Na terenie Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince odbyły się w środę uroczystości upamiętniające 74. rocznicę buntu więźniów obozu śmierci Treblinka II.
Uroczystości w muzeum w Treblince zorganizowano 2 sierpnia, w ramach obchodów 75. rocznicy „Akcji Reinhardt” i Zagłady Żydów polskich dokonanej przez niemiecką III Rzeszę. Tego dnia, w 1943 roku w obozie zagłady w Treblince wybuchł zbrojny bunt, w którym wzięło udział ponad 800 więźniów. Poza teren obozu przedostało się około 200 więźniów, do końca wojny doczekała połowa z nich. Obóz zagłady w Treblince funkcjonował od 23 lipca 1942 r. do listopada 1943 r. Przez 16 miesięcy zamordowano w nim blisko 900 tys. Żydów (około 760 tys. z nich pochodziło z terenów polskich) oraz Romów i Sinti z Polski i Niemiec.
Ostatni świadek zbrodni niemieckiej dokonanej w obozie zagłady w Treblince – Samuel Willenberg – zmarł 19 lutego 2016 r. 2 sierpnia pod pomnikiem w centralnym miejscu pamięci Muzeum Walki i Męczeństwa w Treblince pamięć poległych i zamordowanych w obozie zagłady uczcili: prof. Paweł Śpiewak – dyrektor Żydowskiego Instytutu Historycznego im. E. Ringelbluma, Wojciech Kolarski – podsekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta RP, Jarosław Sellin – wiceminister kultury i dziedzictwa narodowego, ambasador Izraela Anna Azari, ambasador Francji – Pierre Levy, radca w Ambasadzie Niemiec – Fried-Hansel Nielsen, attaché ds. Obrony Ambasady Republiki Białorusi Siegiej Malcew, dr Mateusz Szpytma – wiceprezes Instytutu Pamięci Narodowej, naczelny rabin Polski Michael Schudrich, rabin Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Warszawie – Stas Wojciechowicz, przedstawiciele organizacji żydowskich, instytucji nauki i kultury oraz władz samorządowych i edukatorzy Żydowskiego Instytutu Historycznego.
Uczestnicy uroczystości podkreślali, że „Akcja Reinhardt” odebrała ofiarom życie, mienie, imiona i nazwiska, a nawet groby. Prof. Paweł Śpiewak otworzył wystawę „Kiedy słucham opowiadań z Treblinki, coś zaczyna dławić i dusić moje serce”, prezentującą pochodzące z Archiwum Ringelbluma świadectwa osób, które zdołały uciec z obozu śmierci. Wizualizacją listy ofiar „Akcji Reinhardt” jest plenerowa instalacja Wstęga Pamięci o długości 500 m ciągnąca się od symbolicznej bramy obozu. Na białym płótnie wypisano 2,5 tys. imion i nazwisk osób, dla których stacja Treblinka była ostatnim przystankiem. Władze III Rzeszy 20 stycznia 1942 roku podjęły decyzję o „ostatecznym rozwiązaniu kwestii żydowskiej”. Ze względu na duże skupiska Żydów na miejsce „Akcji Reinhardt” wybrano okupowane przez III Rzeszę tereny Polski.
Chodziło o oszczędności w transporcie. Część Żydów zginęła w czasie pacyfikacji gett i podczas deportacji do obozów zagłady zlokalizowanych w Bełżcu, Chełmnie nad Nerem, Sobiborze i Treblince. Zagładę Żydów realizowano także w obozach koncentracyjnych Auschwitz-Birkenau i Majdanek. Zorganizowane ludobójstwo łączyło się z korzyściami ekonomicznymi – ofiarom odbierano pieniądze i wartościowe przedmioty (biżuterię, kruszce, antyki, okulary, odzież, futra, sprzęty domowe), wyrywano złote i srebrne zęby, kobietom ścinano włosy.
AIP