Ściślejsza współpraca i koordynacja w sprawie testów na COVID-19 – to niezbędne elementy planu walki z koronawirusem. Tak uznali przywódcy 27 krajów podczas wideokonferencji zwołanej przez szefa Rady Europejskiej. Zgodzili się, że Unia Europejska potrzebuje sprawiedliwego podziału szczepionek.
„Testowanie i śledzenie kontaktów osób zakażonych są kluczowe dla ograniczenia rozprzestrzeniania się koronawirusa. To pozwoli nam lepiej kontrolować sytuację” – powiedział przewodniczący Rady Europejskiej Charles Michel, który zrelacjonował przebieg wideoszczytu. Dodał, że rozmowy dotyczyły głównie przyszłej współpracy w sprawie stosowania i wzajemnego uznawania testów antygenowych, które są szybsze i tańsze, choć mniej dokładne niż te tradycyjne z wymazem. „One pozwolą ograniczyć negatywny wpływ na podróżowanie między krajami i funkcjonowanie jednolitego rynku” – powiedział przewodniczący Rady.
Dyskusje na ten temat będą jeszcze kontynuowane. Podróże jednak – jak podkreślano – powinny być ograniczone do minimum. Przewodnicząca Komisji Europejskiej Ursula von der Leyen mówiła, że po pierwszej fali pandemii niektóre ograniczenia zostały zniesione zbyt szybko. Komisja będzie natomiast zabiegać o zatwierdzenie na poziomie unijnym szybkich, antygenowych testów i uzyskanie pozytywnej rekomendacji Europejskiej Agencji Leków.
Jeśli chodzi o przyszłe szczepionki to unijni przywódcy mówili o koniecznym sprawiedliwym ich podziale. Komisja Europejska w imieniu 27 krajów negocjuje z firmami farmaceutycznymi i ma już zakontraktowanych 900 milionów dawek z możliwością dokupienia kolejnych 700 milionów. Unia zdaje sobie sprawę, że nie wszystkie prace zakończą się pomyślnie i szczepionki nie będą dostępne od razu dla wszystkich. Stąd dyskusja na temat koniecznego sprawiedliwego ich podziału, według ustalonych kryteriów. „Państwa członkowskie dostaną szczepionki w tym samym czasie i na takich samych warunkach, a brana będzie pod uwagę ich wielkość populacji” – podkreśliła przewodnicząca Komisji. Kraje członkowskie zostały poproszone o przygotowanie planów strategicznych, określających między innymi grupy priorytetowe.
W wypowiedziach szefów unijnych instytucji po wideoszczycie wielokrotnie padały słowa – współpraca i koordynacja. Komisja Europejska poinformowała, że przeznaczy 220 milionów euro na transport pacjentów zakażonych koronawirusem między państwami członkowskimi. Chodzi o ułatwienie transgranicznego leczenia i wsparcie krajów we współpracy. „Rozprzestrzenianie się wirusa przytłoczy nasze systemy opieki zdrowotnej, jeśli nie będziemy działać natychmiast. Ważne jest by działać spójnie. Aby pieniądze zostały wydane dobrze potrzebna jest dobra wymiana informacji” – podkreśliła przewodnicząca Komisji. Ursula von der Leyen zapowiedziała też, że uruchomi platformę dla specjalistów, by mogli się wymieniać informacjami na temat pandemii.
Europejscy przywódcy zgodzili się również, że granice wewnątrz Unii powinny pozostać na razie otwarte. Podczas pierwszej fali pandemii, wiosną, kraje członkowskie podejmowały decyzje o opuszczeniu szlabanów granicznych bez wcześniejszych konsultacji co doprowadziło do chaosu na granicach.
IAR/Beata Płomecka/Bruksela/w zr