Prezes IPN Jarosław Szarek zapewniał, że Instytut dołoży starań, by przywrócić pamięci zbiorowej polskich bohaterów ratujących Żydów przed zagładą. Tłumaczył, że „pomoc naszych przodków w czasach II wojny światowej dla Żydów była jednym z najpiękniejszych aktów poświęcenia i człowieczeństwa, na jakie zdobyli się nasi rodacy. Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów jest formą uznania tego poświęcenia”.
Poczta Polska także uczciła Polaków ratujących Żydów podczas II wojny światowej. Wydała znaczek z okazji Roku Ireny Sendlerowej i otworzyła wystawę poświęconą Radzie Pomocy Żydom „Żegota”. Uroczystość otwarcia ekspozycji i prezentacji znaczka odbyła się w gmachu głównym Poczty Polskiej w Warszawie.
List od premiera Mateusza Morawieckiego odczytał wiceszef KPRM, Paweł Szrot. Szef rządu napisał w nim, że pamięć o heroizmie Polaków podczas II wojny światowej jest dzisiaj niezwykle ważna. Jego zdaniem, ta wystawa może ukazać jeszcze pełniej, że w okupowanej przez Niemców Polsce nasi rodacy pomagali Żydom w sposób zorganizowany i na dużą skalę, mimo że groziła za to kara śmierci. Jak dodał, dlatego właśnie jesteśmy zobowiązani do zachowywania pamięci o bohaterskich postawach naszych Polaków. Zaznaczył, że musi być to jednak pamięć oparta na prawdzie.
Wystawę IPN przygotowaną w 75. rocznicę powołania do życia Rady Pomocy Żydom „Żegota” otwarto także w placówkach Poczty Polskiej w Katowicach, Krakowie, Poznaniu i Gdańsku.
W muzeum imienia Ulmów w Markowej na odsłonięto trzydzieści nowych tabliczek z nazwiskami mieszkańców Podkarpacia ratujących Żydów podczas niemieckiej okupacji. Szef Urzędu ds. Kombatantów i Osób Represjonowanych Józef Kasprzyk powiedział, że Polacy, którzy ratowali Żydów w czasie niemieckiej okupacji, kierowali się miłością bliźniego, w latach największej próby zachowali odwagę i hart ducha. Wśród Polaków ratujących Żydów upamiętniono Marię Jałowiec z Opacionki koło Jasła. Jej wnuczki Zofia Nawracaj i Kazimiera Chmura wspominali, że babcia ukrywała sąsiadów pochodzenia żydowskiego w skrytce na strychu.
Przed wejściem do Muzeum w Markowej widnieje ponad 1100 nazwisk mieszkańców Podkarpacia, którzy z narażeniem życia pomogli Żydom przeżyć niemiecką okupację.
Muzeum Polaków Ratujących Żydów podczas II Wojny Światowej im. Rodziny Ulmów wzbogaciło się dziś o dwa eksponaty – medal „Sprawiedliwy wśród narodów świata” podarowany przez jedną z uhonorowanych oraz monetę z wizerunkiem Jana Karskiego przekazaną przez Narodowy Bank Polski.
W Gdańsku zostanie otwarta wystawa, na której będzie można zobaczyć przedwojenne i wojenne zdjęcia Polaków pomagających Żydom uchronić się przed Holocaustem. Wystawa zostanie otwarta w Muzeum II Wojny Światowej. „To fotografie bohaterów przy codziennych czynnościach. Niektóre z nich pochodzą z domowych albumów, inne z archiwów” – powiedział Aleksander Masłowski z Muzeum II Wojny Światowej. Dodał, że nawet najmłodsi powinni zobaczyć twarze tych, którzy w imię ratowania innych narażali własne życie. Oficjalne otwarcie jutro o 16:00. Wystawa dostępna jest do końca marca. .
W ramach Narodowego Dnia Pamięci Polaków Ratujących Żydów pod okupacją niemiecką IPN przygotował w 17 miastach pokazy filmów dokumentalnych na ten temat. IPN zapowiedział też, że poniedziałek w prasie regionalnej ukaże się dodatek edukacyjny IPN „Sprawiedliwi wśród Narodów Świata”.
Jutro w Markowej w Muzeum upamiętniającym rodzinę Ulmów odbędą się uroczystości w hołdzie tej rodzinie i innym Polakom zaangażowanym w pomoc Żydom podczas niemeickiej okupacji.
Narodowy Dzień Pamięci Polaków ratujących Żydów, obchodzony po raz pierwszy, jest wyrazem czci dla naszych rodaków, którzy okazując miłosierdzie i współczucie, pomagali Żydom w czasie okupacji niemieckiej. Polacy ratujący Żydów są najliczniejszą grupą wśród osób, które otrzymały nadawany przez izraelski Instytut Pamięci Yad Vashem medal „Sprawiedliwy Wśród Narodów Świata”. Honorowane są nim osoby, które z narażeniem życia, z pobudek humanitarnych chroniły Żydów w czasie okupacji. Wśród ponad 26 tysięcy odznaczonych jest blisko 7 tysięcy Polaków.
Informacyjna Agencja Radiowa (IAR)/wczęsn./dwi/dw