65 lat temu, 16 kwietnia 1952 roku Sąd Wojewódzki w Warszawie skazał na karę śmierci generała Augusta Emila Fieldorfa „Nila”, organizatora i dowódcę Kedywu Armii Krajowej. Był jednym z najbardziej zasłużonych żołnierzy AK i polskiego podziemia niepodległościowego.
Wyrok zapadł po sfingowanym procesie, w którym przedstawiono wymuszone torturami zeznania podwładnych generała. Karę śmierci przez powieszenie wykonano 24 lutego 1953 roku o godzinie 15.00 w więzieniu przy ulicy Rakowieckiej w Warszawie.
August Fieldorf w czasie okupacji hitlerowskiej walczył w podziemiu. Od 1944 roku był zastępcą ostatniego dowódcy Armii Krajowej – generała Leopolda Okulickiego „Niedźwiadka”. Dowodził organizacją NIE, która miała stawiać opór okupacji radzieckiej.
Komunistom wyjątkowo zależało, by zgładzić generała Fieldorfa – mówił w 2012 roku Jacek Pawłowicz z Biura Edukacji Instytutu Pamięci Narodowej.
Generał „Nil” został powieszony 1953 roku po oskarżeniu go o zdradę. To była jedna z najbardziej okrutnych zbrodni reżimu komunistycznego po śmierci Stalina – mówił w 2013 roku podpułkownik Wacław Bieńkowicz, żołnierz Kedywu na Wileńszczyźnie.
Generał Fieldorf został zrehabilitowany w 1989 roku, a w 2006 – pośmiertnie odznaczony Orderem Orła Białego.
Miejsce jego pochówku przez wiele lat pozostawało nieznane. W 2009 roku pojawiły się informacje, że pracownikom IPN udało się ustalić jego lokalizację. Ciało generała spoczywa prawdopodobnie na tzw. „Łączce” na Wojskowym Cmentarzu Powązkowskim, blisko miejsca gdzie znajduje się jego symboliczna mogiła.
O wyjaśnienie wszystkich okoliczności zbrodni komunistycznego sądu oraz odnalezienie grobu generała, przez kilkadziesiąt lat walczyła jego córka – Maria Fieldorf-Czarska, podczas wojny – łączniczka Armii Krajowej. Zmarła w 2010 roku. Zgodnie z jej wolą, została pochowana w symbolicznym grobie jej ojca na warszawskich Wojskowych Powązkach.
IAR/E.Leo/dok.