Młodzi muzycy ponad 500 lat po śmierci Leonarda da Vinci zagrają skomponowane przez niego rebusy muzyczne. Artyści z Polski, Argentyny i Włoch zrekonstruowali muzykę stworzoną przez Geniusza z Florencji. Nie było to proste, bo zapisał je w lustrzanym odbiciu, w formie muzycznych zagadek-rebusów. W zapisie nutowym ukryte są też włoskie sentencje. Młodzi artyści wykonają XV-sto wieczną muzykę na kopiach dawnych instrumentów. Utwory mistrza zostaną nagrane w grudniu i powstanie z nich album.

Żadna z kompozycji muzycznych Leonarda nie przetrwała, mimo, że w wielu źródłach biografowie zgodnie opisywali da Vinci jako wybitnego muzyka, wirtuoza liry da braccio – strunowego instrumentu, który był przodkiem dzisiejszych skrzypiec.
Fani Leonarda da Vinci z całego świata zauważyli jednak, że oprócz wielu zarysów i fragmentów traktatów w zeszytach Leonarda można znaleźć także humorystyczne rebusy, geometryczne gry i… muzyczne zagadki, pisane w lustrzanym odbiciu. – Te „gry” muzyczne nie były tylko zapisem nutowym, ale – po wnikliwym odczytaniu – tworzyły aforyzmy. – mówi Gustavo Gargiulo, Argentyńczyk, który do tej pory zrekonstruował dwie muzyczne zagadki Leonarda. – Żeby przekazać w nutach tekst Leonardo wykorzystał metodę solmizacji stworzoną przez Guido z Arezzo (990-1050), w której każda nuta ma przypisaną nazwę – „ut” (później zastąpione lepszym do wymówienia „do”), „re”, „mi”, „fa”, „sol”, „la”, „si”. Układał nuty tak, by łączyły się w zdania.
Przykładem jest jeden z rebusów: Co można przetłumaczyć jako: „Tylko miłość sprawia, że pamiętam, że patrzę na świat po raz wtóry.”
– To bardzo urokliwa sentencja, nawiązująca do wielokrotnie opisywanego przez Leonarda samego procesu twórczego i naukowego zachodzącego w głowie – dodaje Agnieszka Szwajgier, dziennikarka Trójki i kierownik artystyczny zespołu muzyki dawnej „Alta” z Polski. – Ten proces, czyli myślenie i zdolność do refleksji, według Leonarda nie byłby możliwy bez miłości. Tak jakby chciał powiedzieć: „tylko miłość sprawia, że mój umysł działa”.
Zgodnie ze zwyczajem wykonywania XV-wiecznej muzyki, która w dużej mierze była improwizowana, Leonardo nie zapisał pełnych wersji swoich utworów. Zaproponował jednak szkic głównej melodii i zarys utworu. To na jego podstawie, z wykorzystaniem traktatów opisujących praktykę komponowania i wykonywania muzyki w XV i XVI wieku, muzycy z Polski, Argentyny i Włoch podjęli się rekonstrukcji muzycznych rebusów włoskiego geniusza renesansu.
Utwory te zostaną wykonane i nagrane na kopiach dawnych instrumentów, używanych w czasach Leonarda, takich jak lira da braccio, kornety, pomorty, lutnie i flety. Zabrzmi także instrument wymyślony przez Leonarda da Vinci – Viola Organista – którego projekt znajduje się w Codice Atlantico, największym zbiorze notatek Leonarda z lat 1489-1492. Instrument ten nigdy nie został zbudowany przez twórcę. W 2012 roku na podstawie zapisów zrekonstruował go Polak Sławomir Zubrzycki, wprowadzając go na estrady koncertowe i festiwalowe w Europie.
Muzykę genialnego Leonarda da Vinci będziemy mogli usłyszeć już w grudniu tego roku.

PR3 /