W siedzibie Archiwum Głównym Akt Dawnych w Warszawie zaprezentowano Akt Unii Lubelskiej z 1569 roku. Dokument został wpisany na Światową Listę Programu UNESCO „Pamięć Świata”. Wspólnie zabiegały o to Polska, Litwa, Łotwa, Białoruś i Ukraina, dlatego w uroczystości wzięli udział szefowie zarządów archiwalnych wszystkich tych państw.
Wręczono na niej certyfikat potwierdzający wpis aktu Unii Lubelskiej na Światową Listę Programu UNESCO „Pamięć Świata”.
Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński powiedział, że to cenny dokument, nie tylko dla Polaków. Podkreślił, że stanowi on wyjątkowe świadectwo ustanowienia wspólnoty dwóch państw, w wyniku którego z korony polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego powstał nowy, trwały organizm państwowy pod nazwą Rzeczpospolita Obojga Narodów. Gliński zaznaczył, że to akt bardzo ważny dla cywilizacji zachodniej. Przypomniał, że był wzorem dla innych rozwiązań ustrojowych, chociażby na podobnych zasadach została podpisana Unia Angielsko-Szkocka w 1603 roku.
Sekretarz Generalny Polskiego Komitetu do spraw UNESCO Sławomir Ratajski podkreślił, że wpis aktu na listę świadczy o jego istotnym znaczeniu dla świata. Powiedział, że to uznanie niezwykłego osiągnięcia naszych narodów w tamtym czasie. Dodał, że dokument stanowi przykład dla współpracy narodów dzisiaj.
Uroczystości towarzyszyła wymiana archiwaliów pomiędzy Archiwum Głównym Akt Dawnych a Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi. AGAD otrzymało od strony białoruskiej zeskanowany w całości zespół akt Archiwum Sobieskich z Oławy.
Piotr Gliński powiedział, że jest to bezcenny materiał do badań nad polską historią. „Pozyskanie od partnerów białoruskich ponad 37 tysięcy skanów stanowi ukoronowanie wieloletnich starań strony polskiej, dzięki czemu środowiska naukowe uzyskają dostęp do ważnych źródeł”. Jego zdaniem, mają one fundamentalne znaczenie dla badań historycznych nad dziejami Rzeczypospolitej oraz rodziny królewskiej, w odniesieniu do czasów panowania króla Jana III Sobieskiego, a także okresu po jego śmierci. Dodał, że zespół akt stanowi również uzupełnienie uszczuplonego w wyniku wojen zasobu AGAD-u.
W wyniku aktu Unii Lubelskiej utworzona została Rzeczpospolita Obojga Narodów, łącząca Koronę i Wielkie Księstwo Litewskie w jeden organizm państwowy. Połączone unią kraje miały odtąd jednego władcę wspólnie wybieranego przez oba narody i koronowanego w Krakowie, wspólny sejm obradujący w Warszawie oraz wspólną obronę, politykę zagraniczną i monetę.
Program „Pamięć Świata” zainicjowany w 1992 roku był odpowiedzią społeczności międzynarodowej na dotkliwe straty, jakim dziedzictwo dokumentacyjne uległo w XX wieku oraz reakcją na wyzwania i zagrożenia, które przyniósł ze sobą intensywny rozwój technologii informacyjnych. W ramach Programu prowadzona jest lista światowa bezcennych zabytków piśmiennictwa, na którą do chwili obecnej trafiło ponad 350 obiektów z całego świata, w tym 17 dokumentów lub zbiorów źródeł z instytucji w Polsce.
Wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Piotr Gliński powiedział, że to cenny dokument, nie tylko dla Polaków. Podkreślił, że stanowi on wyjątkowe świadectwo ustanowienia wspólnoty dwóch państw, w wyniku którego z korony polskiej i Wielkiego Księstwa Litewskiego powstał nowy, trwały organizm państwowy pod nazwą Rzeczpospolita Obojga Narodów. Gliński zaznaczył, że to akt bardzo ważny dla cywilizacji zachodniej. Przypomniał, że był wzorem dla innych rozwiązań ustrojowych, chociażby na podobnych zasadach została podpisana Unia Angielsko-Szkocka w 1603 roku.
Sekretarz Generalny Polskiego Komitetu do spraw UNESCO Sławomir Ratajski podkreślił, że wpis aktu na listę świadczy o jego istotnym znaczeniu dla świata. Powiedział, że to uznanie niezwykłego osiągnięcia naszych narodów w tamtym czasie. Dodał, że dokument stanowi przykład dla współpracy narodów dzisiaj.
Uroczystości towarzyszyła wymiana archiwaliów pomiędzy Archiwum Głównym Akt Dawnych a Narodowym Archiwum Historycznym Białorusi. AGAD otrzymało od strony białoruskiej zeskanowany w całości zespół akt Archiwum Sobieskich z Oławy.
Piotr Gliński powiedział, że jest to bezcenny materiał do badań nad polską historią. „Pozyskanie od partnerów białoruskich ponad 37 tysięcy skanów stanowi ukoronowanie wieloletnich starań strony polskiej, dzięki czemu środowiska naukowe uzyskają dostęp do ważnych źródeł”. Jego zdaniem, mają one fundamentalne znaczenie dla badań historycznych nad dziejami Rzeczypospolitej oraz rodziny królewskiej, w odniesieniu do czasów panowania króla Jana III Sobieskiego, a także okresu po jego śmierci. Dodał, że zespół akt stanowi również uzupełnienie uszczuplonego w wyniku wojen zasobu AGAD-u.
W wyniku aktu Unii Lubelskiej utworzona została Rzeczpospolita Obojga Narodów, łącząca Koronę i Wielkie Księstwo Litewskie w jeden organizm państwowy. Połączone unią kraje miały odtąd jednego władcę wspólnie wybieranego przez oba narody i koronowanego w Krakowie, wspólny sejm obradujący w Warszawie oraz wspólną obronę, politykę zagraniczną i monetę.
Program „Pamięć Świata” zainicjowany w 1992 roku był odpowiedzią społeczności międzynarodowej na dotkliwe straty, jakim dziedzictwo dokumentacyjne uległo w XX wieku oraz reakcją na wyzwania i zagrożenia, które przyniósł ze sobą intensywny rozwój technologii informacyjnych. W ramach Programu prowadzona jest lista światowa bezcennych zabytków piśmiennictwa, na którą do chwili obecnej trafiło ponad 350 obiektów z całego świata, w tym 17 dokumentów lub zbiorów źródeł z instytucji w Polsce.
Informacyjna Agencja Radiowa (IAR)Agata Woźniak&Dorota Piotrowska/dyd