Były tu od tysięcy lat. Wśród miejscowej ludności budziły ciekawość, czasem niepokój. Kujawskie megality, czyli grobowce z późnego neolitu (3000-2500 r. p.n.e.) były bohaterami konferencji popularnonaukowej „Park Kulturowy Wietrzychowice. Na europejskim szlaku megalitów”.
Neolityczne grobowce z Wietrzychowic i Gaju w gminie Izbica Kujawska oraz z Rzeszynka nad Gopłem to najstarsze zabytki architektury na ziemiach polskich. Wpisują się w tzw. ideę megalityczną, która w okresie późnego neolitu była w Europie bardzo rozpowszechniona. Pierwszym badaczem wietrzychowickich grobowców był prof. Konrad Jażdżewski, jego dzieło obecnie kontynuuje dr Piotr Papiernik, prezes Fundacji Badań Archeologicznych imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego. Aby spopularyzować wśród turystów te niezwykłe zabytki, powołano Park Kulturowy Wietrzychowice, którego opiekunem jest Adam Myrta, dyrektor Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Izbicy Kujawskiej.
Wyniki najnowszych badań dotyczących megalitycznych zabytków oraz perspektywy na przyszłość – także w kontekście rozwoju turystyki – naukowcy i miłośnicy pradziejów zaprezentowali podczas konferencji popularnonaukowej „Park Kulturowy Wietrzychowice. Na europejskim szlaku megalitów”, która odbyła się w urzędzie marszałkowskim w Toruniu. Druga część była w Parku Kulturowym Wietrzychowice. Referaty dotyczyły zarówno historii, jak i aktualnych badań archeologicznych w rejonie Parku Kulturowego Wietrzychowice na tle megalitów europejskich, obecnego stanu prawnej ochrony grobowców kujawskich i możliwości jej rozwoju w kierunku ustanowienia pomnika historii, znaczenia megalitów wietrzychowickich w turystyce i edukacji w Polsce wraz z zarysowaniem perspektyw rozwoju w tym zakresie.
Wśród referentów byli pracownicy Fundacji Badań Archeologicznych imienia profesora Konrada Jażdżewskiego, Muzeum Archeologicznego i Etnograficznego w Łodzi, Uniwersytetu Łódzkiego, Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy oraz Narodowego Instytutu Dziedzictwa. Merytoryczną stronę konferencji przygotowała Fundacja Badań Archeologicznych Imienia Profesora Konrada Jażdżewskiego we współpracy z Muzeum Archeologicznym i Etnograficznym w Łodzi, zaś organizacją konferencji w siedzibie urzędu marszałkowskiego w Toruniu zajął się Wojewódzki Ośrodek Animacji Kultury w Toruniu. Na pierwszym piętrze Urzędu Marszałkowskiego można oglądać wystawę „Park Kulturowy Wietrzychowice. 80 lat badań archeologicznych”, przedstawiającą wyniki badań archeologicznych prowadzonych w rejonie Parku Kulturowego Wietrzychowice od lat 30-tych XX wieku do 2016 r. przez Muzeum Archeologiczne i Etnograficzne w Łodzi i Fundację Badań Archeologicznych imienia profesora Konrada Jażdżewskiego. Z okazji konferencji została wydana książka popularnonaukowa poświęcona Parkowi Kulturowemu Wietrzychowice. Publikację pod redakcją dr Piotra Papiernika przygotowała Fundacja Badań Archeologicznych imienia profesora Konrada Jażdżewskiego. Patronat honorowy nad przedsięwzięciem objął marszałek Piotr Całbecki. W konferencji uczestniczyli wicemarszałek Dariusz Kurzawa oraz członek zarządu województwa Sławomir Kopyść.
aip, Fot. Jacek Szremicki