27 września obchodzimy Dzień Polskiego Państwa Podziemnego. Tego dnia w 1939 roku w oblężonej Warszawie została utworzona Służba Zwycięstwu Polski. Była to pierwsza konspiracyjna organizacja niepodległościowa, która dała początek podziemnemu państwu. Podlegało ono Rządowi RP na Uchodźstwie.
Polskie Państwo Podziemne działające w czasie drugiej wojny światowej było fenomenem w okupowanej przez Niemców Europie. Miało własne siły zbrojne i struktury cywilne, a swym działaniem oraz instytucjami objęło prawie wszystkie dziedziny życia. Funkcjonowało dzięki determinacji i solidarności narodu.
Działając w konspiracji Polacy zorganizowali państwo z własnym podziałem administracyjnym, szkolnictwem i sądownictwem. Podczas okupacji wydawano książki, funkcjonowały tajne uczelnie wyższe, a także pomoc społeczna. Struktura organizacyjna dzieliła się na pion wojskowy, który tworzyła Armii Krajowa oraz pion cywilny, gdzie działała Delegatura Rządu na Kraj. Tworząc PP, czerpano z tradycji Powstania Styczniowego, w czasie którego działało tajne państwo z Tymczasowym Rządem Narodowym.
Służbę Zwycięstwu Polski powołał generał Michał Karaszewicz-Tokarzewski, z pełnomocnictwa naczelnego wodza. SZP powstała w porozumieniu ze wszystkimi ważniejszymi stronnictwami politycznymi oraz dowódcą armii „Warszawa” generałem Juliuszem Rómmlem i prezydentem stolicy – Stefanem Starzyńskim. 13 listopada 1939 roku SZP została przekształcona w Związek Walki Zbrojnej (ZWZ), z którego w 1942 roku utworzono Armię Krajową.
Ostatnim przesłaniem Polskiego Państwa Podziemnego była odezwa Rady Jedności Narodowej z 1 lipca 1945 roku, nazwana Testamentem Polski Walczącej. W dokumencie czytamy, że „demokracja to uznanie i zabezpieczenie równych praw mniejszych i większych narodów, aby ukrócić raz na zawsze dążenie mocarstw do hegemonii nad innymi narodami i do podziału świata na strefy wpływów”.
TS/ IAR, Fot. Dreamstime