Bruksela: W środę decyzja Komisji Europejskiej w sprawie reform sądownictwa w Polsce

Rzecznik poinformował o tym podczas konferencji prasowej, na której zapytano go również o weto prezydenta Andrzeja Dudy do ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa i Sądzie Najwyższym.

Na sugestie, że KE pośpieszyła się z komentowaniem reform sądownictwa, wprowadzanym przez rząd Prawa i Sprawiedliwości, rzecznik odpowiedział, że sytuacja jest rozwojowa, a oficjalne stanowisko KE poznamy dopiero w środę.

Przypomnijmy, że przed tygodniem przedstawiciele KE stwierdzili, że biorą pod uwagę możliwość wprowadzenia wobec Polski sankcji, przewidzianych w art. 7 traktatu unijnego. Do ich nałożenia miałoby dojść w związku z planowanymi w naszym kraju reformami sądownictwa.

Wydaje się, że pomimo prezydenckiego weta, które zmienia sytuację w Polsce, KE nadal może zdecydować się na uruchomienie art. 7 traktatu unijnego. Wskazuje na to wypowiedź Franza Timmermansa, wiceszefa KE, który tydzień temu oświadczył, że reformy znoszą niezależność sądów oraz zagrażają rządom prawa w Polsce.

Co grozi nam w wypadku gdyby KE, pomimo prezydenckiego weta, zdecydowała się na uruchomienie art. 7 traktatu unijnego? Wspomniany artykuł przewiduje sankcje dla kraju naruszającego wartości unijne. Prowadzą one m.in. do odebrania takiemu państwu prawa głosu w Radzie Europejskiej.

Jednak, żeby art. 7 wprowadzić w życie i zastosować go przeciw konkretnemu krajowi, w tym przypadku Polsce, potrzebna jest zgoda wszystkich państw członkowskich, na poziomie ich przywódców. A wcześniej kraje UE większością czterech piątych, po uzyskaniu zgody Parlamentu Europejskiego, muszą stwierdzić „istnienie wyraźnego ryzyka poważnego naruszenia” przez dany kraj wartości Unii Europejskiej.

Jednak konflikt pomiędzy KE i rządem Beaty Szydło jest obecnie łagodzony, a weto prezydenta sprzyja obniżeniu temperatury sporu. Dlatego wydaje się, że KE nie zdecyduje się na zastosowanie wobec Polski art. 7.

Poza tym jest to procedura trudna do zrealizowania i ryzykowna. Można stwierdzić, że wspomniany artykuł to jedynie  straszak wobec państw nie stosujących się do unijnych wartości.

Innym narzędziem nacisku na polski rząd mogą być tzw. ramy prawne dotyczące ochrony państwa prawnego w UE. Celem tej procedury jest wywieranie nacisku na dany kraj i zmuszanie go do zmiany niepożądanych przez Brukselę aktów prawnych i decyzji.