Biuro Prasowe Kancelarii Sejmu opublikowało opinie ekspertów dotyczące zgodności z Konstytucją i regulaminem Sejmu posiedzenia w Sali Kolumnowej. 16 grudnia marszałek Marek Kuchciński z PiS przeniósł tam obrady po tym jak opozycja zablokowała mównicę, reagując na wykluczenie z obrad posła PO Michała Szczerby.
Na stronie internetowej Sejmu pojawiły się opinie: Bogusława Banaszaka z Uniwersytetu Zielonogórskiego, Pawła Sobczyka z Uniwersytetu Opolskiego, oraz politologa Jarosława Szymanka z Uniwersytetu Warszawskiego. W większości przypadków wskazują na zgodność działań marszałka z Konstytucją i regulaminem Sejmu.
W opinii Bogusława Banaszaka, przeniesienie obrad było w pełni zgodne z Konstytucją i regulaminem. Z kolei marszałek dla zachowania powagi i porządku na sali musiał podjąć kroki zapewniające kontynuacje obrad. Wobec nieskutecznego apelu o umożliwienie prowadzenia obrad i uznając wykorzystanie Straży Marszałkowskiej za niewskazane, znalazł mniej dolegliwe rozwiązanie – wskazuje ekspert i dodaje, że było to zgodne z dotychczasową praktyką. Ekspert dodaje, że posłowie zostali poinformowani o zmianie miejsca obrad sms-ami, a informacja ta była też wyświetlana na ekranach w sali plenarnej. Ograniczenie transmisji obrad nie stanowiło – jego zdaniem – naruszenia ich jawności, bo były transmitowane, a transmisja jest możliwa do odtworzenia.
Profesor Banaszak opublikował też opinię uzupełniającą z 27 grudnia, w której dopisał, że ani Konstytucja ani regulamin Sejmu nie określają gdzie ma się odbywać posiedzenie plenarne. Wskazał, że przeniesienie obrad miało już precedens – w sierpniu 2010 roku, na wniosek ówczesnego marszałka Grzegorza Schetyny. Ekspert wskazuje, że podobnie było ze zblokowaniem oprawek opozycji. W grudniu 2012 roku na podstawie jednej poprawki do ustawy budżetowej odrzucono prawie 6 tysięcy poprawek Ruchu Palikota. Ekspert zwraca uwagę, że wyniki głosowań ogłaszane przez marszałka Sejmu są ostateczne. To oznacza, że ani Sejm ani żaden organ zewnętrzny nie może tych wyników uchylić ani zmienić. To samo dotyczy reasumpcji albo powtórzenia głosowania – podkreśla.
W opinii z 20 grudnia Paweł Sobczyk podkreśla, że po blokowaniu mównicy marszałek Kuchciński nie zdecydował się na „radykalne” rozwiązanie jakim byłoby użycie Straży Marszałkowskiej, lecz „tylko” przeniósł obrady do Sali Kolumnowej. Z kolei w regulaminie Sejmu nie ma zapisu o zakazie obrad poza salą posiedzeń – dodaje. Ekspert przypomina, że w kwietniu ubiegłego roku uroczyste posiedzenie Zgromadzenia Narodowego z okazji 1050-lecia Chrztu Polski odbyło się w Poznaniu. Regulamin zezwala na zorganizowanie głosowania w taki sposób, by głosy liczyli sekretarze – pisze Paweł Sobczyk i wskazuje, że Jacek Sasin miał prawo złożyć poza porządkiem obrad wniosek o zblokowanie poprawek do ustawy budżetowej. Równocześnie – wskazuje – prezydium Sejmu mogło zasięgnąć w tej sprawie opinii Komisji: Regulaminowej oraz Spraw Poselskich i Immunitetowych.
Ekspert uznał decyzję o przeniesieniu obrad do Sali Kolumnowej za zgodną z regulaminem Sejmu. Dodał, że marszałek mógł podjąć też inne decyzje – zgodne z obowiązującym stanem prawnym. Kontynuowanie obrad w Sali Kolumnowej uznał za zgodne z Konstytucją, a decyzję o zarządzeniu głosowania przez podniesienie ręki i liczenie głosów przez sekretarzy – za zgodne z regulaminem Sejmu. Ekspert zwraca jednak uwagę, że sam stenogram obrad nie jest niepodważalnym dowodem, że zawarte w nim wypowiedzi dotyczące przebiegu obrad były zgodne z ich rzeczywistym przebiegiem. To, czy przebieg posiedzenia był zgodny z prawem, należałoby wyjaśnić przy wykorzystaniu wszystkich dostępnych źródeł dowodowych – podkreśla Paweł Sobczyk.
Jarosław Szymanek wskazuje, że działanie posłów PO i Nowoczesnej 16 grudnia „przekracza Rubikon uznanych i akceptowanych działań opozycji, bez względu na to czy nazwiemy je obstrukcją parlamentarną czy też – z amerykańskiego – filibusteringiem”. Autor opinii podkreśla, że podczas debaty nad nowelizacją budżetu posłowie w swoich wystąpieniach wielokrotnie wychodzili poza meritum, a marszałek ma obowiązek nie dopuszczać do takich wypowiedzi. Wykluczenie Michała Szczerby ekspert uznał za zgodne z postanowieniami regulaminowymi, bowiem marszałek stopniował sankcje wobec posła. Jarosław Szymanek wskazał, że Marek Kuchciński w ten sposób sprzeciwił się działaniom, które „nie mają nic wspólnego z typową w demokracji parlamentarnej formą działania opozycji, i które przybrały de facto postać (…) swoistego piractwa sejmowego, którego celem jest po prostu sparaliżowanie prac izby parlamentarnej” Ekspert wskazuje na konieczność uchwalenia nowego regulaminu Sejmu i uregulowania w nim praw opozycji oraz marszałka.
Na kwestionowanym przez opozycję posiedzeniu z 16 grudnia posłowie przyjęli między innymi nowelizację ustawy budżetowej oraz ustawę dezubekizacyjną. PO i Nowoczesna twierdzą, że posiedzenie było nielegalne, między innymi dlatego, że nie podano imiennych wyników głosowań, a ponadto w trakcie obrad marszałek zblokował wszystkie poprawki opozycji w sprawie budżetu. Wczoraj Kancelaria Sejmu opublikowała dwugodzinny zapis posiedzenia z kamery bezpieczeństwa w Sali Kolumnowej, bez dźwięku.
(IAR)/sejm.gov.pl, Fot. Krystian Szpak