Z jakim paszportem na granicy Polski? Rzecznik Straży Granicznej tłumaczy

Obywatel Polski może posiadać równocześnie obywatelstwo polskie i obywatelstwo innego państwa. I tutaj pojawiają się problemy i wątpliwości.

O tym temacie pisaliśmy już wcześniej w artykułach na łamach wiadomości.com. Niestety – ani ogólne wyjaśnienia podparte polskimi przepisami prawa, ani kontakt z wicekonsulem Konsulatu Rzeczypospolitej Polskiej w Chicago nie okazały się wystarczające, aby rozwiać wszelkie wątpliwości nasze i naszych Czytelników.

W poszukiwaniu odpowiedzi na wciąż nurtujące nas wszystkich pytania postanowiliśmy zwrócić się do Straży Granicznej RP, która jest organem najlepiej zorientowanym w kwestii przepisów prawnych dotyczących przekraczania granicy Polski.

Wiemy już, że „(…) W przypadku, gdy osoba ma podwójne obywatelstwo – polskie i w naszym przypadku obywatelstwo Stanów Zjednoczonych – to wobec Polski ma takie same prawa i obowiązki jak osoba posiadająca wyłącznie obywatelstwo polskie.”  Co kryje się za tym pozornie nieskomplikowanym twierdzeniem? Odpowiedzi na te pytania w rozmowie z Rzeczniczką Straży Granicznej  St. chor. SG Agnieszką Golias próbował uzyskać Paweł Krotny.
PK. Jakim paszportem powinien posługiwać się obywatel RP posiadający podwójne obywatelstwo przekraczając granicę Polski: polskim, czy amerykańskim?

AG. Aby pozostać w zgodzie i z poszanowaniem regulacji ustawy o obywatelstwie polskim to osoba, która posiada obywatelstwo RP powinna w Polsce legitymować się polskim dokumentem paszportowym. Tym niemniej funkcjonariusze SG nie prowadzą ukierunkowanych czynności, których celem byłoby ustalenie czy osoba np. o polsko brzmiącym nazwisku, urodzona w Polsce, ale przedstawiająca do kontroli paszport amerykański jest obywatelem polskim!  Podróżny jest bowiem traktowany jako obywatel tego kraju, którego dokument przedstawia do kontroli. Co to oznacza dla obywatela RP posiadającego jednocześnie amerykańskie obywatelstwo? Decydując się na posługiwanie się paszportem amerykańskim podczas przekraczania granicy będzie traktowany jak obywatel państwa trzeciego z wszystkimi z tego wynikającymi wymogami. Czyli nie będzie mógł przebywać w Polsce dłużej niż 90 dni w okresie 180-dniowym.

Zatem osoby posiadające obywatelstwo polskie oraz obywatelstwo innego państwa, które podczas kontroli granicznej zdecydują się na legitymowanie się paszportem wydanym przez władze innego państwa (np. USA) muszą mieć świadomość, że w takim przypadku funkcjonariusze Straży Granicznej (ale także innych państw członkowskich UE, gdy tam następuje przekroczenie granicy zewnętrznej) będą wobec nich stosowali ogólne wymogi, jakie dotyczą obywateli państw trzecich w ramach kontroli szczegółowych – tj. m.in. będą odprawiani w kabinach przeznaczonych dla obywateli państw trzecich – „all passports”, będą weryfikowane deklarowane cła i warunki wjazdu i pobytu, posiadanie środków finansowych na pobyt, i co ważne w ich paszportach będą zamieszczane stemple kontroli granicznej, służące do rozliczania dozwolonego tej kategorii osób czasu pobytu nie tylko w Polsce, ale także w innych państwach członkowskich UE, który nie będzie mógł przekroczyć 90 dni w każdym okresie 180-dniowym.  Jeśli więc funkcjonariusz SG w trakcie kontroli paszportu stwierdzi brak stempla kontroli granicznej albo ujawni fakt, że osoba ta przekroczyła dozwolony limit pobytu, to musi podjąć odpowiednie czynności wyjaśniające.

WAŻNE: Jeżeli funkcjonariusz ustali, że podróżny posiada polskie obywatelstwo, to od tego momentu, nie będzie mógł go traktować inaczej, niż tylko jak obywatela RP. Oznacza to, że nie będzie można ukarać podróżnego za przekroczenie dozwolonego limitu pobytu w Polsce, ale jednocześnie warunkiem niezbędnym do uzyskania zgody na przekroczenie granicy i wyjazd z naszego kraju, stanie się okazanie ważnego polskiego dokumentu paszportowego lub dowodu osobistego (w zależności od kierunku podróży) uprawniającego obywatela RP do przekroczenia granicy Polski na podstawie odrębnych przepisów.

PK. Czy nieletni podróżujący jedynie pod opieką linii lotniczych mogą przekraczać granicę RP legitymując się wyłącznie amerykańskim paszportem? Co w przypadku dzieci urodzonych w USA, podczas gdy rodzice posiadają dwa obywatelstwa?

AG. Decydując się zwłaszcza na samodzielne (tylko pod opieką przedstawicieli linii lotniczej – „status UM”) wysłanie do Polski osoby małoletniej, posiadającej równocześnie obywatelstwo polskie i amerykańskie do Polski – odpowiedzialni rodzice czy opiekunowie prawni dziecka powinni wyposażyć go w dwa ważne paszporty – polski (w celu posługiwania się nim bezwzględnie na terytorium RP -w tym w celu okazywania go funkcjonariuszom SG podczas przekraczania granicy – wjazd/wyjazd z RP) oraz tu: amerykański, który będzie drugim w kolejności dokumentem podróży,  potwierdzającym szczególnie dla przewoźnika lotniczego, że posiadacz tego dokumentu ma prawo wjazdu i pobytu w USA.

Rozmawiał Paweł Krotny

TS