Kampania wyborcza dobiega końca. W najbliższą niedzielę, 25 października wybierzemy nowych posłów i senatorów do Polskiego Parlamentu.
Poniżej przedstawiamy skrócony opis programów wyborczych poszczególnych partii, zgodnie z numerami list wyborczych.
1. Prawo i Sprawiedliwość
Najważniejsze postulaty Prawa i Sprawiedliwości to: obniżenie wieku emerytalnego, podniesienie kwoty wolnej od podatku oraz 500 złotych na drugie i kolejne dziecko w rodzinie. Partia planuje też wprowadzić darmowe leki dla seniorów powyżej 75 roku życia.
PiS-owski Narodowy Program Zatrudnienia przewiduje stworzenie 1,2 miliona miejsc pracy. Mają być zmiany w ustawie o zamówieniach publicznych, PiS chce, aby 40 procent inwestycji wykonywanych lokalnie było realizowane przez firmy w danym rejonie. Dodaje do tego postulat obłożenia banków i hipermarketów dodatkowymi podatkami. Proponuje także 12 złotych jako minimalną stawkę godzinową wynagrodzenia dla umów cywilnoprawnych.
PiS obiecuje, że po wygranych wyborach przeznaczy 1 bilion 400 miliardów złotych na inwestycje, odbudowę gospodarki, infrastrukturę oraz rozwój regionów.
Zapowiada też zmiany w ubezpieczeniach dla rolników oraz wprowadzenie ustawy, uniemożliwiającej wyprzedaż polskiej ziemi rolnej.
Program dla przedsiębiorców przewiduje obniżoną, z 19. do 15. procent stawkę CIT dla małych firm, a także podwójną ulgę inwestycyjną dla wprowadzających nowoczesne polskie technologie.
Partia obiecuje, że jeśli przejmie władzę, obniży wiek emerytalny do stanu sprzed reformy, czyli 65 lat dla mężczyzn i 60 lat dla kobiet. Podniesie natomiast kwotę wolną od podatku do 8 tysięcy złotych. Z kolei dzięki programowi Rodzina 500 plus, na drugie i kolejne dziecko rodziny otrzymywałyby miesięcznie dodatek 500 złotych. A w mniej zamożnych – również na pierwsze dziecko.
Według PiS, potrzebne są zmiany organizacyjne w państwie, w tym wcielenie prokuratorów wojskowych w struktury cywilne oraz powrót do połączenia funkcji ministra sprawiedliwości i prokuratora generalnego.
Partia mówi o utworzeniu nowego resortu – energetyki, po to, by zapewnić szybki rozwój państwowej oraz prywatnej energetyki, pod nadzorem premiera i Rady Ministrów. Postuluje też podział województwa zachodniopomorskiego i utworzenie – koszalińskiego. Taka zmiana na mapie Polski przyczyniłaby się – zdaniem ugrupowania – do ożywienia całego regionu.
2. Platforma Obywatelska
Platforma Obywatelska w swoim programie wyborczym proponuje między innymi likwidację składek na NFZ i ZUS, zniesienie tak zwanych „umów śmieciowych”, wprowadzenie jednolitej dziesięcioprocentowej stawki podatku PIT i minimalnej płacy godzinowej nie mniejszej niż 12 złotych.
PO przede wszystkim chce uporządkować rynek pracy – wprowadzić jednorodny kontrakt, który zastąpi wszystkie formy zatrudnienia. Natomiast ustanowienie minimalnej stawki godzinowej, zdaniem ugrupowania, zdecydowanie ograniczy szarą strefę.
Zgodnie z programem partii, jednolity podatek może spowodować obniżenie stawki dla najbiedniejszych do 10 procent, a maksymalna suma podatków i składek ulegnie obniżeniu z obecnych 43 i pół procent do 39 i pół procent. Szacowany koszt tych zmian to ponad dziesięć miliardów złotych.
PO chce obniżyć stawki VAT do poziomu sprzed 2011 roku, kiedy były o jeden procent niższe niż obecnie. Teraz podstawowa stawka podatku od towarów i usług w naszym kraju wynosi 23 procent. Autorzy programu szacują koszt obniżki na sześć i pół miliarda złotych.
Planowana jest także likwidacja obowiązku finansowania przez pracodawców etatów związkowych. Zapowiedziano pomoc dla osób zadłużonych w walutach obcych i dalszy rozwój polskiego rynku kapitałowego. Partia chce również większego upowszechnienia III filaru emerytalnego i wprowadzenia bonu refundacyjnego na leki dla ponad trzech milionów Polaków, zarówno młodych, jak i seniorów.
PO postuluje również utrzymanie wydatków na armię na poziomie dwóch procent, a także stworzenie nowego systemu obrony powietrznej kraju
3. Razem
Partia Razem postuluje wprowadzenie 35-godzinnego tygodnia pracy, likwidację umów śmieciowych i podwyższenie pensji minimalnej. Ponadto – ograniczenie wynagrodzeń poselskich do trzykrotnej płacy minimalnej.
Proponuje 75-procentowy podatek dla osób zarabiających ponad 500 tysięcy złotych rocznie, a jednocześnie zamierza walczyć z tymi, którzy chcą uciec z pieniędzmi do „rajów podatkowych”. Partia opowiada się za podniesieniem kwoty wolnej od podatku, likwidacją podatku liniowego dla firm i wprowadzeniem – progresywnego.
Uważa, że powinno się zwiększyć uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy, natomiast zakazać darmowych staży.
Partia domaga się zatrzymania procesu komercjalizacji służby zdrowia, chce finansowanie jej bezpośrednio z budżetu państwa, a także wprowadzenia pełnej refundacji zabiegów in vitro.
Inne postulaty Partii Razem to: ograniczenie handlu w niedziele i święta, przeniesienie środków z dotacji służących tworzeniu nieefektywnych firm na pomoc w organizowaniu spółdzielni. Do tego dochodzą: zakazanie eksmisji na bruk, wprowadzenie edukacji seksualnej do szkół oraz równouprawnienie rodzin niezależnie od płci partnerów i jednolity 480-dniowy urlop rodzicielski, dzielony po równo pomiędzy rodziców. PR opowiada się przeciwko finansowaniu nauki religii z budżetu państwa.
Ugrupowanie domaga się weta w sprawie podpisania TTIP, czyli umowy pomiędzy Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską, polegającej głównie na utworzeniu strefy wolnego handlu. Zdaniem niektórych ekspertów, wprowadzenie jej w życie może oznaczać utratę 600 tysięcy miejsc pracy w Unii.
4. KORWiN
Partia KORWiN postuluje likwidację podatków PIT i CIT oraz zmniejszenie liczby ministerstw z 19. do 6. oraz – posłów z 460. do 444, wybieranych w okręgach jednomandatowych.
Jest przeciwna finansowaniu partii z budżetu, opowiada się za zlikwidowaniem subwencji i zwrotów za kampanię oraz za pełną jawnością wydatków partii politycznych.
Ugrupowanie domaga się także likwidacji składek na ZUS i NFZ. Chce, by Polacy sami ubezpieczali się w prywatnych firmach, gdyż wtedy środki finansowe nie trafiałyby do NFZ i urzędników, lecz na podwyższenie jakości leczenia. Podobnie widzi kwestię zniesienia składek na ZUS, które obciążają koszty pracy i powodują emigrację rodaków za granicę. Postuluje program likwidacji kosztów pracy przy jednoczesnym uszczelnieniu systemu poboru podatku VAT.
KORWiN chce, by w Polsce był kontynuowany program budowy elektrowni jądrowej i krytykuje decyzję premier Ewy Kopacz o rezygnacji z tego projektu. Uważa natomiast, że powinniśmy wypowiedzieć pakiet klimatyczny, który jest niekorzystny dla naszych kopalń. W przypadku dojścia do władzy, ugrupowanie będzie domagało się zwolnienia Polski z unijnych nakazów, niekorzystnych dla naszego górnictwa.
Partia zapowiada, że nie zgodzi się na powstawanie obozów imigrantów w naszym kraju. Uważa, że Polacy powinni decydować o tym suwerennie, a nie jak jest dotychczas godzić się na ustalenia Unii Europejskiej.
KORWiN odwołuje się do prawicowych wartości. Deklaruje się jako ugrupowanie konserwatywno-liberalne i eurosceptyczne. Za cel stawia między innymi, odbudowę podstawowych wartości polskiej kultury i cywilizacji łacińskiej oraz chrześcijańskich fundamentów moralnych społeczeństwa, ponadto – tworzenie państwa prawa oraz sprawiedliwych i sprawnych rządów.
Opowiada się za poszanowaniem własności prywatnej obywateli. Ma zamiar zabiegać o realizację polskiego interesu narodowego na arenie międzynarodowej. Jest za umocnieniem roli rodziny oraz tworzeniem warunków sprzyjających jej rozwojowi.
5. PSL
Polskie Stronnictwo Ludowe kieruje propozycje programowe głównie do swojego elektoratu, czyli rolników. Obiecuje, że jeśli partia wejdzie do Sejmu, to utworzy wiejskie strefy ekonomiczne, a także spowoduje wypłacanie przez państwo tzw. szkód łowieckich.
PSL proponuje wzrost płacy minimalnej do tysiąca dziewięciuset złotych miesięcznie oraz minimalnej emerytury – do tysiąca dwustu. Zgodnie z postulatami stronnictwa, na emeryturę będzie można przejść po 40. latach pracy. Będą też bezpłatne leki dla seniorów.
Każdy uczeń dostanie obiad w szkole, a rodzice małych dzieci odczują ulgę w wydatkach, ponieważ PSL optuje za zerową stawką VAT na artykuły dziecięce. Wśród propozycji partii są też żłobki za złotówkę.
Ludowcy opowiadają się za zwolnieniem ze składek na ZUS osób zakładających działalność gospodarczą, a dla mikroprzedsiębiorców postulują obniżenie tych składek o połowę.
Partia także chce, żeby podatek CIT w całości trafiał do samorządów, które mogłyby go przeznaczać między innymi, na rozwój infrastruktury.
Ludowcy stawiają na dalszą integrację z Unią Europejską i zwolnienie tempa prywatyzacji. Opowiadają się za uproszczeniem przepisów dotyczących prowadzenia działalności gospodarczej oraz utrzymaniem publicznej edukacji i służby zdrowia.
Obiecują tworzyć państwo przyjazne rodzicielstwu i promować aktywność zawodową kobiet. Proponują też podwyższenie świadczeń dla matek samotnie wychowujących dzieci i dla rodziców dzieci niepełnosprawnych.
6. Zjednoczona Lewica
Główne postulaty Zjednoczonej Lewicy, to podwyższenie płacy minimalnej i emerytur, zmiany w podatkach i szkolnictwie, reforma parlamentu zmniejszająca liczbę posłów i likwidująca Senatu, a także całkowity rozdział państwa od Kościoła.
Koalicja proponuje podniesienie pensji minimalnej do dwóch i pół tysiąca złotych i likwidację bezpłatnych staży. Chce objąć pomocą osoby, które wzięły kredyty w walutach obcych, co sugerowały im banki, a także wprowadzić reformę podatków, ponieważ uważa, że przepisy w tej kwestii są niesprawiedliwie i prowadzą do rozwarstwienia społecznego.
Jeśli Zjednoczona Lewica dojdzie do władzy, może pogorszyć się sytuacja najbogatszych. Jednym z punktów programowych jest bowiem przywrócenie 40-procentowego podatku PIT dla najlepiej zarabiających. Osoby, których dochód wynosi mniej niż 21 tysięcy rocznie, miałyby być całkowicie zwolnione z podatku. Podatek VAT powinien natomiast wynosić 21 procent.
Koalicja chce również wprowadzić podatek katastralny od nieruchomości o wielkiej wartości (powyżej 5 milionów), przywrócić podatek spadkowy od majątków powyżej 5 milionów, a także ustanowić podatek obrotowy od sektora handlu wielkopowierzchniowego oraz podatek od spekulacji i transakcji finansowych.
Zamierza też zwiększyć kwotę wolną od podatku – do 21 tysięcy złotych.
Wśród głównych postulatów programowych znalazł się również zapis o obniżeniu wieku emerytalnego – mężczyźni powinni mieć prawo do przechodzenia na emeryturę po 40 latach pracy, a kobiety – po 35. ZL chce także podwyższenia emerytur o dwieście złotych.
Lewica opowiada się za całkowitym rozdziałem Kościoła od państwa i opodatkowaniem wszystkich obywateli – także księży. Postuluje ponadto wyprowadzenie religii ze szkół, rzetelną edukacją seksualną oraz opiekę lekarską i stomatologiczną w szkołach i przedszkolach. Chce też narodowego programu budowy mieszkań oraz zakazu eksmisji na bruk.
7. Kukiz’15
Paweł Kukiz od początku kampanii twierdził, ze nie zamierza tworzyć programu wyborczego, ani licytować się z innymi ugrupowaniami na obietnice. Ostatecznie jednak dokument powstał, jako strategia KWW Kukiz’15 (Komitet Wyborczy Wyborców Kukiz’15).
Podstawowe założenia, to: demokracja, bogactwo oraz bezpieczeństwo. Zgodnie z nimi, obywatele powinni kontrolować władzę, pieniądze i policję. Wśród najważniejszych postulatów znalazły się: wprowadzenie systemu prezydenckiego i jednomandatowej ordynacji wyborczej do Sejmu. Ugrupowanie chce także, aby sędziowie okręgowi i prokurator generalny byli wybierani w wyborach powszechnych. Opowiada się za możliwością rejestrowania kamerą procesu sądowego. Postuluje też zmiany w systemie podatkowym.
Według KWW Kukiz’15, aby obywatele mogli kontrolować władzę, należy przede wszystkim zmienić konstytucję. Jej zapisy powinny dać większe uprawnienia prezydentowi, aby mógł on wydawać dekrety z mocą ustawy. Natomiast Sejm byłby konstytuantą, która zajmuje się reformami państwa. Komitet chce również stworzyć prawo przyjazne obywatelowi.
Ugrupowanie podkreśla potrzebę kontroli obywateli nad pieniędzmi, ponieważ uważa, że obecnie nadzór nad naszymi finansami sprawują obce korporacje i banki. Znaczna część postulatów komitetu ma charakter ogólny, jak: konieczność zrównoważenia budżetu, uszczelnienia VAT i zreformowania systemu podatkowego. Konkretną propozycją jest jednoprocentowy podatek przychodowy od każdego podmiotu. Jednak pod warunkiem, że 40 procent zarobionych pieniędzy podatnik zainwestuje. W przeciwnym razie musiałby zapłacić 40-procentowy podatek dochodowy.
8. Nowoczesna
Nowoczesna Petru pod hasłem: 3×16 postuluje wprowadzenie trzech podatków: VAT, CIT i PIT na poziomie 16 procent. Proponuje ulgi dla przedsiębiorstw innowacyjnych, zmniejszenie obciążeń fiskalnych osób do 30. roku życia oraz zwolnienie z PIT pracowników o dochodach poniżej I progu podatkowego.
Partia opowiada się za deregulacją zawodów, rynku energetyki, transportu i telekomunikacji, a także za zniesieniem barier dla tych, którzy prowadzą działalność gospodarczą. Nowoczesna chce obniżenia kosztów pracy, ograniczenia udziału państwa w gospodarce i dofinansowywania nierentownych branż. Zamierza walczyć z biurokracją krępującą rozwój przedsiębiorczości, poprzez uproszczenie procedur.
Ugrupowanie postuluje kadencyjność posłów ograniczoną do dwóch sezonów oraz wprowadzenie głosowania przez internet. Jest za tym, aby partie polityczne nie były finansowane z budżetu, dążąc do pełnej przejrzystości ich wydatków. Proponuje między innymi utworzenie rejestru umów, które zawierają partie i do którego każdy miałaby dostęp w internecie.
Nowoczesna widzi konieczność reformy systemu opieki zdrowotnej, aby zapewnić równy dostęp dla wszystkich, niezależnie od dochodów, miejsca zamieszkania i stanu zdrowia. Proponuje subwencje dla firm zatrudniających młodych pracowników i zwiększenie nakładów na kulturę. Jest natomiast za likwidacją przywilejów podatkowych i emerytalnych, w tym górników i rolników, ale tylko dla osób wchodzących na rynek pracy, czyli nie tych, które teraz z nich korzystają. Chce prywatyzacji górnictwa, ponieważ uważa, że kopalnie państwowe nigdy nie będą rentowne – powodem jest wstrzymywanie reform przez związki zawodowe.
Ugrupowanie opowiada się za liberalnymi rozwiązaniami w gospodarce. Hasła partii: racjonalizm, odpowiedzialność i wolność, mają być realizowane w oparciu o szerokie konsultacje społeczne. Partia chce budować nowoczesne społeczeństwo obywatelskie, rozwijać innowacyjną przedsiębiorczość, tworzyć wolność gospodarczą, promować wykształcenie i aktywność obywateli w rządzeniu państwem.
Zdaniem członków Nowoczesnej, żadna z dotychczas istniejących partii nie zmieni Polski. Szansą jest ich ugrupowanie, które nie będzie uprawiało polityki „w starym stylu”.