zostali wychowani, tak zostali ukształtowani” – mówił szef MON.
„Nie było żadnego znaku zapytania w 1944 roku dla mieszkańców Warszawy, żeby stanąć do walki o ojczyznę, o wolność. Tak zostali wychowani, tak zostali ukształtowani” – mówił szef MON.
Prezydent Warszawy Rafał Trzaskowski poinformował w mediach społecznościowych o tym, że dziś zmarł Józef Wiłkomirski ps. „Szłom”, jeden z powstańców, którzy 76 lat temu ruszyli do walki z niemieckim okupantem.
Powstanie Warszawskie było największym zrywem niepodległościowym Armii Krajowej i największą akcją zbrojną podziemia w okupowanej przez Niemców Europie. Przez 63 dni znacznie słabiej uzbrojeni od Niemców polscy żołnierze walczyli o każdy dom i każdy metr ziemi. Powstanie nie osiągnęło celu wojskowego ani politycznego.
Jednak do dziś jest dla Polaków symbolem męstwa i niezłomnej walki o wolność. W świadomości społecznej bywa uważane za powstanie narodowe.
W tym roku ze względu na epidemię uroczystości upamiętniające powstańców odbywają się w ograniczonej formie. Jak co roku w godzinę „W” zawyją syreny, a mieszkańcy Warszawy zatrzymają się w hołdzie bohaterom stolicy.
IAR/Informacyjna Agencja Radiowa/ #Pszoniak/ #Prostak/ #Augustyniak/ #Szulborska/ #Woźniak/d mk/d kwi/w kj