Z dwuletnim opóźnieniem, ale w końcu jest ustawa o przekształceniu użytkowania wieczystego gruntu w prawo własności. Nowe regulacje obejmą tylko grunty wykorzystywane pod budownictwo mieszkaniowe, ale do przekształcenia dojdzie z mocy prawa.
– Odpowiadamy na potrzeby naszego społeczeństwa, na potrzeby Polaków, którzy mieli problemy z przekształceniem swojego prawa wieczystego do nieruchomości w prawo własności – tak minister inwestycji i rozwoju Jerzy Kwieciński mówi o ustawie o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego gruntów we własność. Rząd przyjęcie takich regulacji zapowiadał już dwa lata temu, ale prace nad ustawą ciągle się opóźniały. We wtorek ministrowie w końcu zaakceptowali projekt ustawy, a pod koniec tygodnia trafił on do Sejmu. Wszystko wskazuje na to, że przepisy, z których skorzysta ok. 2,5 mln osób, wejdą w życie z początkiem przyszłego roku.
Tylko pod mieszkaniami
– Dzięki ustawie wszyscy, którzy w Polsce posiadają mieszkanie lub dom, będą ich pełnymi właścicielami – zapowiada wiceminister inwestycji i rozwoju Artur Soboń. Zgodnie z propozycją rządu, udziały w gruntach pod blokami oraz prawo użytkowania wieczystego do działek, na których stoją domy jednorodzinne, mają zostać z mocy prawa przekształcenie we własność. Chodzi w sumie o ponad 60 tys. hektarów. Przekształcenie z mocy prawa nie obejmie nieruchomości będących w użytkowaniu wieczystym, wykorzystywanych na inne cele niż mieszkaniowe. Spośród wszystkich gruntów Skarbu Państwa, oddanych w tej formie, tylko 6 proc. to mieszkaniówka, w przypadku gmin to blisko połowa (43 proc.). Ustawa rozwiąże problem braku porozumienia właścicieli mieszkań w bloku. Gdy choćby jeden nie chciał przekształcenia, urzędnicy nie mogli go dokonać, a spór musiał rozstrzygnąć sąd.
Bez opłat? Nie do końca
Dla właścicieli mieszkań i domów niezwykle istotne jest to, że skutkiem nowej ustawy będzie zniesienie opłat rocznych za użytkowanie wieczyste. Ale nie zniknie ona od razu. Zamiast niej przez 20 lat trzeba będzie uiszczać opłatę przekształceniową, w takiej samej wysokości jak dotychczasowa opłata za użytkowanie. I w tym samym terminie – do 31 marca każdego roku. Można będzie też jednorazowo uregulować taką należność. Jak przekonują urzędnicy z resortu inwestycji i rozwoju, znajdą się chętni do skorzystania z takiego rozwiązania. Choćby dlatego, że opłaty przekształceniowe będą waloryzowane co roku, więc będę one stale rosły. Do tego wpłata jednorazowa od razu wyczyści roszczenia w księdze wieczystej i łatwiej będzie sprzedać mieszkanie, na którym nie ma już żadnych obciążeń. Jednak największą zachętą do zapłacenia należności od razu będą bonifikaty. Ale ustawowe będą tylko w przypadku gruntów Skarbu Państwa. Jeśli ktoś zdecyduje się na uregulowanie kwoty za całe 20 lat, otrzyma 60 proc. zniżki. Po kilku latach płacenia co roku też będzie można jednorazowo uregulować resztę, a bonifikata będzie maleć proporcjonalnie do tego, jak długi okres został do spłaty.
Gminy nie chcą stracić
Samorządy będą mogły zastosować podobne bonifikaty, ale tylko wtedy, gdy się na to same zdecydują. Rząd nie może ich do tego przymusić, bo nie przewiduje rekompensat z budżetu państwa za straty dochodów, gdyby obligatoryjnie zastosowano zniżki. A już samo przekształcenie użytkowania wieczystego we własność z mocy prawa jest tak naprawdę odebraniem własności samorządom wbrew ich woli. Gminy alarmują, że nowe regulacje znacznie obniżą ich dochody. Rząd twierdzi, że tak się nie stanie. Zapewne część samorządów będzie chciała zminimalizować straty i pewnie po raz ostatni w tym roku gminy przystąpią do masowej aktualizacji opłat za użytkowanie wieczyste. Bo im ona będzie wyższa, tym więcej wpłynie do kasy gminnej w ciągu następnych 20 lat.