Papież Franciszek nie ucieka w Irlandii od trudnego tematu pedofilii. W sobotę – po wystąpieniu, w którym nazwał molestowania nieletnich przez księży „odrażającym przestępstwem” – spotkał się z ofiarami pedofilów. W rozmowie nie unikał ostrych słów. Jak informuje „Irish Times”, określił osoby, które kryją księży znęcających się nad dziećmi, jako „gów…ne”.
Na to spotkanie długo czekały ofiary pedofilii w Irlandii. W sobotę po południu w siedzibie Nuncjatury Apostolskiej w Dublinie papież Franciszek przez półtorej godziny prywatnie rozmawiał z ośmioma osobami, nad którymi znęcali się w przeszłości księża. O tym, że do tego spotkania dojdzie Watykan poinformował krótko przed przybyciem Franciszka do Irlandii. Szczegółów jednak nie ujawniono, te wyjawił dopiero po spotkaniu rzecznik Stolicy Apostolskiej Greg Burke.
Jak poinformował Burke, w spotkaniu wzięli udział m.in. Marie Collins, była członkini Papieskiej Komisji do spraw Ochrony Nieletnich, księża Patrick McCafferty i Joe McDonald i radny z Dubliny Damian O’Farrell. Wszyscy to ofiary pedofilii w irlandzkim Kościele. Rozmowa toczyła się bez obecności kamer, a dwoje jego uczestników, Clodagh Malone i Paul Redmond, powiedzieli dziennikowi „Irish Times”, że papież był „szczery” i nie unikał ostrych słów o przemocy seksualnej w Kościele. – Ojciec Święty stwierdził, że tuszowanie w Watykanie pedofilii było „caca” [hiszpańskie słowo, które oznacza „gów…o” ¬– red.] – wyjawił Redmond. Jak wyznała Malone, spotkanie było „wspaniałe”. – Jesteśmy niesamowicie zadowoleni. Każdy zabrał głos, a papież słuchał i odpowiadał – mówiła kobieta i dodała, że Franciszek „zrozumiał ich cierpienie jako ofiar”. Powiedziała również, że każda z ośmiu osób dostała również medal z wizerunkiem św. Patryka, patrona Irlandii.
„Irish Times” dodaje, że rozmowa dotyczyła nie tylko pedofilii, ale również przymusowego odbierania dzieci młodym matkom i nielegalnych adopcji w Irlandii. Uczestnicy spotkania wręczyli papieżowi list w języku angielskim i hiszpańskim, w którym informują, że blisko 100 tysięcy kobietom zabrano ich dzieci oraz że matkom tym wmawiano, że próba kontaktu z ich potomstwem to „grzech śmiertelny”. – Papież był naprawdę wstrząśnięty – powiedział Redmond i powiedział, że Franciszek obiecał, że na końcu niedzielnej mszy w Phoenix Park w Dublinie powie, że szukanie po latach dzieci przez biologiczne matki nie jest grzechem.
Msza w Phoenix Park, w której ma wziąć udział blisko pół miliona ludzi, zakończy dwudniową, historyczną wizytę papieża Franciszka w Irlandii. To bowiem druga wizyta głowy Kościoła Katolickiego w tym kraju (po Janie Pawle II w 1979 r.), która do tego ma miejsce w dobie skandalu seksualnego, jaki wstrząsnął Kościołem na świecie. Samolot Shepherd One z Franciszkiem na pokładzie wylądował na lotnisku w Dublinie w sobotę rano. Po tym, jak papieża powitała grupa dzieci z kwiatami i szatami liturgicznymi w ramach prezentu, a także irlandzki prezydent Michael D. Higgins z żoną Sabiną, Ojciec Święty udał się wraz prezydencką parą do ich rezydencji Áras an Uachtaráin. Po spotkaniu papieża czekało pierwsze przemówienie podczas dwudniowej pielgrzymki w Irlandii – w Zamku Dublińskim przed przedstawicielami władz, w tym premierem Leo Varadkarem, i biskupów. W nim od razu podjął temat pedofilii, która położyła się cieniem na instytucji Kościoła (m.in. po ujawnieniu w sierpniu szeregu przypadków molestowania nieletnich przez księży w Pensylwanii w USA) tuż przed wizytą Franciszka w Dublinie. Z kolei irlandzkim kościołem siedem lat temu również wstrząsnął skandal seksualny.
– Nieskuteczność władz kościelnych, w tym biskupów, przełożonych zakonnych, kapłanów i innych w odpowiednim zareagowaniu na te odrażające przestępstwa słusznie wzbudziła oburzenie i jest nadal przyczyną cierpienia oraz wstydu dla wspólnoty katolickiej. Podzielam te uczucia – mówił Franciszek w Zamku Dublińskim. Ojciec Święty przypomniał również o liście, jaki jego poprzednik Benedykt XVI napisał do katolików w Irlandii, w związku z wybuchem skandalu seksualnego w Kościele w tym kraju. – Mój poprzednik nie szczędził słów, by uznać powagę sytuacji i zażądać, by podjęto środki prawdziwie ewangeliczne, sprawiedliwe i skuteczne w reakcji na tę zdradę zaufania. Jego szczera i stanowcza interwencja jest nadal pobudką dla wysiłków władz kościelnych, aby zaradzić błędom z przeszłości oraz przyjąć rygorystyczne normy, mające na celu zapewnienie, aby się one nie powtórzyły – mówił papież do polityków i duchownych.
Franciszek przypomniał również, że w swoim ubiegłotygodniowym liście do społeczności katolickiej na świecie, obiecał „wyeliminować tę plagę w Kościele za wszelką cenę”. – Pragnę, aby powaga skandali nadużyć, które ujawniły słabości wielu osób, służyła do podkreślenia znaczenia ochrony dzieci i niepełnosprawnych osób dorosłych przez całe społeczeństwo – dodał. Jego słowa padły po wcześniej wystąpieniu w Zamku Dublińskim premiera Irlandii Leo Varadkara, który mówił, że pedofilia jest „pełnym mroku, smutku i hańby rozdziałem w historii irlandzkiego Kościła”. – Rany wciąż się nie zabliźniły, trzeba jeszcze wiele zrobić by przywrócić sprawiedliwość i prawdę i pomóc ofiarom uporać się z traumą . Ojcze Święty, proszę o wykorzystanie urzędu i wpływu, by dopilnować, aby uczyniono to tutaj w Irlandii i na świecie. Musimy teraz doprowadzić do tego, by przejść od słów do czynów – zwrócił się szef irlandzkiego rządu do Franciszka. W sobotę, jeszcze przed spotkaniem w siedzibie Nuncjatury Apostolskiej, papież modlił się również za ofiary pedofilii w Kaplicy Najświętszego Sakramentu w prokatedrze Najświętszej Maryi Panny w Dublinie, gdzie siedem lat temu ustawiono świecę jako znak pamięci o osobach wykorzystywanych przez duchownych.
Ojciec Święty przybył do Irlandii, by wziąć udział w Światowym Kongresie Rodzin, który jest organizowany przez Kościół co trzy lata. Do kwestii rodzin papież nawiązał również w swoim wystąpieniu w Zamku Dublińskim. – Nie trzeba być prorokiem, aby zdawać sobie sprawę z trudności, jakie napotykają rodziny w dzisiejszym szybko zmieniającym się społeczeństwie, czy aby martwić się o skutki dla przyszłości naszych społeczeństw, jakie nieuchronnie i na każdym poziomie pociągnie za sobą upadek małżeństwa i życia rodzinnego – mówił. Jak podkreślił, rodzina to „spoiwo społeczeństwa” i musi być ona „chroniona za pomocą wszelkich dostępnych środków”. O rodzinie mówił też Franciszek w sobotę w prokatedrze w Dublinie. Podkreślił on, że małżeństwo jest nierozerwalne, a w miłości „nie ma nic prowizorycznego”, mimo że tego uczy nas „kultura tymczasowości”. Papież nawiązał też do swojego dzieciństwa. – Widziałem, jak rodzice się całowali. Nigdy tego nie zapomnę – mówił żywo reagującemu tłumowi wiernych i dodał: – Niech wasze dzieci widzą, jak się całujecie, wasze czułości. Tak nauczą się języka miłości.
To zaledwie druga papieska pielgrzymka do Irlandii, będzie jednak znacząca. Franciszek odwiedzi bowiem kraj, który znacznie zmienił się przez dekady od wizyty Jana Pawła II w 1979 r. Jak zauważa BBC, w latach 70-tych prawie 90 proc. ludzi co tydzień chodziło na mszę, a rozwody, antykoncepcja i aborcja były nielegalne. We mszy w Dublinie wzięło udział wtedy prawie 1,5 miliona ludzi – do dzisiaj jest to największe publiczne zgromadzenie w Irlandii. Obecnie pozycja Kościoła w Irlandii znacznie jednak osłabła, m.in. z powodu pedofilii. W 2015 r. większość Irlandczyków poparła legalizację małżeństw jednopłciowych, a trzy lata później – liberalizację aborcji. Z kolei na premiera został wybrany jawnie homoseksualny Leo Varadkar. Mimo tych zmian w katolickim społeczeństwie, wizyta papieża Franciszka wciąż jest wielkim wydarzeniem – Irlandczycy wieszają flagi Watykanu na swoich domach, pielgrzymka zdominowała też irlandzkie media.
Aleksandra Gersz AIP