W której grupie wiekowej ryzyko śmierci w wyniku zarażenia nowym koronawirusem jest największe? Która płeć jest bardziej narażona i jaki jest związek liczby zgonów i współwystępujących chorób? Podajemy aktualne dane, statystyki i zasięg koronawiusa SARS-CoV-2.
Według najnowszych informacji, koronawirus z Wuhan dotarł już do 167 państw i regionów na świecie. Liczba zakażonych przekracza 190 000, a liczba zgonów wynosi przeszło 7000. Wyleczonych jest już ponad 80 000 osób, mimo to, Światowa Organizacja Zdrowia przestrzega przed zbyt wczesnym optymizmem.
Spośród ponad 7000 przypadków śmiertelnych, zdecydowana większość to osoby po 60. roku życia. Najwyższe, przybliżone ryzyko śmierci w wyniku zarażenia koronawirusem z Wuhan, oszacowane na podstawie przeszło 55 000 potwierdzonych przypadków – ponad 14 proc. – przypisuje się grupie osób po 80. roku życia. Z kolei ten sam wskaźnik w odniesieniu do dzieci jest praktycznie zerowy. Dlaczego tak się dzieje? Naukowcy nie wiedzą, co dokładnie jest tego przyczyną. Jednak w oparciu o badania nad innymi wirusami układu oddechowego eksperci twierdzą, że to, czy zakażenie koronawirusem przybierze zły obrót, zależy od odpowiedzi immunologicznej danej osoby. Jedna z teorii głosi, że w zetknięciu z nieznanymi dotąd wirusami dzieci mogą radzić sobie z nimi lepiej niż dorośli, ponieważ mają solidny system ochronny, zwany odpornością wrodzoną. Występują w nim białe krwinki – makrofagi, które mogą wykrywać i pochłaniać obce cząsteczki we krwi bez względu na ich tożsamość. Dorośli również mają wrodzony układ odpornościowy.
Jednak w przypadku niektórych wirusów mogą w większym stopniu polegać na nabytej odporności – komórkach zwalczających infekcje, które „nauczyły się” atakować określone rodzaje wirusów po zetknięciu się z nimi w przeszłości. Z przyczyn, które nie są do końca jasne, niektóre osoby – zwłaszcza starsze i chore – mogą mieć dysfunkcyjny układ odpornościowy, który nie jest w stanie kontrolować reakcji na określone patogeny. Starsi ludzie mają dodatkowy problem: ich układ odpornościowy z czasem zaczyna być coraz mniej skuteczny. Wielu z nich cierpi dodatkowo na schorzenia, takie jak choroby serca, choroby układu oddechowego czy nadciśnienie. Co więcej, seniorzy znacznie częściej mają przewlekłe stany zapalne. Jeszcze większa liczba reakcji zapalnych i osłabiony układ odpornościowy to czynniki znacznie zwiększające prawdopodobieństwo zgonu w wyniku zakażenia koronawirusem.
Jak wynika z najnowszych statystyk, mimo tego, że podobna liczba mężczyzn i kobiet zaraziła się SARS-CoV-2, to zdecydowanie więcej mężczyzn zmarło w wyniku infekcji spowodowanej tym wirusem. Prawdopodobieństwo śmierci w wyniku zakażenia nowym koronawirusem wśród mężczyzn szacuje się obecnie na ok. 4,7 proc., u kobiet zaś 2,8 proc. Naukowcy tłumaczą tę dysproporcję silniejszą odpowiedzią immunologiczną na infekcje u kobiet oraz tym, że mężczyźni częściej palą papierosy. Co ciekawe, podobną zależność zaobserwowali epidemiologowie podczas wybuchów epidemii SARS w 2003 r. i MERS w 2012.
W wyniku tej pierwszej, w Hongkongu zmarło prawie 22 proc. zarażonych mężczyzn, w porównaniu do około 13 proc. kobiet. Natomiast z powodu wirusa MERS zmarło około 32 proc. mężczyzn i prawie 26 proc. kobiet. Różnica może mieć związek z tym, że gen receptora, który jest wykorzystywany przez koronawirusy do wnikania w komórki gospodarza, znajduje się na chromosomie X. Zgodnie z tą teorią, kobiety mogą zrekompensować jeden zły wariant, ponieważ mają dwa chromosomy X, podczas gdy mężczyźni posiadają tylko jeden. Niektóre badania przeprowadzone na myszach zakażonych wirusem SARS wykazały, że estrogen może mieć działanie ochronne: usunięcie jajników zarażonych samic myszy lub zablokowanie receptora estrogenowego zwiększyło prawdopodobieństwo śmierci zwierząt w porównaniu do zainfekowanych myszy kontrolnych. Jednak zdaniem naukowców, efekt ten jest bardziej widoczny u myszy niż u ludzi.
Trudności z podaniem konkretnych liczb odnośnie śmiertelności podczas epidemii wynikają z dynamiki rozwoju choroby. Dokładne informacje na temat osób zakażonych i tych, które zmarły w wyniku zakażenia obejmują zwykle tylko część wszystkich przypadków. Na podstawie tych danych, można odnieść się do ogółu, jednak mówiąc o prawdopodobieństwie i wynikach szacunkowych. Na poniższej mapie można śledzić aktualny zasięg koronawirusa z Wuhan.
aip