Ze smutkiem przekazujemy informację, że 25 lipca 2017 roku przeżywszy 87 lat, zmarł Profesor Marian Konieczny. Rzeźbiarz, profesor i były rektor Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Mieszkańcy Zamościa uhonorowali artystę przed trzema laty tablicą pamiątkową, którą osobiście odsłaniał podczas siódmej edycji Zamojskiej Alei Sław. Również od 2014 roku istnieje przy Muzeum Zamojskim, w dawnym Kasynie Kozackim na Plantach, Galeria Rzeźby Profesora Mariana Koniecznego.
Marian Konieczny urodził się 13 stycznia 1930 r. w Jasionowie koło Brzozowa. Podczas wojny jako gimnazjalista uczył się na tajnych kompletach. W 1946 r. zdał małą maturę w Brzozowie i jesienią tego samego roku rozpoczął naukę w Państwowym Liceum Sztuk Plastycznych w Krakowie. W 1948 r. zdał na krakowską ASP. Studiując u Xawerego Dunikowskiego, pod jego kierunkiem w 1954 roku obronił dyplom. W ciągu następnych czterech lat odbył studia w Instytucie I.E. Repina Akademii Sztuk Pięknych w Leningradzie. W 1958 r. rozpoczął pracę na Wydziale Rzeźby ASP w Krakowie. W 1974 r. został profesorem nadzwyczajnym, a w 1988 r. objął profesurę zwyczajną. W latach 1972 – 1981 był rektorem tej uczelni. Odszedł na emeryturę po 42 latach pracy w ASP. – Jego szeroki uśmiech oraz poczucie humoru budziły nie tylko moją sympatię. Był (…) w warunkach polskiego piekiełka przykładem obiektywizmu wobec ludzi i zdarzeń, człowiekiem przedkładającym życzliwość nad typowe dla dzisiejszej Polski podgryzanie. Zaliczyłbym go do „ludzi środka”, dziś i przed laty, kiedy z ramienia rządzącej partii był posłem na sejm. Jest w nim jakaś chłopska rozwaga, choć zalicza się do wybitnych artystów – a może właśnie to połączenie społecznej genetyki z wiedzą i talentem tworzy całość, w której zdrowy rozsądek odgrywa niemałą rolę – mówił o Koniecznym Jan Wacław Pieszczachowicz, krytyk literacki. Marian Konieczny uprawiał różnorodne formy rzeźbiarstwa – portret, płaskorzeźbę, cykle rzeźbiarskie, projektował medale, ale powszechnie kojarzony był z dużymi realizacjami pomnikowymi.
Był autorem kilkudziesięciu monumentów w Polsce i za granicą, m.in. „Bohaterom Warszawy – Nike Warszawska” (1964), Pomnika Czynu Rewolucyjnego w Rzeszowie (1974), Pomnika Grunwaldzkiego w Krakowie (1976), Pomnika Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie (1964), Pomnika Grzegorza z Sanoka w Sanoku (1985), Pomnika Jana Matejki w Warszawie (1989), Edwarda Mandella House’a w Warszawie (1991), Pomnika Wincentego Witosa w Warszawie 1985), Pomnika Bartosza Głowackiego w Janowiczkach pod Racławicami (1994), Pomnika Jana Pawła II w Licheniu (1999) i w Leżajsku (2000), Fontanny Apolla w Poznaniu (2002), Pomnika Tadeusza Kościuszki w Filadelfii (1979), Pomnika Stanisława Wyspiańskiego w Krakowie (1981), Pomnika Chwały i Męczeństwa w Algierze (1982), Pomnika Abdel Kadera w Algierze (1987), Epitafium Królewskiego w Katedrze w Poznaniu (1995), Pomnika Jana Pawła II w Licheniu (1998), Pomnika Konnego Jana Zamoyskiego w Zamościu (2005), Pomnika Józefa Piłsudskiego w Suwałkach (2014). Zaprojektował również pomnik Lenina, postawiony w 1973 r. w Nowej Hucie i zdemontowany po upadku PRL. Jednak, jak mawiał, „rzeźbiarza, artysty nie należy pytać o ukochane dzieło, bo to tak, jakby zapytać ojca o najlepsze dziecko”. Marian Konieczny był w latach 1980-89 przez dwie kadencje posłem na Sejm PRL.To Kawaler Krzyża Komandorskiego Odrodzenia Polski z Gwiazdą (1999). Otrzymał wiele odznaczeń, nagród i wyróżnień: m.in. Złoty Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis oraz Złoty Medal Prezydenta Algierii za zasługi dla Niepodległości Algierii.
Był honorowym członkiem Rosyjskiej Akademii Sztuk Pięknych. – Rzeźby Koniecznego podobały się w czasach PRL-u i dalej się podobają, o czym świadczy fakt, że po 1989 roku artysta nie wypadł z obiegu artystycznego. Świadczą o tym nowe zamówienia np. na monumentalne Epitafium Królewskie w Archikatedrze Poznańskiej z 1995 roku czy Pomnik Jana Pawła II przed bazyliką w Licheniu, który stanął w 1999 roku – zaznaczał Gustaw Zemla, artysta rzeźbiarz i pedagog. Rzeźbiarz pracuje w samotności, ale żyje w społeczeństwie i tworzy dla społeczeństwa – mówił Konieczny. Reprezentatywnym spektrum pokazującym twórczość portretową, płaskorzeźbę, medale i cykle rzeźbiarskie jest utworzona w 2014 roku przy Muzeum Zamojskim, w dawnym Kasynie Kozackim na Plantach w Zamościu, Galeria Rzeźby Profesora Mariana Koniecznego. Natomiast w 2005 powstał przed dawnym Pałacem Zamoyskich Pomnik Konny Jana Zamoyskiego – W Zamościu, w moim kochanym mieście, jest Jan Zamoyski na koniu. Jakiż ten wielki hetman został tam uwieczniony przez Mariana i wszyscy sobie zdjęcia robią – podkreślała Maria Sarnik-Konieczna, żona artysty. Był przyjacielem Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków, dla którego zaprojektował i wykonał wiele wspaniałych medali przyznawanych laureatom różnych konkursów. W roku 2011 artystę uhonorowano Złotą Odznaką SKZ. Profesor Marian Konieczny spocznie w Alei Zasłużonych na Cmentarzu Rakowickim.
(AIP)