Episkopat o nauczaniu religii w polskich szkołach

Podczas spotkania podsumowującego 25 lat nauczania religii w szkole Sławomir Nowotny z Instytutu Statystyki Kościoła Katolickiego podkreślił, że poziom uczestnictwa w lekcjach religii jest stały i oscyluje wokół 90 proc. wszystkich uczęszczających na zajęcia szkolne. Dla 82 proc. przebadanych w 2013 r. przez CBOS Polaków lekcje religii w szkołach „nie są rażące”. Pomimo nacisku grup społecznych postulujących wyprowadzenie religii ze szkół, bp Mendyk twierdzi, że religia nie powinna być od nich separowana, a katecheza parafialna, którą proponuje się w zamian, nie jest jej zamiennikiem, lecz – ważnym uzupełnieniem. Większym problemem związanym z tą materią jest według duchownego brak zaangażowania rodziców w przekazywanie wiedzy religijnej swoim dzieciom. – Trzeba powiedzieć, że rodzina polska budzi pewien niepokój i wydaje się, że coraz mniej możemy chyba liczyć na jej główny udział w religijnym wychowaniu dzieci i młodzieży – powiedział Mendyk, podając w wątpliwość, czy środowisko rodzinne jest „mocnym partnerem” w wychowaniu dzieci.
Dodał również, że znajomość rzeczywistości religijnej oraz „jej konfrontacja z życiem osobistym” jest „integralną częścią całego procesu edukacyjnego”, ponieważ nauczanie religii wpisuje się w szerszy plan pozwalający zdobyć pełną wiedzę na temat istoty człowieka i jego miejsca w społeczeństwie. – Nie da się bowiem dobrze zrozumieć historii kultury literatury czy sztuki własnie bez znajomości chrześcijaństwa – stwierdził Mendyk, podsumowując, że „ignorowanie religii nie pozwala na właściwe odczytanie i interpretację własnej przeszłości i tożsamości”. Wśród najważniejszych zadań lekcji religii bp Mendyk wymienił „doprowadzenie do spotkania z Jezusem jako żywą osobą, nie jakąś mglista ideą”, przy czym niebagatelną rolę odgrywa świadectwo, które dają osoby przeprowadzające zajęcia. Podkreślił również wagę elementu rozumowego przy poznawaniu prawd wiary.Duchowni stwierdzili również, że nauczanie religii w szkole zostało odpowiednio uzgodnione na poziomie prawnym, m.in. w Konstytucji, konkordacie, ustawie o systemie oświaty, rozporządzeniu ministra edukacji narodowej. – Lekcja religii z punktu widzenia prawa państwowego jest jak najbardziej przedmiotem fakultatywnym – podkreślił ks. prof. Piotr Tomasik, dziekan Wydziału Teologicznego UKSW.
„Jesteśmy świadkami ideologicznej i politycznej ofensywy Kościoła, której konsekwencji sobie jeszcze w pełni nie uświadamiamy. Jej celem jest władza” – w takich słowach inicjatorzy akcji „Świecka szkoła” zachęcają do podpisywania się pod projektem obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej, która ma na celu zniesienie finansowania zajęć religii z budżetu państwa. Konferencja Episkopatu Polski przekonuje jednak, że po 25 latach od ponownego wprowadzenia nauczania religii do szkół zainteresowanie przedmiotem wcale nie słabnie, a jego umocowanie w systemie edukacji jest silne i naturalne. – Problematyka religijna odpowiada także na poszukiwanie przez człowieka sensu życia, weryfikuje jego poczucie bezpieczeństwa, daje kryteria do oceny życia i wartościuje życie człowieka w wymiarze jednostkowym oraz społecznym – stwierdził przewodniczący Komisji Wychowania Katolickiego KEP bp Marek Mendyk.

Zajęcia z religii przywrócono w polskich szkołach we wrześniu 1990 r. rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 30 sierpnia podczas gdy urząd premiera kraju obejmował Tadeusz Mazowiecki. Od początku katecheza była przedmiotem nieobowiązkowym, który jest nauczany przez księży, siostry zakonne oraz katechetów.
Religia jest przedmiotem wprowadzonym do szkół publicznych w 24 krajach Unii Europejskiej, natomiast we Francji, Holandii, Luksemburgu oraz Słowenii odbywa się na terenie kościelnym. Wszystkie kraje, w których religia jest obecna w państwowym systemie oświaty na zasadzie dobrowolnej lub obowiązkowej (dziewięć krajów Unii) finansują ją ze środków publicznych.

Magdalena Nałęcz AIP