Mija 80 lat od pierwszej polskiej wyprawy w Himalaje i zdobycia Nanda Devi East (7434 m.n.p.m.). 2 lipca 1939 roku w pierwszej polskiej wyprawie w Himalaje na szczycie Nanda Devi East stanęli Jakub Bujak i Janusz Klarner. Był to szósty pod względem wysokości zdobyty szczyt oraz rekord wysokości polskich wspinaczy.
„Polacy byli zdeterminowani na Everest. Wiedzieli, że ta wyprawa pokaże im jak, tak naprawdę, wyprawę na Everest należy zorganizować. Jestem przeświadczona, po tych latach dokumentowania ich wyprawy, ich losów, że gdyby nie było wojny, Polacy jako pierwsi stanęliby na Mount Evereście. To były wyjątkowe osoby, wyjątkowo barwne- piękni Polacy i super taternicy-wspinacze. Historia tych ludzi dopełniła się”- podkreśliła Anna Pietraszek, himalaistka i reżyserka filmu ”Orłem być”, dla którego inspiracją była wyprawa z 1939 roku.
Wejście miało charakter pionierski. Na wierzchołku wschodnim nigdy wcześniej nie stanął człowiek. Himalaistka Anna Czerwińska zaznaczyła, że pierwsza polska wyprawa w Himalaje otworzyła furtę dla Polaków. „To wydarzenie drugi raz się nie powtórzy. Na szczyt wchodzimy tylko raz. To się nigdy nie powtórzy, tym bardziej, że był to polski debiut w Himalajach. Na tamte warunki to był bardzo ambitny cel. Bardzo pięknie zrealizowany. Cena była wysoka, ale za sławę trzeba czasami zapłacić. Jestem naprawdę pod wrażeniem”-podkreśliła Anna Czerwińska.
W Himalaje Garhwalu pojechali także Adam Karpiński, kierownik wyprawy, lotnik i konstruktor oraz Stefan Bernadzikiewicz, taternik, uczestnik ekspedycji na Spitsbergen, Grenlandię i Kaukaz. Obaj zginęli 18 lipca w lawinie na pobliskim szczycie Tirsuli (7074 m.n.p.m). Ich ciał nigdy nie odnaleziono.
Losy Bujaka i Klarnera też były tragiczne. 5 lipca 1945 roku w Jakub Bujak zginął wraz z wspinaczkową partnerką w nadmorskich skałach Kornwalii. Ciał nie odnaleziono. Janusz Klarner 17 września 1949 roku wyszedł z mieszkania i ślad po nim zaginął.
Informacyjna Agencja Radiowa/IAR/M. Wosiek/kry