Według urzędników Najwyższej Izby Kontroli obecny system weryfikacji przesyłek o niskich wartościach jest nieskuteczny. „Przepisy krajowe w zakresie kontroli tych przesyłek nie są dostosowane do ich masowej skali, a Poczta Polska nie dysponuje danymi elektronicznymi, niezbędnymi do kontroli celno-skarbowej” – twierdzi NIK.
Najwyższa Izba kontroli postanowiła przyjrzeć się systemowi kontroli przesyłek pocztowych, które napływają do Polski z różnych krajów spoza Unii Europejskiej.
– Obecny system weryfikacji przesyłek o niskich wartościach jest nieskuteczny. Przepisy krajowe w zakresie kontroli tych przesyłek nie są dostosowane do ich masowej skali, a Poczta Polska nie dysponuje danymi elektronicznymi, niezbędnymi do kontroli celno-skarbowej — twierdzi NIK. Zdaniem głównej instytucji kontrolnej w Polsce, takie stan znacznie ogranicza organom celno-skarbowym możliwość identyfikacji i kontroli ryzykownych transakcji.
– W efekcie, 99 proc. przesyłek pocztowych i 96 proc. przesyłek kurierskich o niskich wartościach jest dopuszczana do obrotu bez weryfikacji zasadności ich zwolnienia z należności celno-skarbowych. Stwarza to też swego rodzaju „zachętę” dla nadawców przesyłek do działań niezgodnych z obowiązującymi przepisami — wprost twierdzą urzędnicy NIK-u.
Chodzi o paczki pocztowe, które napływają do Polski głównie z krajów azjatyckich, w przeważającej większości z Chin. Dzisiaj każdy z nas, bez problemu może kupić przez Internet, w chińskich firmach, interesujące go rzeczy. Zawsze są one o wiele tańsze od tych dostępnych w Europie, a nierzadko zdarza się, że dobrej jakości.
– Oczywiście najwięcej jest tanich podróbek. Jednak nie jest tajemnicą, że w krajach azjatyckich funkcjonuje też inna odmiana podróbek. To towary identyczne, jak znanych marek, tylko, że bez logo i ogromnych narzutów z tego powodu – w kulisy internetowego handlu wtajemnicza mieszkaniec Przemyśla.
Systemowe zwolnienia z obowiązku zapłaty należności celnych i podatkowych dla przesyłek o deklarowanych niskich wartościach wprowadzone zostały w latach 80-tych XX w. Chodziło o zmniejszenie obciążeń administracyjnych i usprawnienie pracy służb celnych. Wówczas zakupy przez Internet praktycznie nie istniały. Sprawa dotyczyła w zasadzie drobnych upominków przesyłanych w paczkach. Ilości nie były zbyt duże. Przez lata sytuacja bardzo się zmieniła.
– Intensywny rozwój handlu internetowego i dynamiczny wzrost liczby przesyłek z zagranicy, stanowi poważne wyzwanie dla organów celno-skarbowych w zakresie kontroli i poboru ewentualnych należności przywozowych. Ilość przesyłek o niskich wartościach przywożonych do Unii Europejskiej rośnie każdego roku o 10-15 proc. Przesyłki te dostarczane są odbiorcom przez operatora wyznaczonego – Pocztę Polską oraz przez firmy kurierskie. Z badań wynika, że co czwarty polski internauta kupuje towary za granicą — twierdzi NIK.
Paczki spoza Unii trafiają m.in. do Oddziału Celnego w Przemyślu – Miejsca Wyznaczonego „Poczta Polska”. Jest tylko kilka takich punktów w Polsce. NIK zarekomendował wprowadzenie przez ministra finansów i Pocztę Polską nowego, efektywnego modelu odpraw celnych dla przesyłek o niskich wartościach przywożonych spoza UE.
Norbert Ziętal aip