Zbiory jabłek w polskich sadach są znacznie mniejsze w 2019 roku od tych z poprzedniego, rekordowego sezonu. I to zdaniem analityków główny powód wysokich cen tych owoców na targowiskach. Nawet w marketach, w promocji, ceny jabłek bywają wyższe od przecenionych cytrusów. Czy to wyjątkowa sytuacja? Eksperci przypominają, że 2 lata temu było drożej.
Szarlotka własnego wypieku jest w tym roku znacznie droższa, a to za sprawą dużo droższych niż rok temu owoców z drzew. „Za chwilę mandarynki będą tańsze od naszych krajowych jabłek”, komentuje jedna z mieszkanek regionu. Może mieć rację, bo jak uważają analitycy, kolejne miesiące nie przyniosą spadków cen.
Wygląda na to, że szybko przyzwyczailiśmy się do dobrego – z punktu widzenia konsumentów. Jabłka z poprzedniego zbioru były wyjątkowo tanie, jednak Mariusz Dziwulski, ekspert z Departamentu Analiz Ekonomicznych PKO BP wskazuje: – Warto zauważyć, że obecne ceny są niższe niż w sezonie 2017/18 (w październiku o ok 17%). Skala tegorocznych wzrostów cen jest w znaczącym stopniu wynikiem niskiej bazy statystycznej. W sezonie 2018/19, kiedy mieliśmy do czynienia z rekordowymi zbiorami w Polsce, jabłka były bardzo tanie. Przypomnijmy zatem – na początku listopada 2018 roku Kujawsko-Pomorski Ośrodek Doradztwa Rolniczego notował na targowiskach ceny jabłek od 1,50 do 2,70 zł/kg. Dziś w regionie trzeba zapłacić najczęściej ok. 3-4 zł za kilogram.
Niepokojące wieści płyną ze strony sadowników, którzy zgłaszają spadki cen skupu jabłek przemysłowych. Jeden z mazowieckich skupów oferuje 7 listopada zaledwie 45 groszy za kilogram takich owoców. Sadownicy alarmowali w sprawie spadku cen jabłek przemysłowych jeszcze pod koniec października. Jak podał portal sadyogrody.pl, AgroUnia wystosowała apel do sadowników o wstrzymanie dostaw: „W związku z obniżkami cen jabłek przemysłowych, które nie są uzasadnione ekonomicznie oraz ze spekulacjami dotyczącymi kolejnych obniżek wzywamy do zaprzestania dostaw jabłek przemysłowych. Apelujemy do wszystkich sadowników oraz podmiotów prowadzących skupy do zaprzestania skupowania jabłek do czasu unormowania sytuacji”, cytował portal sadyogrody.pl
Przyjrzyjmy się bliżej liczbom i prognozom tegorocznych zbiorów jabłek. – GUS wstępnie szacuje zbiory z sadów jabłoniowych na ok. 3 mln t, tj. ok. o 25% mniej od rekordowej produkcji jabłek niż w 2018 roku. Jednak, według mnie to bardzo ostrożne założenia – uważa Karolina Załuska analityk sektora rolno-spożywczego w Banku BNP Paribas. – Z danych USDA i WAPA wynika, że zbiory jabłek w Polsce wyniosą tylko 2,7 mln t. Jednocześnie ww. kalkulacje wskazują, że w 2018 roku w Polsce zebrano 4,7- 4,8 mln t jabłek (a nie 3,9 mln t jak podaje GUS). Analityk sektora rolno-spożywczego w Banku BNP Paribas kontynuuje: – Biorąc pod uwagę intensywność owocowania w bieżącym sezonie i ilości jabłek zgromadzone w chłodniach i przechowalniach oraz ilości dostarczone do zakładów przetwórczych twierdzę, że spadek produkcji jabłek w Polsce jest dużo głębszy niż szacuje to GUS. Mariusz Dziwulski z PKO BP przywołuje dane dotyczące cen: – Według MRiRW przeciętna cena skupu jabłek deserowych w Polsce w październiku wzrosła o 113% r/r do 1,45 zł/kg (średnia na podst. notowań tygodniowych). Podwyżki cen są konsekwencją zdecydowanie mniejszej podaży jabłek w kraju w 2019 r. Według GUS krajowe tegoroczne zbiory jabłek:
-
- wyniosą niespełna 3 mln t,
-
- to mniej o 25% niż przed rokiem
-
- o 23% więcej niż w 2017 r.
Bez wpływu nie pozostaje sytuacja poza granicami Polski. – W kierunku wzrostów cen jabłek oddziałują również spadki produkcji w pozostałych krajach UE. Niemniej, nie są one tak dynamiczne jak w Polsce– wg prognoz WAPA zbiory w UE, wyłączając nasz kraj, zmniejszą się w 2019 r. o 7,3% r/r, ale będą o 23% wyższe niż w 2017 r. – Mariusz Dziwulski.
– Ponieważ tegoroczne zbiory jabłek w całej UE w 2019 roku będą o 19% niższe r/r, to tak silne ograniczenie podaży zarówno w Polsce, jak i w UE powoduje, że średnie ceny jabłek deserowych w całym bieżącym sezonie będą stosunkowo wysokie. Dlatego też należy spodziewać się dalszego stopniowego wzrostu cen jabłek hurtowych i detalicznych w okresie zimowym – prognozuje Karolina Załuska.
Dr Mariusz Dziwulski, ekspert PKO Banku Polskiego: – Można oczekiwać, że do końca roku dynamika cen jabłek nie zwiększy się istotnie, jednak prawdopodobnie pozostanie wysoka. Zmiany zależeć będą od wysokości popytu na jabłka (zarówno wewnątrz UE jak i poza UE), który będzie miał istotny wpływ na kształtowanie ich zapasów. Do czynników hamujących dalsze wzrosty cen można zaliczyć wzrost produkcji jabłek w Chinach w sezonie 2019/20 skutkujący presją na ceny w przetwórstwie i ograniczeniem popytu na rynkach dalekowschodnich czy też spowolnienie w strefie euro (m.in. w Niemczech), które może ograniczyć tempo sprzedaży zagranicznej jabłek z Polski do UE.
„Mimo wysokiej podaży utrzymują się wysokie ceny jabłek. Większość odmian kosztuje 1,33-2 zł/kg. Droższe są odmiany Cortland, Lobo i Empire 2-3 zł/kg”, podał Rynek Hurotwy Bronisze, komentując sytuację rynkową między 21 a 24 października.
Ceny jabłek na targowiskach w regionie (notowania KPODR):
-
- 5.11 w Mogilnie – 3,50 zł/kg
-
- 4.11 w Inowrocławiu – 3,20 zł/kg
-
- 31.10 w Lipnie – 1,80 zł
-
- 31.10 w Koronowie – 4 zł/kg
GUS: „W bieżącym sezonie przewiduje się znacznie niższe plonowanie większości gatunków owoców z drzew i krzewów owocowych w porównaniu z rekordowym owocowaniem w poprzednim roku. Złożyło się na to kilka przyczyn: wiosenne przymrozki (jakie wystąpiły na wielu plantacjach w czasie kwitnienia i zawiązywania owoców), przedłużająca się susza oraz przesilenie drzew owocowaniem w poprzednim rekordowym sezonie”. (Przedwynikowy szacunek głównych ziemiopłodów rolnych i ogrodniczych w 2019 roku). Ceny jabłek na Rynku Hurtowym Bronisze (5.11.2019):
-
- ligol 1,33 – 2,33 zł/kg
-
- cortland 2-3 zł/kg
-
- gala 1,33 – 2,33 zł/kg
-
- golden delicius 1,33 – 2,50 zł/kg
-
- lobo 1,66 – 3 zł/kg
-
- szara reneta 2,50 – 3,66 zł/kg
Rok temu było znacznie taniej – 5 listopada 2018 roku ceny jabłek w hurcie kosztowały:
-
- cortland 0,85 – 1 zł/kg
-
- gala 0,60 – 1,10 zł/kg
-
- gloster 0,60 – 1,10 zł/kg
-
- golden delicius 0,70 – 1 zł/kg
-
- jonagold 0,60 – 1 zł/kg
-
- lobo 0,60 – 1 zł/kg
-
- szara reneta 1 – 1,25 zł/kg
[zdj 39840099 p p] Stowarzyszenie Polskich Dystrybutorów Owoców i Warzyw „Unia Owocowa”: „Z powodu mrozów w maju wielkość produkcji w Polsce spada o 40%. Najbardziej dotknięte były to odmiany Idared, Ligol i Jonagored. W międzyczasie popyt pozostał taki sam, co prowadzi do wyższych cen. Polskie jabłka są w tej chwili tak samo drogie jak włoskie, więc teraz wszystko sprowadza się do jakości. Pod tym względem Włochy są jeszcze lepsze, ale według hodowcy może się to zmienić w ciągu kilku lat. Polska eksportuje dużo jabłek do Egiptu i Indii. Kraje te wspólnie wypełniają lukę pozostawioną przez rosyjskie embargo”.
aip