5.6 C
Chicago
piątek, 29 marca, 2024

Polska: Trzy ustawy reformujące sądownictwo czekają na podpis prezydenta

Popularne

Strony Internetowe / SEO
Realizacja w jeden dzień!
TEL/SMS: +1-773-800-1520

Trzy ustawy – o ustroju sądów powszechnych, o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz o Sądzie Najwyższym czekają na podpis prezydenta. Prace nad nimi zakończono w parlamencie.

Ustawa o ustroju sądów powszechnych wprowadza zasadę losowego przydzielania spraw sędziom. Taki tryb wyboru sędziego ma gwarantować, że sprawa nie została przydzielona określonemu sędziemu umyślnie. Wzorowany na niemieckim elektroniczny system będzie porównywał ciężar gatunkowy poszczególnych spraw, by żaden z sędziów nie miał większego zakresu obowiązków niż jego kolega z wydziału czy sądu. Prawo o ustroju sądów powszechnych zakłada również niezmienność składu orzekającego. Odstępstwo od tej zasady jest ograniczone do ściśle określonych przypadków – na przykład ciężkiej choroby sędziego. Ustawa zmienia również zasady powoływania i odwoływania prezesów sądów. Zwiększone w tym zakresie uprawnienia ministra sprawiedliwości mają umożliwić szybkie i sprawne usuwanie z prestiżowych stanowiska osób, które utraciły społeczne zaufanie. Zmiany te mają na celu zagwarantowanie bezstronności sędziów, uwolnienie ich od nacisków przełożonych oraz wprowadzenie przejrzystego systemu awansów.

Ustawa o Krajowej Radzie Sądownictwa zmienia sposób wyboru jej członków będących sędziami oraz sposób wyłaniania kandydatów do objęcia urzędu sędziego. Szanse na wybór do Rady będą mieli wszyscy sędziowie, bez względu na szczebel sądu, w którym dotąd orzekali. O wyborze mają decydować kompetencje. Nowela zmienia również sposób wyboru członków KRS będących sędziami. Wygaszone zostaną ich kadencje, zaś ich następców – wybierze Sejm – zgodnie z prezydencką poprawką – większością 3/5 głosów. Według obecnie obowiązujących przepisów – wybierają ich środowiska sędziowskie. Zmiana ma zagwarantować ich niezależność od korporacyjnych interesów środowiska zawodowego, z którego się wywodzą. Rada będzie się składała z dwóch izb – Zgromadzeń. Decyzje Rady będą ważne wyłącznie w przypadku, gdy zaakceptują je oba Zgromadzenia. Ustawa – według jej autorów – ma poddać KRS demokratycznej kontroli, a jednocześnie podnieść jej prestiż i niezależność od korporacyjnych interesów.  KRS to konstytucyjny organ stojący na straży niezależności sądów i niezawisłości sędziów.

Ustawa o Sądzie Najwyższym zmienia strukturę sądu. Zamiast dotychczasowych czterech izb: cywilnej; karnej; pracy, ubezpieczeń społecznych i spraw publicznych oraz wojskowej, wprowadza trzy izby: prawa publicznego; prywatnego oraz Izbę Dyscyplinarną. Ta ostatnia – dzięki wyposażeniu w szerokie kompetencje – stać ma na straży czystości wymiaru sprawiedliwości. W niej wyspecjalizowani sędziowie będą sprawować pieczę nad zgodnością z prawem i etyką działań wszystkich przedstawicieli zawodów prawniczych: sędziów, komorników, adwokatów, radców i notariuszy. Dla zapewnienia pełnej bezstronności, członkowie Izby Dyscyplinarnej np. nie będą mogli uczestniczyć bez specjalnego zezwolenia prezesa Izby, w konferencji naukowej. Za to będą mogli liczyć na wyższe wynagrodzenie.  Ustawa przewiduje również zmianę w sposobie wyboru I prezesa Sądu Najwyższego oraz zmianę statusu obecnych sędziów SN. I prezes SN dziś jest wybierany przez prezydenta spośród 2 kandydatów – czynnych sędziów SN, przedstawionych mu przez Zgromadzenie Ogólne SN. W nowej ustawie, prezydent będzie wybierał wśród pięciu kandydatów.  Ustawa przewiduje też, że minister sprawiedliwości po wejściu w życie nowych przepisów złoży do Krajowej Rady Sądownictwa wniosek z listą sędziów w stanie czynnym, którzy mieliby pozostać w zmienionej strukturze sądu. KRS podejmie następnie uchwałę w sprawie każdego z sędziów z osobna i następnie listę przedstawi prezydentowi.
Ustawa wprowadza też zasadę, że sędziowie przechodzą w stan spoczynku w wieku 65 lat (kobiety będą mogły wybrać i przejść w stan spoczynku w wieku 60 lat). Jeśli otrzymają zgodę Krajowej Rady Sądownictwa, będą mogli orzekać dłużej.  Ustawodawca przekazał też kompetencję dot. określenia regulaminu SN prezydentowi. Ma to ograniczyć zarzut uchwalania regulaminu przez sędziów, wygodne dla sędziów, zaś niekorzystnego dla obywateli.

Informacja o powoływaniu sędziów sądów powszechnych w wybranych państwach Unii Europejskiej – na podstawie opracowania Biura Analiz Sejmowych:

W Austrii sędziowie są mianowani (ernannt) przez prezydenta federalnego na wniosek rządu federalnego lub z jego upoważnienia przez właściwego ministra federalnego.
W Czechach kandydatów na sędziów zgłaszają prezesi sądów okręgowych, a następnie ministerstwo decyduje, które kandydatury przedstawi prezydentowi do mianowania.
W Danii sędziowie powoływani są przez monarchę na wniosek ministra sprawiedliwości, który odpowiada za nominacje sędziowskie przed parlamentem. Tradycyjnie od ponad dwustu lat sędziowie rekrutują się z korpusu urzędników Ministerstwa Sprawiedliwości.
W Hiszpanii główną rolę w powoływaniu sędziów odgrywa Naczelna Rada Sądownictwa. Rada składa się z 20 członków wybieranych przez Kortezy Generalne na 5 letnią kadencję. Kongres Deputowanych i Senat wybiera po 10 członków w proporcji 6 sędziów i 4 prawników o uznanych kwalifikacjach i dorobku zawodowym.
W Holandii sędziowie powoływani są na mocy rozporządzenia królewskiego na wniosek ministra sprawiedliwości. Kandydata na wakujące miejsce wskazuje sędzia, który opuszcza stanowisko. Jeżeli jest więcej niż jeden kandydat, minister może wybrać jednego z nich.
W Niemczech, zgodnie z ustawą zasadniczą, sędziów federalnych mianuje (ernennt) i odwołuje prezydent federalny. O powołaniu (Berufung) sędziów najwyższych trybunałów decyduje właściwy dla danego zakresu spraw minister federalny wraz z komisją do spraw powoływania sędziów składającą się z właściwych dla danego zakresu spraw ministrów krajowych i członków wybieranych w równej liczbie przez Bundestag. Sędziowie najwyższych trybunałów są powoływani przez właściwego Biuro Ministra Wydział Komunikacji Społecznej i Promocji ministra federalnego wspólnie z komisją ds. powoływania sędziów i są mianowani przez prezydenta federalnego.
W Szwecji sędziowie sądów powszechnych wszystkich szczebli powoływani są przez ministra sprawiedliwości na wniosek Rady ds. Nominacji Sędziów. Rada składa się z 9 członków i 9 zastępców członków, w tym: 5 sędziów i byłych sędziów powoływanych przez rząd (regeringen); 2 prawników spoza systemu sądownictwa (w tym jedna osoba wykonująca zawód adwokata) wybieranych przez organizacje wskazane przez rząd; 2 przedstawicieli społeczeństwa wybieranych przez parlament.
We Włoszech główną rolę w powoływaniu sędziów odgrywają procedury konkursowe oraz Najwyższa Rada Sądownictwa, która jest kolegialnym organem zarządzającym systemem wymiaru sprawiedliwości. W skład Rady wchodzi Prezydent Republiki, Pierwszy Prezes Sądu Najwyższego, Prokurator Republiki i 24 członków, których wybiera ogół sędziów, prokuratorów oraz parlament.

W opracowaniu wykorzystano obcojęzyczne akty prawne oraz informacje zamieszczone na stronach internetowych sądów, organizacji i stowarzyszeń sędziowskich, centralnych urzędów i instytucji związanych z kształceniem, powoływaniem i oceną kariery zawodowej sędziów w poszczególnych państwach Unii Europejskiej.

IAR/łp

- Advertisement -

Podobne

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Proszę wpisać swój komentarz!
Proszę podać swoje imię tutaj

Ostatnio dodane

Strony Internetowe / SEO
Realizacja w jeden dzień!
TEL/SMS: +1-773-800-1520