Koronawirus został uznany za globalne zagrożenie. W związku z tym trwają prace nad ustawą mającą przeciwdziałać rozprzestrzenianiu się COVID-19. Między innymi pracodawca będzie mógł polecić podwładnemu, aby ten pracował zdalnie. Oto najistotniejsze propozycje zmian w przepisach prawa.
Koronawirus stał się przedmiotem obrad polskiego Sejmu. Z inicjatywy prezydenta Andrzeja Dudy 2 marca zostało zwołane posiedzenie parlamentarzystów, podczas którego przyjęto ustawę dotyczącą COVID-19. Jeżeli przepisy wejdą w życie, diametralnie zmieni się sytuacja pracowników, w tym rodziców. Zobacz, jakie zmiany szykuje parlament.
2 marca Sejm przyjął projekt ustawy przygotowanej przez rząd, która ma zapobiegać rozprzestrzenianiu się koronawirusa. Ustawa została skierowana do Senatu. Umożliwia ona podejmowanie działań, które mają na celu zminimalizowanie zagrożenie dla zdrowia obywateli. Obowiązujące dotychczas przepisy zawarte w ustawie z 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi nie były wystarczające w obliczu groźby epidemii.
Zgodnie z art. 16. procedowanej w Parlamencie ustawy o koronawirusie GIS (Główny Inspektorat Sanitarny) może nałożyć na pracodawców oraz inne podmioty obowiązek podjęcia określonych czynności kontrolnych lub zapobiegających COVID-19, jak również może zażądać współpracy z innymi organami administracji publicznej oraz organami Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Przepisy mają objąć: osoby prawne, osoby fizyczne i jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, w szczególności podmioty wykonujące działalność leczniczą, pracodawców, podmioty prowadzące działalność w zakresie lotnictwa cywilnego, użytkowników statków powietrznych, użytkowników cywilnych statków powietrznych niewpisanych do rejestru statków powietrznych oraz zarządzających lotniskami.
Projekt ustawy umożliwiającej podejmowanie działań minimalizujących zagrożenie ze strony koronawirusa daje pracodawcy możliwość wysłania pracownika na pracę zdalną. Wcześniej firma mogła jedynie rekomendować home office lub zwolnić pracownika z obowiązków wykonywania pracy. W artykule 3. ustawy napisano, że „w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna)”.
W przypadku zamknięcia placówki, do której uczęszcza dziecko, ze względu na zagrożenie związane z koronawirusem, rodzice będą mogli skorzystać z prawa do dodatkowego zasiłku opiekuńczego. Prawo do dodatkowego świadczenia będzie przysługiwało, jeżeli żłobek, klub dziecięcy, przedszkole lub szkoła, do której uczęszcza dziecko, zostaną zamknięte w ramach działań prewencyjnych, a rodzic zostanie tymczasowo zwolnionym z obowiązku wykonywania pracy ze względu na konieczność osobistej opieki nad dzieckiem. Dodatkowego zasiłku opiekuńczego nie będzie można pobierać dłużej niż przez okres 14 dni.
Projekt ustawy przewiduje, że farmaceuta posiadający prawo wykonywania zawodu może wystawić receptę, jeżeli w związku z COVID-19 zagrożone będzie zdrowie pacjenta.
Projekt ustawy daje możliwość wykorzystania środków z rezerwy celowej na 2020 r., przeznaczonej na przeciwdziałanie i usuwanie skutków klęsk żywiołowych, na przeciwdziałanie COVID-19. W obliczu walki z koronawirusem przewidziane są m.in. wydatki z puli 40 mln zł, które zostały zabezpieczone na pojazdy dla straży pożarnej.
W razie zapotrzebowania ustawodawcy przewidują „możliwość projektowania, budowy, przebudowy, utrzymania i rozbiórki obiektów budowlanych, w tym zmiany sposobu użytkowania, w związku z przeciwdziałaniem COVID-19” z pominięciem ustawy Prawo budowlane. Oznacza to, że różnego rodzaju budynki będą mogły zostać przystosowane do leczenia pacjentów i obserwacji osób z podejrzeniem koronawirusa.
Art. 14. ust. 1. projektu ustawy mówi o tym, że „Zarządzający lotniskiem, zarządzający dworcem kolejowym, przewoźnik lotniczy, kolejowy lub drogowy, nie ponoszą odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną w związku z uzasadnionymi działaniami władz publicznych mającymi na celu przeciwdziałanie COVID-19, w szczególności za brak możliwości przewozu”. Dotyczy to także „okoliczności nadzwyczajnej” oraz wypłaty odszkodowań i pomocy dla pasażerów w związku z „przyjęciem na pokład albo odwołaniem lub dużym opóźnieniem lotów” w ramach zapobiegania COVID-19.
Projekt ustawy przewiduje, że minister zdrowia ustali w drodze obwieszczenia maksymalne ceny wybranych produktów leczniczych, wyrobów medycznych i środków spożywczych o specjalnym przeznaczeniu żywieniowym, które mogą służyć przeciwdziałaniu COVID-19. Decyzja zostanie podjęta na podstawie danych przekazanych przez GIS (Główny Inspektorat Sanitarny). Ten zapis może uchronić obywateli przed drożyzną.
Ustawodawcy chcą uregulować prawnie kwestie transportu sanitarnego, mającego miejsce w ramach przeciwdziałania COVID-19. Taki transport będą mogły wykonywać podmioty wykonujące działalność leczniczą i wpisane do wykazu opracowanego przez odpowiedniego dyrektora oddziału wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia (w porozumieniu z wojewodą).
Uproszczone zostaną procedury dotyczące zakupu środków niezbędnych do zapobiegania COVID-19. Jeżeli sytuacja będzie wymagała ochrony zdrowia publicznego lub podjęcia odpowiednich działań wobec szybkiego i niekontrolowanego rozprzestrzeniania się SARS-CoV-2, podmioty publiczne będą mogły zakupić potrzebne towary i usługi z pominięciem przepisów ustawy Prawo zamówień publicznych.
Służba zdrowia szykuje się na przyjęcie chorym na COVID-19. 2 marca w szpitalach znajdowało się ponad 2900 łóżek dla pacjentów zarażonych koronawirusem. Rząd zapowiedział, że ta liczba wzrośnie dwukrotnie. W całej Polsce gotowość na przyjęcie pacjentów cierpiących na COVID-19 zadeklarowało blisko 80 oddziałów szpitalnych. „To, że nowy koronawirus pojawi się w Polsce, jest pewne.
4 marca w Polsce był już jeden potwierdzony przypadek zachorowania na koronawirusa w Zielonej Górze. Na świecie potwierdzono ponad 93 tys. zakażeń i blisko 3200 zgonów, podczas gdy prawie 50 700 osób zostało już wyleczonych. Władze publiczne apelują, aby nie wpadać w panikę i zachować spokój.
AB IAP