Pakt Ribbentrop-Mołotow uruchomił wojenne domino – tak w 81. rocznicę podpisania niemiecko-sowieckiego układu mówi historyk, profesor Andrzej Zawistowski z Instytutu Pileckiego. Zawarta 23 sierpnia 1939 roku umowa szefów dyplomacji niemieckiej Trzeciej Rzeszy i Związku Sowieckiego dokonała podziału stref wpływów w Europie Środkowo-Wschodniej.
Profesor Andrzej Zawistowski przypomniał w rozmowie z Polskim Radiem, że istotą dokumentu był tajny protokół, który dzielił ziemie polskie, ale też inne terytoria – Litwy, Łotwy, Estonii, Finlandii i Rumunii.
Historyk zwrócił też uwagę, że wszystko, co najbardziej kojarzy się z ludobójstwem podczas II wojny światowej, działo się w kolejnych miesiącach obowiązywania niemiecko-sowieckiego paktu.
„To wówczas powstaje Auschwitz, w 1940 roku, kiedy funkcjonuje Pakt Ribbentrop-Mołotow. To wówczas tworzone są getta, to wówczas wywożeni są ludzie na Wschód, to wówczas przeprowadzane są te egzekucje, które są dla nas Polaków, ale nie tylko, symbolem – czyli Palmiry czy Katyń” – wyjaśniał.
Prof. Andrzej Zawistowski mówił również o współczesnym kontekście Paktu Hitler-Stalin. Jak wyjaśnił, chodzi o przedstawienie tego porozumienia w innej formie. Jednym z elementów takiego działania jest rosyjska próba zmiany powszechnie uznanej daty rozpoczęcia wojny, czyli niemieckiego ataku na Polskę.
„Historycy rosyjscy, specjaliści od polityki historycznej w Rosji występują w stosunku do Chińczyków z taką inicjatywą, żeby za początek II wojny światowej uznać nie wydarzenia w Europie a to, co działo się wcześniej w Azji. Wówczas ten Pakt Ribbentrop-Mołotow traci swoje znaczenie, bo jest jednym z wielu różnych wzajemnych porozumień (…) a nie symbolicznym momentem rozpoczęcia II wojny światowej” – zaznaczył prof. Zawistowski.
Ekspert Instytutu Pileckiego zwrócił też uwagę na próby odcięcia się Federacji Rosyjskiej od oficjalnego potępienia Paktu Ribbentrop-Mołotow, dokonanego uchwałą sowieckiego parlamentu z 1989 roku. O jej unieważnienie wniósł w maju tego roku jeden z posłów do Dumy, ale inicjatywa została odrzucona.
W rocznicę niemiecko-sowieckiego układu 23 sierpnia obchodzony jest Europejski Dzień Pamięci Ofiar Stalinizmu i Nazizmu. Upamiętnienie zostało ustanowione przez Parlament Europejski w 2008 roku.
IAR/Informacyjna Agencja Radiowa/ #Darmoros/w to/