Tak jak potrzeba jedzenia, picia czy snu, potrzeby seksualne są jednymi z fundamentalnych sił kierujących zachowaniem człowieka. To oznacza, że sterują nimi najbardziej prymitywne (pierwotne) części mózgu, między innymi układ limbiczny, kontrolujący również podstawowe emocje jak strach czy złość – tłumaczy Joseph J. Plaud psycholog badający skutki pornografii.
Kiedy patrzymy na erotyczne obrazy, dopamina „zalewa” te pierwotne regiony mózgu, wywołując intensywne uczucie przyjemności. Z czasem, na zasadzie wzmocnienia, utrwala się skojarzenie obrazów z uczuciem podniecenia i nawet „króliczek Playboya” (słynny znak kojarzony z marką) wywołuje przyjemne uczucia. Należy jednak pamiętać, że jeśli osoba będzie często wywoływała w sobie stan podniecenia oglądając na przykład zdjęcia pornograficzne, to z czasem będzie potrzebowała coraz to silniejszych bodźców, by wywołać podobną reakcję organizmu – tłumaczy Plaud. Pornografia może również powodować kurczenie się mózgu.
Z badań niemieckich psychologów z Max Planck Institute for Human Development – Simone Kuhn i Jurgena Gallinata wynika, że mężczyźni którzy regularnie sięgają po pornografię mają mniejszą objętość mózgu i mniej połączeń nerwowych w prążkowiu (części mózgu związanej z odczuwaniem nagrody, przyjemności) w porównaniu do tych, którzy nie oglądają treści pornograficznych. Hipotetycznych wyjaśnień tego zjawiska jest kilka. Po pierwsze przyzwyczajenie do materiałów pornograficznych może powodować kurczenie się obszaru prążkowia – osoba przyzwyczaja się do treści, które w efekcie nie dają już takiego samego jak na początku uczucia nagrody. Wiadomo też, że ten obszar mózgu jest mniejszy u osób depresyjnych i uzależnionych od alkoholu – takie osoby nierzadko żyją same i stronią od ludzi. Możliwe więc, że nie tyle pornografia powoduje dosłownie kurczenie się mózgu, co osoby depresyjne czy mające problemy z alkoholem mogą częściej sięgać po takie treści.
Badania Gerta Holstege z University of Groningen sugerują, że sięganie po pornografię może zmniejszać aktywację w obszarach mózgu odpowiedzialnych za przetwarzanie bodźców wzrokowych. Kiedy na przykład oglądamy film (odbieramy i przetwarzamy bodźce wzrokowe) to do obszarów mózgu przetwarzających bodźce wzrokowe przepływa więcej krwi. Ale nie dzieje się tak w trakcie oglądania materiałów pornograficznych. Badacze nie potrafią z pewnością wyjaśnić tego zjawiska. Spekulują, że w trakcie oglądania pornografii zmienia się kierunek przepływu krwi z obszarów kory wzrokowej do obszarów odpowiedzialnych za odczuwanie podniecenia. Częste sięganie po pornografię ma też inny skutek – sprawia, że osoba bardziej ceni sobie natychmiastową przyjemność niż odroczoną w czasie nagrodę.
W porównaniu do osób, które w badaniach proszono o powstrzymanie się na jakiś czas od jedzenia ulubionych potraw, osoby które poproszono o abstynencję od pornografii były gotowe dłużej czekać na nagrodę (gratyfikację). Dla nich, mimo upływającego czasu, nagroda traciła na wartości mniej niż dla pozostałych. Innymi słowy „odstawienie” materiałów pornograficznych (przez trzy tygodnie) pozwalało badanym realizować plan długoterminowy. To pokazuje jak duży wpływ ma częste oglądanie materiałów pornograficznych na zdolność do odraczania przyjemności. Zatem czy pornografia to niezdrowy, rujnujący nawyk? Odpowiedź na powyższe pytanie wpływa na to czy faktycznie jest szkodliwa. Joshua Grubbs, psycholog z Case Western Reserve University uważa, że spostrzeganie siebie jako „uzależnionego od pornografii” bardziej niż intensywność sięgania po takie materiały, wpływa na negatywne samopoczucie i odczuwanie silnego stresu.
Co ciekawe obalono mit mówiący, że pornografia wpływa na negatywny obraz kobiet. Taylor Kohut z Western University ogłosił niedawno wyniki badań wskazujące, że amatorzy pornografii mają bardziej egalitarny (równościowy) stosunek do kobiet niż mężczyźni stroniący od takich rozrywek. Ci pierwsi są bardziej przychylni kobietom pracującym, takim które dokonały aborcji i kobietom u władzy. Nie zmienia to niestety faktu, że kobiety w związkach z amatorami pornografii są mniej szczęśliwe – uważa psycholog kliniczny z University of Florida, Destin Stewart.
– Badania nad wpływem pornografii na mózg człowieka ciągle się rozwijają, choć nieustannie przybywa też pytań – uważa Plaud. – Jesteśmy bowiem zalewani tzw. hard-core porn, a to może mieć jeszcze inny wpływ na mózg człowieka.
oprac. marga na post. futurity.org, saferinternet.pl