W Archiwum Akt Nowych zaprezentowano dziś bezcenne dokumenty Batalionu AK „Parasol”. Trafiły one do Archiwów Państwowych.
Wśród nich znajduje się m.in. komplet dokumentów z przygotowania Specjalnej Akcji Bojowej KOPPE z 11 lipca 1944 roku, które przekazał anonimowy historyk.Oryginalny dokument,powołujący do życia legendarny batalion AK „Zośka” , ofiarował Zbigniew Ostoja-Rylski ps. Brzoza.
Zbigniew Ostoja-Rylski, żołnierz batalionu „Parasol” mówił, że historyczny maszynopis z 1 września 1943 roku, na którym widnieje podpis dowódcy batalionu „Zośka” Ryszarda Białousa ps. Jerzy, to dokument bardzo cenny. „Jestem dumny, że przekazałem ten dokument. Nie potrafię ustalić, w jaki sposób i kiedy trafił on do moich zbiorów” – mówił. Zbigniew Ostoja-Rylski przypuszcza, że po tym, jak zaczął być odpowiedzialny w batalionie „Parasol” za odznaczenia i awanse oraz otrzymał dokumenty związane z tą funkcją, wśród nich mógł znaleźć się historyczny dokument powołujący batalion „Zośka”. „To wspaniałe, że zachowały się dokumenty pokazujące, w jaki sposób odbywała się walka o niepodległość” – podkreślił w rozmowie z Polskim Radiem Zbigniew Ostoja-Rylski.
W uroczystości przekazania dokumentów wzięła udział wiceminister kultury Magdalena Gawin. Dziękowała uczestnikom Powstania Warszawskiego za uczenie kolejnych pokoleń wartości, którymi kierowali się oni podczas walki o Ojczyznę. „Niesłychana odwaga i mądrość to lekcja, której uczymy się od Was” – mówiła podsekretarz stanu w ministerstwie kultury.
Z kolei Dyrektor Archiwum Akt Nowych Tadeusz Krawczak podkreślił, że przekazane dokumenty stanowią dziedzictwo narodowe. „Wzbogacamy unikatowe dokumenty dotyczące Polskiego Państwa Podziemnego” – zaznaczył Tadeusz Krawczak i podkreślił, że Archiwum Akt Nowych podejmuje starania, aby cały zbiór dokumentów z tego okresu wpisać na listę światowego dziedzictwa kulturowego.
Wśród dokumentów z przygotowania Akcji „Koppe”, zakończonej niepowodzeniem, którą 11 lipca 1944 roku w Krakowie przeciwko wyższemu dowódcy SS i Policji w Generalnym Gubernatorstwie przeprowadzili żołnierze Armii Krajowej, jest między innymi oryginalna mapa używana przez uczestników tych działań, dokumenty finansowe z wydatkami poniesionymi w czasie przygotowania akcji, wykazy podróży żołnierzy Batalionu „Parasol” pomiędzy Warszawą i Krakowem oraz notatki i rozkazy członków tego batalionu.
Do Archiwum Akt Nowych trafiły również dokumenty związane z działalnością innego żołnierza batalionu „Parasol” Wojciecha Świątkowskiego ps. Korczak. Dotyczą one jego współpracy z legendarnym Janem Rodowiczem ps. Anoda.
Dotychczas przekazano około prawie 250 tysięcy oryginalnych dokumentów z okresu działalności Polskiego Państwa Podziemnego. Oprócz nich w zbiorach Archiwum Akt Nowych znajdują się również dokumenty dotyczące organizacji społecznych i poakowskich.
Magdalena Kowalewska, Fot. Ilustracyjne