Uroczysty koncert, plenerowa wystawa, pokaz filmu i złożenie kwiatów pod pomnikiem-kopułą Wielkiej Synagogi. W taki sposób Białystok uczci pamięć dwóch tysięcy mieszkańców narodowości żydowskiej, którzy zginęli 27 czerwca 1941 roku. Dziś mija 75. rocznica niemieckiej zbrodni.
Białystok od września 1939 roku znajdował się pod okupacją sowiecką. 22 czerwca 1941 roku wybuchła wojna niemiecko – sowiecka, Niemcy wkroczyli do miasta pięć dni później. Natychmiast rozpoczęli pogrom białostockich Żydów. Ludzi wyciągano z domów, rozstrzeliwano na ulicach, około 1000 Żydów spędzono do Wielkiej Synagogi. Niemcy wrzucali tam granaty i podpalili bożnicę. Pożar rozprzestrzenił się na całą dzielnicę.
Ogółem w hitlerowskim pogromie zginęło tego dnia ponad 2000 Żydów. Z palącego się budynku udało uratować się tylko kilkanaście osób. To zasługa jej dozorcy Polaka – Józefa Bartoszko, który otworzył boczne drzwi. Do dziś niewiele o nim wiadomo. Zachowała się jedynie jego krótka powojenna relacja. Bohater pozostał właściwie zapomniany.
Mija 75 lat od spalenia Wielkiej Synagogi przy ulicy Suraskiej w Białymstoku. To wydarzenie zapoczątkowało masową eksterminację ludności żydowskiej w Białymstoku.
Dziś po murowanej bożnicy, jak i całej najstarszej dzielnicy żydowskiej Schulhof, nie ma śladu. W jej miejscu stoi pomnik przedstawiający zniszczona kopułę synagogi. W samo południe przed tym pomnikem przy ul. Suraskiej w Białymstoku zostaną złożone kwiaty, natomiast Muzeum Podlaskie przygotowało plenerową wystawę poświeconą historii i zagładzie Wielkiej Synagogi. Na ośmiu planszach można oglądać mapy i fotografie samej bożnicy jak i nieistniejącej dzielnicy zydowskiej oraz niemieckich zniszczeń. Jak podkreśla kurator wystawy Piotr Niziołek, muzeum chce w ten sposób pokazac białostoczanom, co stracili – „centrum kulturalne, duchowe, jedno z ważnych elementów definiujących tożsamość Białegostoku. Niemcy w bestialski sposób wyrwali przyszłym pokoleniom historię ich miasta”.
W siedzibie Białostockiego Ośrodka Kultury z okazji 75. rocznicy spalenia Wielkiej Synagogi o godz. 18:30 otwarcie wystawy fotografii, następnie promocja ksiażki i pokaz filmu, a wieczorem na placu przy BOK /godz.21:00/ plenerowy koncert Karoliny Cichej, która zaśpiewa utwory do tekstów żydowskich poetów pochodzących z Podlasia.
TS/IAR