Po raz czwarty Instytut Pamięci Narodowej przyznał nagrody „Świadek historii”. Wyróżnienie przyznawane jest osobom i organizacjom spoza Polski szczególnie zasłużonym w odkrywaniu, upamiętnianiu i propagowaniu wiedzy o najnowszej historii Polski.
Prezes IPN Jarosław Szarek podczas uroczystości w warszawskich Łazienkach mówił, że to wyróżnienie jest podziękowaniem tym, którzy którzy poświęcając swój czas, wysiłek, a nierzadko i pieniądze, dbają o pamięć o naszej przeszłości. Jarosław Szarek zauważał, że to Polacy przebywający za granicą w XIX wieku i w czasach komunizmu pracowali na rzecz niepodległej Polski. „Państwo są z całego świata. Tysiące kilometrów nas dzielą, ale państwo nie zapomnieli o swej ojczyźnie, o tych, którzy również w wyniku tragicznych wyroków historii utracili swe domy” – mówił do nagrodzonych prezes IPN.
W sumie w tym roku nagrodzono trzy osoby i trzy instytucje, między innymi Fundację Muzeum Pamięci 2. Korpusu Polskiego we Włoszech, za pielęgnowanie pamięci i propagowanie wiedzy o 2. Korpusie Polskim. Za nagrodę dziękował Pietro Rogazin, syn jednego z żołnierzy armii generała Andersa. Dodał, że nagroda zachęca do dalszej pracy na rzecz rozpowszechniania we Włoszech wiedzy o historii 2. Korpusu Polskiego.
Nagrodę otrzymał także Jakub Vaugon ( czyt. Vogą), uczeń jednego z francuskich gimnazjów, który zaprotestował przeciwko historycznemu kłamstwu w podręczniku, w którym napisane było, że Polacy współpracowali z Niemcami w obozie zagłady w Treblince, za co był szykanowany. Po otrzymaniu Nagrody Jakub Vaugon podkreślał, że bycie Polakiem za granicą to trudne wyzwanie. „Trzeba być świadomym obywatelem i mieć szeroką wiedzę, by sprostać skrótom myślowym, uprzedzeniom, stereotypom, dezinformacji i braku wiedzy” – powiedział Jakub Vaugon. Otrzymane wyróżnienie określił mianem „zaszczytnego”.
Nagrodę otrzymał również Społeczny Komitet Opieki nad Starą Rosą w Wilnie oraz Zjednoczenie Polskie w Johannesburgu, z którego inicjatywy powstał w miejscu publicznym pierwszy na świecie pomnik upamiętniający ofiary zbrodni katyńskiej.
Nagrodę otrzymał również Gabriel Garcon (czyt. Garsą), za propagowanie historii polski we Francji oraz Wacław Wiłkojć, który doprowadził do upamiętnienia Polaków zamordowanych przez Niemców na terenie rejonu święciańskiego na terenach dzisiejszej Litwy.
Informacyjna Agencja Radiowa (IAR)/Witold Banach/vey/gaj