Uroczystość złożenia narodowego hołdu Samuelowi Paty’emu odbyła się w środę wieczorem na dziedzińcu paryskiej Sorbony z udziałem najwyższych przedstawicieli władz i członków rodziny zamordowanego nauczyciela.
W ceremonii uczestniczyło 400 gości, w tym prezydent Emmanuel Macron, premier Jean Castex, przewodniczący Senatu i Zgromadzenia Narodowego, członkowie rządu i rodziny zamordowanego. Paryżanie mogli również oglądać transmisję z uroczystości na telebimach umieszczonych w różnych miejscach miasta, m.in. pod Panteonem.
Ceremonia rozpoczęła się od wniesienia trumny z ciałem Paty’ego na dziedziniec Sorbony przy dźwiękach piosenki zespołu U2 „One”.
Jako pierwszy przemowę poświęconą zmarłemu i wyznawanym przez niego humanistycznym wartościom wygłosił przyjaciel zamordowanego, Christophe Capuano.
Następnie przemawiała nauczycielka historii i geografii Marie Cuirot, która odczytała poemat „Do Samuela” napisany ku czci zabitego przez piosenkarza Gauvaina Sersa. 14-letnia uczennica jednego z paryskich liceów Dahlia odczytała fragment listu Alberta Camus do swojego nauczyciela Louisa Germaina.
Następnie głos zabrał Macron, który zwrócił się z osobistym przesłaniem do rodziny zmarłego, podkreślając, z jaką pasją i poświęceniem wykonywał on swą misję nauczycielską. Mówił o wartościach i duchu Republiki Francuskiej, który, jak to ujął, kształtowany jest każdego dnia we francuskich szkołach przez francuskich nauczycieli.
„Samuel Paty jest ofiarą nienawiści, głupoty, kłamstwa” – podkreślił prezydent, broniąc wolności słowa, laicyzmu i wolności nauczania.
„Będziemy kontynuować, profesorze” – obiecał szef państwa. Mówił o nauczaniu o tematach kontrowersyjnych i ważnych, które na co dzień poruszają nauczyciele, oraz o krytycyzmie, który – jak podkreślił – powinien być cechą każdego obywatela.
Macron zapewnił, że rysunki i karykatury będą nadal publikowane i pokazywane we Francji. „Nie rezygnujemy (z nich)” – zaznaczył.
„Będziemy dalej uczyć, będziemy promować sekularyzm” – dodał Macron. „Niech żyje Republika, niech żyje Francja” – powiedział kończąc przemówienie. Następnie orkiestra odegrała „Marsyliankę”.
Prezydent już bez obecności mediów i publiczności odznaczył pośmiertnie zamordowanego Orderem Narodowym Legii Honorowej w obecności jego rodziny i najbliższych.
Rodzina i bliscy nie podali opinii publicznej informacji na temat ceremonii pogrzebowej zmarłego, pragnąc zachować miejsce i czas pochówku w tajemnicy przed mediami.
Pałac Elizejski przekazał, że wybrał Sorbonę na miejsce oddania hołdu Paty’emu w porozumieniu z rodziną zmarłego.
„Symboliczny pomnik ducha Oświecenia i kulturowych, literackich i edukacyjnych wpływów Francji”, „świątynia wiedzy, historyczne miejsce francuskiego szkolnictwa wyższego, ojczyzna francuskiego geniusza, Sorbona na przestrzeni wieków była trybuną do wyrażania wolności i idei, miejscem, które ma dziś silny wymiar symboliczny” – wyjaśnił Pałac Elizejski, uzasadniając wybór miejsca.
Minister edukacji Jean-Michel Blanquer wyjaśnił przed ceremonią, że „jest to centrum wiedzy, jeden z najstarszych uniwersytetów na świecie, (…) ucieleśnienie (…) przekazu wiedzy, za którym idzie przekaz wartości”.
Początki uczelni sięgają 1257 r. Odegrała dużą rolę XIV i XV wieku, była sceną m.in. procesu Joanny d’Arc. Przejęta przez rząd, podupadła w czasie rewolucji francuskiej, a następnie odbudowana została przez Napoleona w 1806 r. W czasie III Republiki przyznano uczelni nowe duże budynki, z tej okazji powstał dziedziniec główny, na którym odbyła się środowa uroczystość. Od XIX w. znajdują się tam posągi naukowca Ludwika Pasteura i pisarza Victora Hugo. W maju 1968 r. Sorbona była centrum buntu studenckiego.
Już w 2015 r. na Sorbonie złożono hołd ofiarom terroryzmu. Ówczesny prezydent Republiki Francois Hollande uczcił tam minutą ciszy pamięć ofiar zamachów z 13 listopada, wśród których było wielu młodych ludzi, uczniów i nauczycieli.
Wcześniej w środę region Oksytanii wyświetlał karykatury Mahometa zamieszczone w satyrycznym tygodniku „Charlie Hebdo” na budynkach hoteli, aby w ten sposób oddać hołd zamordowanemu nauczycielowi.
Samuel Paty był nauczycielem historii w szkole w Conflans-Sainte-Honorine na przedmieściach Paryża i prowadził zajęcia poświęcone wolności słowa, podczas których pokazywał karykatury proroka Mahometa. W piątek został brutalnie zamordowany przez 18-letniego Abdullaha Anzorowa, urodzonego w Moskwie Czeczena. Ofiarę znaleziono z obciętą głową około 200 metrów od szkolnego budynku. Sprawca zginął w trakcie policyjnej akcji. Prokuratura wszczęła dochodzenie w sprawie „zabójstwa w związku z działalnością terrorystyczną”.
Z Paryża Katarzyna Stańko (PAP)