Podwyżki cen żywności stały się bezpośrednią przyczyną fali protestów na Wybrzeżu w 1970 roku. 45 lat temu na ulice Gdańska, Gdyni, Elbląg, Szczecina i Słupska wyszli robotnicy . Protesty zostały krwawo stłumione. Wojsko i milicja użyły broni wobec protestujących – zabito 44 osoby, a 1100 zostało rannych. Ostateczna liczba ofiar masowych protestów na Wybrzeżu do dziś nie jest znana.
Doktor Andrzej Zawistowski dyrektor biura edukacji publicznej Instytutu Pamięci Narodowej przypomina, że podwyżki cen ogłoszono w sobotę – a w poniedziałek w zakładach pracy doszło do manifestacji. 14 grudnia to był pierwszy roboczy dzień, ludzie spotykali się i komentowali co sie stało. Ludzie bardzo źle przyjęli argumentacje władzy, że to nie podwyżki tylko regulacja cen, a po drugie święta w polskiej tradycji są czymś wyjątkowym i powinny być syte – a tu na dwa tygodnie przed świętami władza podniosła ceny – mówi historyk.
Decyzję o strzelaniu do robotników podjął Władysław Gomułka – przypomina Zawistowski. Strzały padają dlatego, że wojsko blokuje dostęp do zakładów pracy. Władza nie chce wpuścić robotników, żeby nie doszło do strajków okupacyjnych. To tego dochodzi także do symbolicznej sceny grudnia 70 – czyli grupa manifestantów niesie na drzwiach zastrzelonego Zbigniewa Godlewskiego, który poległ w Gdyni. Natomiast grupa innych demonstrantów niesie biało-czerwoną, zakrwawioną flagę – dodaje Zawistowski.
Masowe protesty na Wybrzeżu zakończył strajk włókniarek – władza ugięła się i podwyżki cen żywności cofnięto – przypomina doktor Zawistowski. Grudzień 70 skończy się dopiero na przełomie lutego i marca 1971 roku, protest włókniarek łódzkich i z innych ośrodków przemysłu lekkiego doprowadza do tego, ze władza wycofuje się z podwyżek.
Wydarzenia „Grudnia ’70” zamknęły epokę rządów Władysława Gomułki. Na I sekretarza KC PZPR wybrano Edwarda Gierka, który miał być nowym otwarciem dla władzy.
IAR,foto Wikipedia
/Edyta Poźniak/magos