73 lata temu, 29 kwietnia 1945 roku, amerykańskie wojska wkroczyły do KL Dachau. Żołnierze uwolnili około 67 tysięcy więźniów. Był to pierwszy niemiecki obóz koncentracyjny. Powstał w marcu 1933 roku z rozkazu Heinricha Himmlera, dwa miesiące po dojściu Adolfa Hitlera do władzy, w celu izolowania politycznych przeciwników reżimu nazistowskiego, duchownych i Żydów. Miał służyć jako wzór dla kolejnych obozów oraz jako „szkoła przemocy”. Początkowo pełnił funkcję obozu politycznego, później stał się miejscem eksterminacji.
Został wyzwolony zaledwie kilka godzin przed planowaną likwidacją. Uratowano około 67 tysięcy osób, z czego 33 tysiące z obozu głównego. Amerykańscy żołnierze zobaczyli między innymi, stojący na bocznicy pociąg z ponad 2 tysiącami ciał. Łącznie na spalenie w krematoriach czekało 7,5 tysiąca zwłok.
Według szacunków, przez 12 lat istnienia przez KL Dachau i jego filie przeszło łącznie ponad 200 tysięcy więźniów z Europy okupowanej przez III Rzeszę. Śmierć poniosło – według danych muzeum Dachau – ponad 41 tysięcy.
Obóz stał się miejscem kaźni szczególnie duchowieństwa polskiego. Przebywało tu ponad 2700 duchownych, w tym około 1780 kapłanów z Polski. Więźniowie byli zmuszani do wyniszczającej pracy na torfowiskach i w piaskarniach. Przeprowadzano na nich zbrodnicze eksperymenty pseudomedyczne. Księżom nie wolno było odprawiać mszy świętych, odmawiać brewiarza, modlić się i mieć przy sobie jakiegokolwiek przedmiotu kultu. Zakazano również duchowej pomocy umierającym.
Łącznie w Dachau zmarło 868 księży Polaków, czyli 90 procent ogółu duchownych, którzy zginęli podczas II wojny światowej na zachodzie Europy. Wyzwolenia doczekało 856 kapłanów.
W 1984 roku teren dawnego hitlerowskiego obozu zagłady w Dachau został wpisany przez UNESCO na listę obiektów szczególnie chronionych.
IAR