Trwa polityczna ofensywa prezydenta Andrzeja Dudy, który wyszedł z inicjatywą referendum ws. konstytucji. Politycy Prawa i Sprawiedliwości nie kryją zaskoczenia.
Niewielu obserwatorów polskiej sceny politycznej spodziewało się tak zdecydowanej inicjatywy prezydenta Andrzeja Dudy, jak ta z obchodów rocznicy uchwalenia Konstytucji 3 Maja. – W 2018 roku naród powinien się wypowiedzieć co do przyszłości ustrojowej państwa – oznajmił prezydent w środę na pl. Zamkowym w Warszawie. Już za rok Polacy mieliby ocenić w referendum obowiązującą od 1997 roku konstytucję.
Prezydent przekonuje, że należy rozpocząć debatę na jej temat z udziałem nie tylko elit i polityków, ale wszystkich obywateli. – Moi rodacy mają prawo się wypowiedzieć, czy konstytucja obowiązująca w Polsce od 20 lat funkcjonuje dobrze, czy są zadowoleni z tego modelu ustrojowego, czy też wymaga on zmian, a Polska i Polacy zasługują na nową konstytucję – mówił.
Prezydencka inicjatywy wywołała wiele emocji, również wśród opozycji. Poseł Platformy ObywatelskiejAndrzej Halicki przekonuje, że „agresywna władza realizuje dzień po dniu swój plan, któremu zaprzeczała w czasie kampanii” i przypomina projekt nowej konstytucji przygotowany przez partię Jarosława Kaczyńskiego w 2010 roku, który w 2015 roku zniknął z oficjalnej strony internetowej PiS. Projekt zakładał m.in. wzmocnienie roli prezydenta w Polsce, który miałby np. wpływ na skład Rady Ministrów oraz mógłby skrócić kadencję Sejmu.
Poseł Marcin Kierwiński z PO mówił w czwartek w Sejmie, że PiS nie wycofało się z tamtego pomysł, ale pod wpływem kampanii wyborczej „ukryło projekt”. – Dlatego ukryło, żeby Polaków oszukać, bo ta konstytucja ma stworzyć z Polski państwo orwellowskie. To konstytucja, w której wszystko zależy od widzimisię jednego człowieka – Jarosława Kaczyńskiego – przekonywał poseł PO.
Inicjatywą prezydenta Dudy zaskoczeni są nawet politycy Prawa i Sprawiedliwości, którzy przekonują, że prezydent nie konsultował z nimi swojego pomysłu. – To była propozycja prezydenta. Dowiedziałem się o tym z mediów – przyznał wicemarszałek Senatu Adam Bielan. Innego zdania jest z kolei szefowa gabinetu politycznego premier Beaty Szydło Elżbieta Witek. – To nie jest pomysł pana prezydenta, to pomysł Prawa i Sprawiedliwości, już w ubiegłym roku prezes Jarosław Kaczyński mówił o tym głośno – przypomniała Witek, zaznaczając przy tym, że konstytucja faktycznie wymaga zmian.
Oprócz PiS, o potrzebie zmiany ustawy zasadniczej mówi Kukiz’15. „226 lat temu było już za późno na jakiekolwiek reformy. Polska została wymazana z mapy świata. Jeśli teraz będziemy odwlekać zmianę konstytucji i obecnej (postbolszewickiej) jak najszybciej nie zastąpimy nową (proobywatelską) to historia może się powtórzyć” – napisał Paweł Kukiz na Facebooku.
W sondażu IBRiS dla Radia Zet i „Faktu” 61 proc. obywateli opowiedziało się za zmianą konstytucji. Większość pytanych chce, by nowa ustawa zasadnicza została opracowana wspólnie przez róźne środowiska, np. sędziów i pracodawców.
Obowiązująca konstytucja została przygotowana przez komisję konstytucyjną Zgromadzenia Narodowego. W referendum poparło ją 53,45 proc. obywateli.
Jakub Oworuszko (AIP), Fot. Adam Guz