79 lat temu – 13 września 1939 roku – wywieziono z Polski blisko 80 ton złota z rezerw Banku Polskiego. Była to skomplikowana operacja logistyczno – dyplomatyczna, przeprowadzona wbrew niemieckim staraniom udaremnienia transportu.
Tuż przed wybuchem II wojny światowej polski bank centralny dysponował zasobami złota o wartości ponad 463 milionów złotych, czyli 87 milionów dolarów, o łącznej wadze około 80. ton. Kruszec był przechowywany w skarbcu w Warszawie i oddziałach banku w innych miastach. Część ulokowano jako depozyty za granicą.
Formalnie za cały skarb – blisko 80 ton złota, aktywa, banknoty oraz monety – odpowiadał Bank Polski. Instytucja ta nie dysponowała jednak sprzętem niezbędnym do ewakuacji. Wywiezienie złota stało się możliwe dzięki zaangażowaniu ludzi związanych z bankiem i ministerstwem skarbu. Operację zorganizowały i nadzorowały trzy osoby z konspiracyjnym doświadczeniem: Adam Koc, Ignacy Matuszewski i Henryk Floyar- Rajchman. Wzięła w niej udział między innymi, Halina Konopacka, pierwsza polska złota medalistka olimpijska.
Z Warszawy należało wywieźć ponad tysiąc skrzyń złota, z których każda ważyła ponad 60 kilogramów. Zarekwirowano do tego celu miedzy innymi autobusy Polskich Kolei Państwowych. 13 września wieczorem, kruszec z Warszawy, a także Lublina, Zamościa i Brześcia, znalazł się w punkcie zbornym, którym była stacja kolejowa w Śniatyniu, w pobliżu granicy z Rumunią. W tym kraju pozostawiono cztery tony złota, pozostałe zasoby banku centralnego trafiły kolejno do: Turcji, Francuskiej Afryki Północnej, Francji, Francuskiej Afryki Zachodniej, a potem do Nowego Jorku, Londynu i Ottawy. Po wojnie złoto wróciło do Polski i zostało wykorzystane przez władze PRL.
ZOBACZ KONIECZNIE! Wojenne losy polskiego złota
IAR