Środki Unii Europejskiej wpłynęły i przyspieszyły istotnie proces konwergencji gospodarki Polski i polskich regionów do krajów UE. We wszystkich szacunkach różnych badań jest on dodatni (0,50 do 2,3 pkt proc. dodatkowej dynamiki PKB).
Według badania Ministerstwa Rozwoju z 2010 roku oceniającego wpływ perspektywy 2004-2006, wzrost gospodarczy w Polsce znacznie przewyższał średnie tempo w Unii Europejskiej, miedzy innymi dzięki środkom polityki spójności. Fundusze europejskie w kryzysie 2009 r. przyczyniły się do ponad połowy wzrostu gospodarczego. Podobnie w Raporcie o spójności ekonomicznej, socjalnej i terytorialnej z 2014 roku Komisji Europejskiej, w którym zawarta jest ocena wykorzystania środków z lat 2007-2013 oszacowano wzrost dodatkowo na 1,7 proc. rocznie w Polsce. Co ciekawe w raporcie tym jest mowa o długotrwałych efektach działania projektów realizowanych ze środków UE z tego budżetu, nawet do roku 2022. Ważny jest tutaj również efekt mnożnikowy np. inwestycji w instytucje, które działają np. na rzecz rozwoju przedsiębiorczości i innowacyjności takich jak inkubatory, parki naukowo-technologiczne, fundusze typu Seed i VC.
W badaniach przedsiębiorców, którzy realizowali projekty innowacyjne, powtarzało się potwierdzenie, że środki te były istotną zachętą do podejmowania często bardzo ryzykownych przedsięwzięć. Nie można też nie docenić wpływu środków europejskich na strukturę i dochody w rolnictwie i sektorze rolno-spożywczym oraz unowocześnienie i innowacyjność polskich firm z tej branży. Wysiłek inwestycyjny jaki został dokonany w zakładach przetwórstwa, przestawienie tych firm na tory nowoczesności, niejednokrotnie nie był by możliwy bez nakładów publicznych, w tym środków UE. Te inwestycje w znaczący sposób przyczyniły się do od kliku lat dodatniego i rosnącego salda w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi. Wreszcie bardzo istotna kwestia, bardzo niedoceniana, to wprowadzenie do ładu programowego i instytucjonalnego w sektorze publicznym, co było wymogiem wdrażania polityki spójności czy wspólnej polityki rolnej, m. in. konieczność opracowania strategii, programów (krajowych, regionalnych, sektorowych), wymogów akredytacyjnych dla instytucji rozdzielających środki, oceny jakości kadry, standardy jakościowe, konieczność monitoringu w oparciu o określone wskaźniki i ewaluacje okresowe jakościowego wykorzystania środków. Standardy te przeniesione zostały w efekcie również na programy publiczne finansowane ze środków krajowych.
AIP