Szef MSZ Witold Waszczykowski mówił dziś w Sejmie o zadaniach polskiej polityki zagranicznej na 2016 rok. Wśród poruszonych przez niego tematów znalazły się m.in. kwestia konfliktu na Ukrainie, relacje z Rosją, zagrożenie ze strony tzw. Państwa Islamskiego i współpraca z Sojuszem Północnoatlantyckim.
Według szefa polskiej dyplomacji, w 2016 roku Polska będzie musiała zmierzyć się przede wszystkim z kryzysem bezpieczeństwa w Europie, kryzysem sąsiedztwa oraz kryzysem samego projektu europejskiego. Główny nacisk podczas wystąpienia minister Waszczykowski położył na bezpieczeństwo.
Europa w centrum niestabilności
– Za sprawą przemian technologicznych, społecznych, migracji i kryzysów, na naszych oczach dokonuje się erozja starego porządku światowego, sięgającego korzeniami końca zimnej wojny czy nawet jeszcze dalej, końca II wojny światowej. W centrum tej niestabilności znalazła się Europa, podzielona przez recesję i osaczona przez wojny toczące się tuż za jej progiem. To negatywne doświadczenie stało się też udziałem Polski – powiedział szef MSZ.
– Dziś bardziej niż kiedykolwiek czujemy jak zbyt optymistycznie postrzegaliśmy swoją pozycję. Wydawało się, że po wejściu do UE i NATO jesteśmy całkowicie bezpieczni. Nie wystarczy jednak być członkiem danej organizacji, ale trzeba też uczestniczyć w kształtowaniu jej polityki – dodał. Według niego wejście do UE i NATO nie oznacza, że „możemy zapomnieć o trudnych dylematach państwa położonego pomiędzy Wschodem i Zachodem”.
– Fundamentalnego znaczenia nabiera dziś debata na temat przyszłości Unii Europejskiej. Unii Europejskiej targanej wstrząsami u źródeł których leżą nie zawsze liczące się z realiami przedsięwzięcia integracyjne takie jak wspólna waluta, nadmierna regulacja czy zarządzanie gospodarcze – ocenił szef MSZ.
Wyrównanie relacji z Rosją i wsparcie Ukrainy w budowie nowoczesnego państwa
Minister Waszczykowski wiele uwagi poświęcił także sytuacji na wschodzie Ukrainy oraz kwestii relacji z Rosją. – Od kilku lat dramatycznie pogarsza się sytuacja na wschód od Polski. Najwięcej obaw budzi polityka naszego wielkiego sąsiada na wschodzie. Nowa strategia Rosji dopuszcza użycia siły przy realizacji swoich interesów. To polityka wsparta rozbudową rosyjskiego potencjału militarnego – ocenił Waszczykowski, zapewniając jednocześnie, że Polska gotowa jest wznowić rzeczowy kontakt z Moskwą, ponieważ pragmatyczne stosunki z nią leżą w interesie Polski.
– W stosunkach z Rosją zmierzamy do wyrównania relacji. Wzajemne zaufanie buduje się poprzez konkretne gesty. Z polskiego punktu widzenia takimi gestami mogą być rzetelna współpraca w wyjaśnieniu przyczyn katastrofy smoleńskiej, zwrot wraku prezydenckiego samolotu i odtajnienie do końca archiwów dotyczących zbrodni popełnionych przez Stalina na polskich oficerach – powiedział minister.
Dodał, że Polsce zależy na stabilności i suwerenności Ukrainy. – Obywatele Ukrainy potrzebują pomocy Polski. Polska szeroko otworzyła drzwi dla setek tysięcy Ukraińcow, którzy ze względów materialnych lub ze względów na brak poczucia bezpieczeństwa chcą lub muszą szukać swojego miejsca poza ojczyzną. Wspieramy Ukrainę w organizacji nowoczesnego państwa – podkreślił szef MSZ.
Dodał też, że Polska będzie zabiegać o konsekwentne wdrażanie w życie umowy stowarzyszeniowej Unia-Ukraina oraz porozumienia o pogłębionej strefie wolnego handlu. – Ściślejsza współpraca ekonomiczna i konkurowanie przedsiębiorstw ukraińskich z europejskimi na tych samych zasadach będzie najlepszym bodźcem do wdrażania reform trwale modernizujących ukraińską gospodarkę. Będzie też realną odpowiedzią na próby destabilizacji sytuacji w tym kraju – zapowiedział Waszczykowski.
Weryfikacja uchodźców
Minister spraw zagranicznych poruszył także temat regionu Afryki i Bliskiego Wschodu. Jak stwierdził: – Konflikty regionalne, terroryzm, niekontrolowane migracje, działalność dużych, zorganizowanych grup przestępczych to jedynie kilka podstawowych zjawisk i problemów tego regionu. Swoją skalą i charakterem stanowią bezpośrednie wyzwanie dla bezpieczeństwa polskiego angażując tym samym siły i środki Unii Europejskiej.
Zaznaczył też, że kryzys migracyjno-uchodźczy stanowi jedną z najpoważniejszych wyzwań dla Polski i Europy. – W celu zwalczania negatywnych skutków tego kryzysu UE powinna przede wszystkim odzyskać kontrolę nad przepływem przybywających do Europy – powiedział, odnosząc się także do silnej współpracy z Turcją. – W kwestii relokacji uchodźców nie uchylamy się od przyjętych przez poprzedni rząd zobowiązań, jednak konsekwentnie będziemy dbać o zachowanie elementarnych zasad bezpieczeństwa. Niezbędnym warunkiem przyjęcia uchodźców w Polsce będzie pełna weryfikacja tożsamości przyjmowanych osób – podkreślił szef dyplomacji.
Zagrożenie terroryzmem
– Dostrzegamy także wagę zagrożenia ze strony Państwa Islamskiego. Polska jest członkiem globalnego sojuszu walczącego z tą organizacją. Obrona należy się także mniejszościom religijnym, a szczególnie chrześcijanom – powiedział Waszczykowski, otrzymując w tym momencie głośne brawa. Zapowiedział również, że Polska przez lata była aktywnym członkiem światowych misji pokojowych i chciałby by wróciła do tej tradycji.
Wzmacnianie NATO i współpraca z USA
Szef MSZ poinformował, że podstawą bezpieczeństwa polskiego, europejskiego i transatlantyckiego jest NATO, a jego wzmocnienie powinno być trwałe i długofalowe. – Polska dyplomacja będzie aktywnie wspierać NATO, potrzebne jest także zaangażowanie prezydenta Dudy. W najbliższych dniach planowanych jest wiele wizyt Beaty Szydło w najważniejszych stolicach – mówił w Sejmie. I zapewnił, że także jego kalendarz zakłada wiele wizyt.
Waszczykowski stwierdził także, że priorytetem rządu w sprawach zagranicznych będzie zapewnienie państwu i obywatelom bezpieczeństwa rozumianego jako klasyczne bezpieczeństwo militarne, stabilność naszych granic, ale także jako bezpieczeństwo gospodarcze.
– Naszym celem jest dalszy rozwój współpracy z USA. Rok 2016 to czas przejścia do realizacji rozpoczęcia budowy tarczy antyrakietowej – powiedział. Podkreślił także fakt, że oczekuje silnego wsparcia USA na rzecz wzmocnienia wschodniej flanki Sojuszu. – Kiedyś wsparcia wymagały np. działania w Afganistanie, dziś ważna jest solidarność dot. wschodniej flanki – powiedział.
Polska asertywna i stanowcza
Witold Waszczykowski zapowiedział, że Polska będzie kontynuować przyjazne relacje z Niemcami i że to dobry czas na pozytywną refleksję o wspólnocie interesów w Europie. – To też dobra okazja do małego remanentu spraw sąsiedzkich. Kontakty polsko-niemieckie będą się miały jeszcze lepiej jeśli będzie im towarzyszyć szczerość i otwartość a nie udawana czasem koncyliacyjność – powiedział szef MSZ. Zaznaczył też, że chciałby tworzyć Unię wolnych narodów, równych państw, Unię solidarną i konkurencyjną gospodarczo. – Uważamy jednak, że droga do tego celu nie wiedzie przez Unię dwóch prędkości – stwierdził. I podkreślił, że polska polityka będzie asertywna i stanowcza, ale nie konfliktowa.
Paula Radwanowicz AIP